İkinci ürün olarak yetiştirilen silajlık mısır çeşitlerinin sıra üzeri mesafeye tepkilerinin Boğazlıyan şartlarında belirlenmesi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 379 - 388, 03.12.2021

Sancar Bulut

https://doi.org/10.29278/azd.870012

Cited By: 1

Öz

Bu araştırma, 3 mısır çeşidinin (KWS 6565, Tarex 596 ve Maro SNH 8606) sıra arası 70 cm ve sıra üzeri 12, 14, 16, 18, 20, 22, 24 cm olacak şekilde ayarlanan ekim sıklığına tepkilerini belirlemek amacıyla 2012 ve 2013 yıllarında 2. ürün olarak Boğazlıyan şartlarında yürütülmüştür. Ürün yıllarının, çeşitlerin ve sıra üzeri mesafelerin ortalaması olarak; bitki boyu 241.1 cm, bitki çapı 22.6 mm, bitki başına yaprak sayısı 13.9 adet, bitki başına koçan sayısı 1.3 adet, yaş hasıl verimi 4898.0 kg/dekar, kuru madde oranı %25.8, kuru madde verimi 1249.0 kg/dekar ve ham protein verimi 429.8 kg/dekar olarak elde edilmiştir. Üç mısır çeşidinden; en yüksek bitki çapı (24.1 mm), bitki başına koçan sayısı (1.46 adet), yaş hasıl verimi (5444.2 kg/dekar), kuru madde verimi (1366.5 kg/da), ham protein verimlerine (469.0 kg/da) sahip olan çeşit Maro SNH 8606 çeşidi olmuştur. Sıra üzeri mesafelerin etkisine bakıldığında ise; en yüksek bitki boyu (258.9 cm), bitki çapı (25.9 mm), bitki başına yaprak sayısı (14.4 adet), bitki başına koçan sayısı (1.54 adet), hasıl verimi (5889.3 kg/da) ve ham protein verimi (580.4 kg/dekar) değerleri 22 cm sıra üzeri mesafe daha üstün bulunmuştur.
İki yıllık tüm sonuçlar birlikte değerlendirildiğinde; Yozgat-Boğazlıyan ve benzer ekolojilerde Maro SNH 8606 çeşidi, 70 cm sıra arası ve 22 cm sıra üzeri mesafe olacak sıklıkta, 2. ürün olarak yetiştirilebileceği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

mısır, ikinci ürün, verim, kalite, sıra üzeri mesafe, Boğazlıyan

Kaynakça

• Akbay, S., 2012 Tokat Ekolojik Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Silajlık Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tokat, 58 s.
• Anonim, 2010. Toprak Ve Arazi Sınıflaması Standartları Teknik Talimatı. 22.12.2010 Tarihli 6163 Sayılı Talimat-1. http://www.tarim.gov.tr/Belgeler/Mevzuat/Talimatlar/ToprakAraziSiniflamasiStandartlariTeknikTalimativeIlgiliMevzuat_yeni.pdf
• Anonim, 2013. İklim verileri Meteoroloji Genel Müdürlüğünden temin edilmiştir. http://www.mgm.gov.tr/
• Anonim, 2017. Bitkisel Üretim İstatistikleri, Yozgat İli Boğazlıyan İlçesi Tarım Raporu. http://www.bogazliyantb.org.tr/pdf/il%C3%A7e%20tar%C4%B1m%20raporu%20son.pdf (Erişim: 14.01.2021)
• Anonim, 2019. Bitkisel Üretim İstatistikleri, Yozgat İli 2019 Tarım Brifing Raporu. https://yozgat.tarimorman.gov.tr/Menu/43/2019-Brifing (Erişim: 14.01.2021)
• Balmuk, Y., 2012. Konya Yunak Ekolojik Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Silajlık Mısır (zea mays l.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Özelliklerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 55 s.
• Bulut, S., Ö. Çağlar, A. Öztürk, 2008. Bazı Mısır Çeşitlerinin Erzurum Ovası Koşullarında Silaj Amaçlı Yetiştirilme Olanakları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39: 83-91.
• Çiğdem, İ., F. Uzun, 2006. Samsun İli Taban Alanlarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Bazı Silajlık Sorgum ve Mısır Çeşitleri Üzerine Bir Araştırma. OMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 21 (1):14-19.
• Doğan, R., İ. Turgut, N. Yürür, 1997. Bursa koşullarında yetiştirilen atdişi mısır çeşitlerinin silajlık verim ve kalitesine bitki sıklığının etkisi. Türkiye II. Tarla bitkileri Kongresi. 22-25 Eylül 1997, Samsun, 467-471.
• Emine, B. C., N. Celik, and G. Bayram, 2010. "Yield and quality of forage Maize as influence by plant density and nitrogen rates." Turkish Journal of Field Crops, 15, (2): 128-132.
• Eralp, Ö., 2007. Menemen koşullarında ikinci ürün tarımına uygun silajlık mısır çeşitlerinin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
• Erdal, Ş., Pamukçu, M., Ekiz, H., Soysal, M., Savur, O., ve Toros, A., 2009. Bazı silajlık mısır çeşit adaylarının silajlık verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (1): 75-81.
• Ergin, İ., 1974. Erzurum Şartlarında Azotlu ve Fosforlu Gübrelerle Değişik Sıra Aralıklarının M-202 Melez Tarla Mısırında Dane, Sap ve Hasıl Verimiyle Diğer Bazı Zirai Karakterlere Etkileri Üzerinde Bir Araştırma, Doktora Tezi, Atatürk Üniv. Ziraat Fak., Erzurum.
• Ergül, Y., 2008. Silajlık mısır çeşitlerinin önemli tarımsal ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Konya, 65 s.
• Ferreira, G., Alfonso, M., Depino, S., and Alessandri, E., 2014. Effect of planting density on nutritional quality of green-chopped corn for silage. Journal of dairy science, 97(9): 5918-5921.
• Güneş, A. 2004. Karaman Ekolojik Koşullarında Silajlık Hibrit Mısır Çeşitleri ve Sorgum – Sudan Otu Melezlerinin İkinci Ürün Olarak Yetiştirme İmkanlarının Belirlenmesi. S.Ü Fen Bilimleri Enst. Tarla Bitkileri Anabilim Dalı Y. Lisans Tezi, Konya.
• Güney, E., Tan, M., Dumlu Gül, Z., Gül, İ., 2011. Erzurum şartlarında bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve silaj kalitelerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41 (2):105-111.
• Güney. E. (2005). Erzurum Şartlarında Silajlık Amacıyla Yetiştirilen Bazı Bitkilerin Verim, Bitkisel Özellikler ve Silaj Kalitesi Yönünden Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• İptaş, S., A.A. Acar, 2003. Silajlık mısırda genotip ve sıra aralığının verim ve bazı agronomik özelliklere etkisi. OMÜ Zir. Fak. Derg. 18: 15-22.
• Kılıç, H., Gül, İ., 2007. Hasat zamanının Diyarbakır şartlarında ikinci ürün Olarak yetiştirilen mısır çeşitlerinde verim ve bazı tarımsal karakterler ile Silaj kalitesine etkileri üzerine bir araştırma. Harran ün. Zir. Fak. Dergisi. 11 (3/4):43-52.
• Mülayim, M., Malhatun, S., Acar, R. 2002. İkinci Ürün Silajlık Melez Mısır Çeşitlerinde Farklı Gübre Çeşit ve Dozlarının Verim ve Bazı Verim Unsurları Üzerine Etkisi. Türk Ziraat Mühendisleri Birliği. Ankara. Ziraat Mühendisliği Dergisi. 338/339:30–33.
• Öztürk, A., Bulut, S., Boran, E., 2008. Bitki sıklığının silajlık mısırda verim ve bazı agronomik karakterlere etkisi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39 (2): 217-224.
• Öztürk, Y , Orak, A . (2020). Tekirdağ Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Önemli Bazı Mısır Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi . Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi , 23 (6) , 1634-1646 . DOI: 10.18016/ksutarimdoga.vi.727880
• Pucaris, A., 1976. Changes in some plant characters and yield of maize hybirds as influenced by plant density. 4.Plant Ear and Height Field Crop Abst. 29 (8) 560. Rutger, J.N., and L.V. Crowder., 1967 Effect of population and row width on corn silage yields. Agran. J., 59:475-476.
• Sarıyerli, S. (2017). Sivas koşullarında farklı bitki sıklıklarında silajlık mısır çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Yayımlanmış yüksek lisans tezi, Konya.
• Sarıyerli̇, Ş , Soylu, S . (2017). Sivas Koşullarında Farklı Bitki Sıklıklarında Silajlık Mısır Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi . Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi, 5 (2), 77-88. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/bdbad/issue/37064/425977
• Saruhan V., Şireli H.D., 2005. Mısır (Zea mays L.)bitkisinde farklı azot dozları ve bitki sıklığının koçan, sap ve yaprak verimlerine etkisi üzerine bir araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 9 (2): 45-53.
• SAS Inst., 1999. SAS User’s Guide: Statistic. Statistical Analysis Systems Institute Inc., Cary, NC.
• Sencar, Ö., A. Yıldırım, S. Gökmen, 1993. Silaj amacıyla II. ürün olarak yetiştirilen bazı mısır çeşitlerinin hasıl ve kuru ot verimi üzerine ekim sıklığının etkileri. Tr. J. of Agricultural and Forestry, 17: 763-773.
• Taş. T., 2010. Harran Ovası Koşullarında Farklı Ekim Sıklıklarında Yetiştirilen Mısırda (Zea Mays L. indentata) Değişik Büyüme Dönemlerinde Yapılan Hasadın Silaj Ve Tane Verimine Etkisi. Çukurova Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, s104.
• TUİK, 2019. Türkiye İstatistik Kurumu, 2019 Yılı Bitkisel Üretim Verileri. http://www.tuik.gov.tr. (Erişim: 14.01.2021).
• Turgut, I., Duman A., Bilgili U., Açıkgöz E., 2005. Alternate row spacing and plant density effects on forage and dry matter yield of corn hybirds (Zea mays L.). Agron. J. and Crop Science, 191 (2): 146-151.
• Zeidan, M.S., Amany, A., Bahr El-Kramany, M.F., 2006. Effect of NFertilizer and Plant Density on Yield and Quality of Maize in Sandy Soil. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences, 2 (4): 156-161.