Giresun’da (Türkiye) yetişen kivide ekolojilerin muhafaza kalitesine etkisi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 9 - 22, 31.07.2022

Ali İslam Mehtap Korkmaz Burhan Öztürk

https://doi.org/10.29278/azd.1093315

Öz

Amaç: Bu çalışma, Giresun’un farklı ilçelerinde (Merkez, Bulancak, Espiye, Eynesil, Güce, Keşap, Tirebolu ve Yağlıdere) yetiştirilen ‘Hayward’ kivi çeşidinin (Actinidia deliciosa) solunum hızı, ağırlık kaybı, meyve eti sertliği, suda çözünür kuru madde miktarı (SÇKM), titre edilebilir asitlik ve C vitamini gibi kalite özelliklerinin soğukta muhafaza süresince değişimini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Materyal ve Yöntem: Meyveler, 0±0.5 °C ve %90±5 oransal nem koşullarında 5 ay boyunca muhafaza edilmiştir. Ölçüm ve analizler aylık olarak yapılmıştır. Araştırma Bulguları: Soğukta muhafaza süresinin tüm ölçüm dönemlerinde, Espiye Merkez, Keşap (150. gün hariç), Tirebolu ve Yağlıdere’de yetişen meyvelerin benzer seviyede, fakat Bulancak, Eynesil ve Güce ilçelerinde yetişen meyvelere kıyasla önemli derecede daha düşük ağırlık kaybına sahip olduğu görülmüştür. Soğukta muhafazanın 120. ve 150. gününde, tüm meyvelerin solunum hızı benzer seviyede bulunmuştur. Soğukta muhafaza süresince, Merkez ilçede yetişen meyvelerin sertliği (dijital ölçüm), diğer yetiştiricilik alanlarına kıyasla önemli derecede daha yüksek olmuştur. Soğukta muhafazanın sonunda Bulancak ilçesinde yetişen meyvelerden, diğer meyvelere kıyasla önemli seviyede daha yüksek SÇKM ölçülmüştür. Halbuki Bulancak, Keşap ve Yağlıdere’de yetişen meyvelerde diğer meyvelere kıyasla önemli seviyede daha yüksek pH belirlenmiştir. En yüksek titre edilebilir asitlik ise Merkez’de yetişen meyvelerden elde edilmiştir. C vitamini içeriği bakımından Bulancak ve Tirebolu ilçelerinde yetişen meyvelerin diğer ilçelere kıyasla önemli derecede daha yüksek seviyede olduğu görülmüştür. Sonuç: Giresun ilinin farklı ilçelerinden hasat edilen ‘Hayward’ kivi çeşidi meyvelerinin muhafaza süresince kalite özelliklerinin değişimi üzerinde ekolojik koşulların farklılığının etkili olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kivi, SÇKM, Ağırlık Kaybı, C Vitamini, Meyve Eti Sertliği, Muhafaza

Destekleyen Kurum

Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü

Proje Numarası

B-1819

Teşekkür

Bu araştırma, Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü tarafından B-1819 No’lu proje ile desteklenmiştir.

Effect of ecologies on the storage quality of kiwifruit grown in Giresun (Türkiye)

Öz

Objective: This study was carried out to determine change of quality properties as respiration rate, weight loss, fruit flesh firmness, soluble solids content (SSC), titratable acidity and vitamin C of ‘Hayward' kiwifruit cultivar (Actinidia deliciosa) grown in different districts (Merkez, Bulancak, Espiye, Eynesil, Güce, Keşap, Tirebolu and Yağlıdere) of Giresun during cold storage
Materials and Methods: The fruit were stored at 0±0.5 °C and 90±5% relative humidity conditions for 5 months. Measurements and analyzes were made monthly. Results: In all measurement periods of the cold storage, the fruit grown in Espiye Merkez, Keşap (except the 150th day), Tirebolu and Yağlıdere were found weight loss at a similar level, but significantly lower than the fruit grown in Bulancak, Eynesil and Güce districts. Respiration rates of all fruit were found to be similar at 120th and 150th days of cold storage. During cold storage, the firmness of the fruits grown in the Merkez district was significantly higher than in other cultivation areas. At the end of the cold storage, a significantly higher SSC was measured from the fruit grown in Bulancak district compared to the other fruit. However, a significantly higher pH was determined from the fruit grown in Bulancak, Kesap and Yağlıdere compared to other fruits. The highest titratable acidity was obtained in the fruit grown in the Merkez. In terms of vitamin C content, it has been observed that the fruit grown in Bulancak and Tirebolu districts are at a significantly higher compared to other districts. Conclusion: As a result, when the quality characteristics of the 'Hayward' kiwifruits harvested from different districts were examined during storage, it was determined that different ecological characteristics were effective in the quality change during cold storage.

Anahtar Kelimeler

Fruit Flesh Firmness, Kiwifruit, SSC, Storage, Weight Loss, Vitamin C

Proje Numarası

B-1819

Kaynakça

• Akbulut, M., Yazıcı, K., Bakoğlu, N., & Göksu, B. (2015). Karadeniz Bölgesi’nde kivi yetiştiriciliğinin potansiyeli ve geleceği. VII. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 25-29 Ağustos, Çanakkale, s:252.
• Altuntaş, E., Cangi, R., Kaya, C., Dilmaç, M., & Saraçoğlu, O. (2009). ‘Hayward’ kivi çeşidinin hasat ve yeme olumu dönemlerindeki bazı fiziksel, mekanik ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi. III. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, s:293-301.
• Arpaia, M.L., Mitchell, F.G., & Kader, A.A., (1994). Postharvest Phsiology and Causes of Deterioration. In: Kiwifruit: GroWing and Handling. Ed: Hasey, J.K., Johnson, R.S., Grant, J.A., Reil, W. O., Univ. California Pub. No. 3344, 88-93.
• Avcı, V. (2016). Japon Grubu (Prunus Salicina L.) Black Amber erik çeşidinin muhafaza performansının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Ordu.
• Batu, A., & Şen, L. (2014). Kontrollü atmosferde depolama teknolojisi ve uygulamaları. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi, 9 (3), 118-138.
• Bostan, S.Z.; & Günay, K., 2014. ‘Hayward’ (Actinidia deliciosa Planch) kivi çeşidinin meyve kalitesi üzerine rakım ve yöneyin etkisi. Akademik Ziraat Dergisi, 3 (1), 13-22.
• Cangi, R., & İslam, A. (2003). Kivi Yetiştiriciliğinde Karşılaşılan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Ordu. 73-80.
• Demirdöven, A., ve & Batu, A. (2004). Tokat’ta Yetistirilen Bazı Önemli Meyvelerin Solunum Hızları. Gıda Mühendisliği Dergisi, 17, 33-37.
• Fonseca, S.C., Oliveira, F.A., & Brecht, J.K. (2002). Modelling respiration rate of fresh fruits and vegetables for modified atmosphere packages: A review. Journal of Food Engineering, 52(2), 99-119.
• Ghafir, S.A., Gadalla, S.O., Murajei, B.N., & El-Nady, M.F. (2009). Physiological and anatomical comparison between four different apple cultivars under cold storage conditions. African Journal of Plant Science, 3(6), 133-138.
• Gökkurt, T. (2012). Taze meyve ve sebzelerin raf ömrünü uzatmaya yönelik aype ambalajların geliştirilmesi. Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Metal Eğitimi Ana Bilim Dalı, Doktora Tezi. Sakarya.
• Grant, A.J., Polito, V.S., & Ryugo, K. (1994). Flower and fruit development, chap. 6. Kiwifruit growing and handling (Editors: Hasey, J.K. Jhonson, R.S. Grant, J.A. Reil W.O.). University of California, Division of Agriculture and Natural Sciences, 33-44, USA.
• Güloğlu, G ve & Akosman, Z. (2010). Dedektif etilen. YİBO Öğretmenleri (Fen ve Teknoloji-Fizik, Kimya, Biyoloji- ve Matematik) Proje Danışmanlığı Eğitimi Çalıştayı.
• Harman, C. (2013). Karadeniz Bölgesi‟ndeki Endemik Tarım Ürünleri: Fındık, Çay ve Kivi‟nin Üretimi, Pazarlanması ve Tüketimi. Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Y.L Tezi 145s. Giresun.
• Hosseinzadeh, J., Feyzollahzadeh, M., & Afkarı, A.H. (2013). The physical and chemical properties of kiwifruit harvested at four stages. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 19(1), 174-180.
• İslam, A. (2001). Ordu İlinin Tarımsal Yapısı ve Fındığın Ekonomisi. (Dünden Bugüne Ordu İli Ed. Ö.S. Yıldırım) (2001). Ordu İli Kültür ve Kalkınma Vakfı Yayınları 150s.
• İslam A., Altuntaş E., Cangi R., & Kaya C. (2012). Physicochemical and colour properties of organic and conventional kiwifruits as affected by storage periods. International Journal of Food Engineering, 8(4), 101-104.
• İslam, A., Karakaya, O., Karagöl, S., & Atak, A. (2022). Phenological and fruit characteristics of kiwifruit cultivars grown in Ordu region (Turkey). Acta Horticulture, 133, 433-438.
• Jat, L., Pareek, S., & Shukla, K.B. (2013). Physiological responses of Indian jujube (Ziziphus Mauritiana Lamk.) fruit to storage temperature under modified atmosphere packaging. Journal of the Science of Food and Agriculture, 93(8), 1940-1944.
• Karaçalı, İ., (2002). Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazarlanması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:494. İzmir. 469 s.
• Karakaya, O., Ozturk, B., & Kadim, H. (2019). Effect of different modified atmosphere packagings (MAP) on bioactive compounds of kiwifruit (Actinidia deliciosa cv. Hayward). International Journal of Agriculture and Wildlife Science, 5(1),11-17.
• Kaynaş, K. (2003). Kivi Meyvesinin (Actinidia deliciosa var. ‘Hayward’) Modifiye ve Kontrollü Atmosfer Koşullarında Depolanma Olanaklarının Araştırılması. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Karadeniz Teknik Üniversitesi Ordu Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, 23- 25 Ekim 2003, Ordu -Türkiye.
• Kaynaş, K., Özelkök, S.G., Samancı, H., & Yalçın, T. (1998). Yalova koşullarında yetiştirilen kivi (Actinidia chinnensis cv. ‘Hayward’) meyvesinde en uygun hasat olumunun saptanması üzerine bir araştırma. IV. Bağcılık Sempozyumu, s:293-297, Yalova.
• Lombardi- Baccia, G., Cappelloni, M., & Lintas, C. (1986). Vitamin C Content of Kiwifruit as Affected by Maturity Stage and Length of Storage. Rivista Della Societa Italiana Di Scienze Dell Alimentazime, 15, 45-48.
• Martinez-Romero, D., Bailen, G., Serrano, M., Guillen, F., Valverde, J.M., Zapata, P., & Castillo, P., Valero, D. (2007). Tools to Maintain Postharvest Fruit and Vegetable Quality Through the Inhibition of Ethylene Action: A Review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 47(6), 543-560.
• Mitchell, F.G. (1988). Kiwifruit maturity. Perishables handling postharvest technology of fresh horticultural crops. Coop. Ext. Univ. Cal. Issue No.63:4.
• Özer, M., Eriş, H., Türk, R., & Sivritepe, N. (1997). Normal, Modifiye ve Kontrollü Atmosfer Koşullarında Muhafaza Edilen Kivilerde Biyokimyasal Değişimler ve Kalite Kayıpları. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu Bildirileri. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova. 125-133.
• Öztürk, B., & Ağlar, E. (2019). The influence of modified atmosphere packaging on quality properties of kiwifruits during cold storage and shelf life. Journal of the Institute of Science and Technology, 9(2), 614-625.
• Öztürk, B., & Yücedağ, F. (2021). Effects of methyl jasmonate on quality properties and phytochemical compounds of kiwifruit (Actinidia deliciosa cv.Hayward') during cold storage and shelf life. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 45(2), 154-164.
• Samancı, H. (1990). Kivi (Actinidia) Yetiştiriciliği, TAV Yayınları, No:22, 112 S, Yalova.
• TUİK 2020. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr,
• Türk, R., & Çelik, E. (1992). Ülkemiz koşullarında yetiştirilen kivi meyvesinin (Actinidia Chinensis cv. ‘Hayward’) soğukta muhafazası. I. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 391-394, İzmir.
• Uslu, N.A. (2006). Kivide budama ve sürgün gelişiminin meyve kalitesi ve verim üzerine kantitatif ve kalitatif etkileri. Ondukuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Doktora Tezi, Samsun.
• Yılmaz, B. (2016). Giresun koşullarında yetiştirilen ‘Hayward’ kivi çeşidinde meyve gelişim sürecinde önemli kalite özelliklerinin değişimi. Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ordu.
• Zenginbal, H., Özcan, M., & Haznedar, A. (2003). Rize ekolojik şartlarında yetiştirilen kivi çeşitlerinde fenolojik gözlem ve pomolojik analizler üzerine bir araştırma. Derim, 22(1), 1-9.