‘Kalınkara’ Fındık Çeşidinde Çotanak Dökümü

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: Özel Sayı, 91 - 98, 29.10.2023

Saim Zeki Bostan

https://doi.org/10.29278/azd.1358675

Öz

Amaç: Fındıkta hazirandan hasada kadar olan dönemde meydana gelen çotanak dökümleri verimde önemli düzeyde azalmaya sebep vermektedir. Bu çalışma fındıkta çotanak dökümleri ile morfolojik ve pomolojik özellikler arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla yürütülmüştür.
Materyal ve Yöntem: Çalışmada materyal olarak Ordu ilinde yetiştirilen ‘Kalınkara’ fındık çeşidi kullanılmıştır. Ocak dikim sisteminde yetiştirilen çeşitte 2019-2021 yılları arasında yapılan araştırma tesadüf parselleri deneme desenine göre 3 tekrarlamalı olarak planlanmıştır. Toplam 21 morfolojik ve pomolojik özellik değerlendirilmiştir. İncelenen değişkenler arasındaki ilişkiler için korelasyon analizi ve çotanak dökümlerine önemli düzeyde etkili olan değişkenlerin doğrudan ve dolaylı etkileri için path analizi yapılmıştır.
Araştırma Bulguları: Sonuç olarak, toplam çotanak döküm oranı ile hasat öncesi çotanak döküm oranı karşılıklı olarak en yüksek düzeyde pozitif ilişkili bulunmuştur. Bunun yanında, çotanak dökümleri toplam meyve sayısı, toplam sağlam meyve sayısı, toplam çotanak sayısı, verim ve verim etkinliği ile önemli düzeyde negatif ilişki göstermiştir. Path analizi toplam çotanak döküm oranı ile hasat öncesi döküm oranının karşılıklı olarak birbirlerini doğrudan daha fazla etkilediklerini ve toplam meyve sayısı, toplam sağlam meyve sayısı, toplam çotanak sayısı, verim ve verim etkinliğinin de çotanak döküm oranları dolayısıyla daha fazla etki ettiğini ortaya koymuştur.
Sonuç: ‘Kalınkara’ fındığında temmuz ortasındaki çotanak döküm oranının (%22.95) toplam çotanak döküm oranının (%24.81) %92.50 gibi önemli bir bölümünü oluşturduğu ve dökümlerin verim ile verim parametrelerini olumsuz düzeyde etkilediği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Corylus avellana, Morfolojik, Pomolojik, Korelasyon, Path

luster Drop in ‘Kalınkara’ Hazelnut Cultivar

Öz

Objective: Cluster drops that occur at period from June to harvest cause a significant decrease in yield in hazelnut. This study was carried out in order to determine the relationships between cluster drops and morphological and pomological characteristics in hazelnut.
Materials and Methods: In the study, 'Kalınkara' hazelnut cultivar grown in Ordu province was used as material. The research carried out between 2019-2021 on the variety grown in the 'ocak' planting system (multiple stem bush) was designed with 3 replications according to the randomized plots trial design. A total of 21 morphological and pomological traits were evaluated. Correlation analysis was performed for the relationships between the variables examined, and path analysis was performed for the direct and indirect effects of the variables that had a significant effect on the cluster drops.
Results: As a result, the highest level of positive correlation was found between the total cluster drop rate and the pre-harvest cluster drop rate. In addition, the cluster drops showed a significant negative correlation with total number of nuts, total number of good nuts, total number of clusters, yield and yield efficiency. Path analysis revealed that the total cluster drop rate and pre-harvest cluster drop rate reciprocally affect each other more directly, and the indirect effects of total nut number, total number of good nuts, total number of clusters, yield and yield efficiency by cluster drop rates are higher.
Conclusion: It can be said that the cluster drop ratio of 'Kalınkara' hazelnuts in mid-July (22.95%) constitutes a significant part as of the total cluster drop ratio (24.81%), such as 92.50%, and that drops affects yield and yield parameters negatively.

Anahtar Kelimeler

Corylus avellana, Morphological, Pomological, Correlation, Path

Kaynakça

• Akçin, Y., & Bostan, S.Z. (2023). Supplementary irrigation during the last cluster drop period for higher yield and quality in conventional rain-fed hazelnut farming. Erwerbs-Obstbau, 65(1), 115-120.
• Ayfer, M., Uzun, A., & Baş, F. (1986). Türk Fındık Çeşitleri. Karadeniz Fındık İhracatçılar Birliği, Ankara.
• Balık, H. İ., Balık Kayalak, S., Beyhan, N., & Erdoğan, V. (2016) Fındık Çeşitleri. Klasmat Matbaacılık, Trabzon, 42-43. Beyhan, N. (2000). Fındığın döllenme biyolojisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2), 116-122.
• Beyhan, N., & Marangoz, D. (2007). An investigation of the relationship between reproductive growth and yield loss in hazelnut. Scientia Horticulturae, 113(2), 208-215.
• Bostan, S.Z. (1995). Tombul ve Kalınkara fındık çeşitlerinde önemli meyve özellikleri arasındaki ilişkilerin path analizi ile belirlenmesi. Bahçe, 24(1-2), 53-60.
• Bostan, S.Z. (1997). Tombul, Palaz ve Sivri fındık çeşitlerinde çotanaktaki meyve sayısı ile diğer bazı özellikler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 7, 23-27.
• Bostan, S.Z. (1999). Fındıkta kabuk kırılma direnci ile diğer bazı meyve özellikleri arasındaki ilişkiler üzerine bir araştırma. Bahçe, 28(1-2), 21-27.
• Bostan, S.Z. (2005). Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinde fındık üretim ve verimi ile bazı önemli iklim değerleri arasındaki ilişkiler. Doğu Karadeniz Bölgesi Kalkınma Sempozyumu, 1-10, 13-14 Ekim, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon, Türkiye.
• Bostan, S.Z. (2019). Fındıkta kabuklu ve iç meyve kusurları. Akademik Ziraat Dergisi, 8(Özel Sayı), 157-166.
• Bostan, S.Z. (2022). Fındıkta çotanak dökümü ile bitki ve meyve özellikleri arasındaki İlişkiler-II: ‘Tombul’ ve ‘Palaz’ çeşitleri. Latin America 4th International Conference On Scientific Researches. November 3 - 6, 2022, Mexico City. Conference Book, 88-99.
• Bostan, S.Z., & Tonkaz, T. (2013). The effects of arid and rainy years on hazelnut yield in the Eastern Black Sea region of Turkey. 24th International Scientific-Expert Conference on Agriculture and Food Industry, 467-470. 25-28 September, University of Sarajevo, Sarajevo- Bosnia and Herzegovina.
• Çalışkan, T. (1995). Fındık Çeşit Kataloğu. Tarım ve Köyişleri Bak., TÜGEM, Bitkisel Üretimi Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• Erdogan, V. (2018). Hazelnut production in Turkey: current situation, problems and future prospects. Acta Horticulturae, 1226,13-24.
• Germain, E. (1994). The reproduction of hazelnut (Corylus avellana L.): A review. Acta Horticulturae, 351, 195-210.
• Karakaya, O. (2023). The intensity of the cluster drop affects the bioactive compounds and fatty acid composition in hazelnuts. Grasas y Aceites, 74(1), e487-e487.
• Külahçilar, A., Tonkaz, T., & Bostan, S. Z. (2018). Effect of irrigation regimes by mini sprinkler on yield and pomological traits in 'Tombul' hazelnut. Acta Horticulturae,1226, 301-308.
• Lagerstedt, H.B. (1977). The occurrence of blanks in the filbert (Corylus avellana L.) and possible causes. Economic Botany, 31,.2, 153-159.
• Lagerstedt, H.B. (1985). The relationship between yield, flowering, pollination and nut set of the filbert. Proc. Nut. Growers Soc. Oregon Washington British Columbia, 70, 73-82.
• Milošević, T., & Milošević, N. (2012). Cluster drop phenomenon in hazelnut (Corylus avellana L.). Impact on productivity, nut traits and leaf nutrients content. Scientia horticulturae, 148, 131-137.
• Mingeau, M., Ameglio, T., Pons, B., & Rousseau, P. (1994). Effects of water stress on development growth and yield of hazelnut trees. Acta Horticulturae, 351, 305-314.
• Okay, AN., Kaya, A., Küçük, YV. & Küçük, A. (1986). Fındık Tarımı. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Yayın no: Genel 142, TEDGEM-12, Ankara.
• Serdar, Ü., & Demir, T. (2005). Yield, cluster drop and nut traits of three Turkish hazelnut cultivars. Hort. Sci.(Prague), 32, 96-99.
• Top, G., & Bostan, S.Z. (2020). Fındıkta çotanak dökümü ile bitki ve meyve özellikleri arasındaki ilişkiler-ilk sonuçlar. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 10(2), 125-142.
• Valentini, N.; Caviglione, M.; Ponso, A.; Lovisolo, C.; Me, G. (2009). Physiological aspects of hazelnut trees grown in different training systems. Acta Horticulturae, 845, 233–238.