Börülce (Vigna unguiculata L.)’de fosfor ve bor uygulamalarının verim ve verim ögeleri üzerine etkileri

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 119 - 128, 05.07.2024

Nuri Yılmaz Yunus Elmas

https://doi.org/10.29278/azd.1252055

Öz

Amaç: Bu araştırma, 2021 yılında Ordu İli Ünye İlçesinde çiftçi koşullarında börülce (Vigna unguiculata L.) bitkisinde farklı dozlarda fosfor ve bor uygulamalarının verim ve bazı verim ögeleri üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Yöntem: Deneme Tesadüf bloklarında faktöriyel düzenlemeye göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Çalışmada bitki materyali olarak Amazon börülce çeşidi kullanılmıştır. Fosfor dozları 0, 4, 6, 8 kg/da P2O5, bor dozları ise 0-150-300-600 g/da olarak uygulanmıştır. Deneme Mayıs ayında kurulmuştur.
Araştırma Bulguları: Araştırma sonucunda bitki boyu 78.23-123.03 cm, bitkide bakla sayısı 16.66-23.33 adet, baklada tane sayısı 9.33-12.44 adet, 1000 tane ağırlığı 170.83-199.16 g, dekara tane verimi 106.19-152.26 kg, biyolojik verim 514.43-868.76 kg/da olarak belirlenmiştir.
Sonuç: Elde edilen sonuçlara göre, ele alınan özelliklerde deneme faktörleri bakımından uygulamalar arasında istatistiksel olarak çok önemli derecede (P<0.01) farklar çıkmıştır. Bunun yanında bin tane ağırlığına fosforun etkisi önemsiz, baklada tane sayısına fosfor, bor x fosfor interaksiyonunun etkisi önemsiz olarak belirlenmiştir. Denemede, verim ve verim ögeleri bakımından en iyi sonucun 300 g/da bor ve 6 kg/da P2O5 uygulamasından elde edildiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Börülce, Bor, Fosfor, Verim

The Effects of Phosphorus and Boron Applications on Yield and Yield Components in Cowpea (Vigna unguiculata L.)

Öz

Objective: This research was carried out in order to determine the effects of different doses of phosphorus and boron applications on yield and yield components of cowpea (Vigna unguiculata L.) plant under farmer conditions in Ünye District of Ordu Province in 2021.
Materials and Methods: The experiment was carried out in random blocks according to factorial arrangement with 3 replications. In the study, Amazonian cowpea variety was used as plant material. Phosphorus doses were applied as 0, 4, 6, 8 kg/da, and P2O5 boron doses were applied as 0-150-300-600 g/da. The trial was established in May. The nutrients that are deficient in the soil are also given to the soil during sowing.
Results: As a result of the research, plant height is 78.23-123.03 cm, number of pods per plant is 16.66-23.33 per plant, number of seeds per pod is 9.33-12.44, 1000 grain weight 170.83-199.16 g, grain yield per decare 106.19-152.26 kg/da, biological yield per unit area 514.43-868.76 kg/da.
Conclusion: According to the results obtained, there were statistically significant (P<0.01) differences among the applications in terms of trial factors. In addition, the effect of phosphorus on thousand seed weight was insignificant, the effect of phosphorus, boron and phosphorus interaction on the number of grains per pod was determined to be insignificant. In this context, it was seen that the best results in terms of seed yield and yield components elements were obtained from the application of 300 g/da boron and 6 kg/da P2O5.

Anahtar Kelimeler

Cowpea, Boron, Phosphorus, Yield

Kaynakça

• Adewale, B.D., Adeigbe, O.O., & Aremu, C.O. (2011). Genetic distance and diversity among some cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp.) genotypes. International Research Journal of Plant Science, 1(2), 9-14.
• Afiukwa, C.A., Ubi, B.E., Kunert, K.J., Titus, E.J., & Akusu, J.O. (2013). Seed protein content variation in cowpea genotypes. W.J. Agric. Sci.,1,94-99.
• Akande, S.R., Olakojo, S.A., Ajayi, S.A., Owolade, O.F., Adetumbi, J.A., Adeniyan, O.N., & Ogunbodede, B.A. (2012). Planting date affects cowpea seed yield and quality at Southern Guinea savanna, Nigeria. Seed Technology, 34(1), 879-888.
• Akdağ, C. (1995). Sıra aralıklarının Tokat-Kazova şartlarında börülce (Vigna sinensis (L.) savi)’nin verim ve verim unsurlarına etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12 (1), 141-146.
• FAO, (2020). http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC.
• Anonim, (2021). Ordu Meteoroloji İl Müdürlüğü Kayıtları, Ordu.
• Başaran, U., Ayan, I., Acar, Z., Mut, H., & Ascı, O.O. (2011). Seed yield and agronomic parameters of cowpea (Vigna unguiculata L.) genotypes grown in the black sea region of Turkey. African Journal of Biotechnology, 10(62), 13461-13464.
• Bilen, S., Binici, A., & Bozokalfa, M.K. (2020). Yerel börülce (Vigna unguiculata (L.) Walp.) populasyonlarının bakla ve danelerinin agronomik özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 51-60.
• Bisikwa, J., Kawooya, R., Ssebuliba, J.M., Ddungu, S.P., Biruma, M., & Okello, D.K. (2014). Effects of plant density on the performance of local and elite cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp.) varieties in Eastern Uganda. African Journal of Applied Agricultural Sciences and Technologies, 1(1): 28-41.
• Bozbek, T., & Ünay, A. (2005). ekim zamanı ve bitki sıklığının pamuk verimi üzerine etkisi. Anadolu Journal of AARI, 15 (1), 34-43.
• Ceylan, A., & Sepetoğlu, H. (1983). Börülce (Vigna unguiculata (L.) Walp.) çeşit-ekim zamanı üzerinde araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20(1), 25-40.
• Ceylan, A., & Sepetoğlu, H. (1980). Farklı kökenli börülcelerin (Vigna sinensis Endi) Bornova ekolojik koşullarında bazı agronomik özelliklerinin saptanması üzerine araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. No:387. İzmir.
• Chatterjee, R., & Bandyopadhyay, S. (2015). Effect of boron, molybdenum and biofertilizers on growth and yield of cowpea (Vigna unguiculata L. Walp.) İn acid soil of eastern himalayan region. Journal Of The Saudi Society of Agricultural Sciences, 16(4), 332-336.
• Colomb, B., Kınıry, R.J., & Debaeke, P. (2000). Effect of soil phosphorus on leaf development and senescence dynamics of field-grown maize. Agronomy Journal, 92, 428-435.
• Culha, G., & Bozoğlu, H. (2017). Amazon ve Sırma börülce çeşitlerinin tane kalitesine farklı kültürel uygulamaların etkisi. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 20 (Özel Sayısı): 362-366.
• Çimrin, K.M., & Boysan, S. (2006). Van yöresi tarım topraklarının besin elementi durumları ve bunların bazı toprak özellikleriyle ilişkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 16(2), 105-111.
• Debnath, P., Pattanaaik, S.K., Sah, D., Chandra, G., & Pandey, A.K. (2018). Effect of boron and zinc fertilization on growth and yield of cowpea (Vigna unguiculata L Walp.) in ınceptisols of arunachal pra-deshJournal of the Indian Society of Soil Science, 66(2), 229-234.
• Doğan, Y., Toğay, N., & Toğay, Y. (2011). Türkiye’de yetiştirilen börülce (Vigna unguiculata L. walp) çeşit ve genotiplerin hidratasyon kapasiteleri, hidratasyon indeksleri ve sert tohum kabuğu oranlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. YYÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(1), 1-4.
• Eken, M., & Türk, M. (2021). Farklı fosfor dozu uygulamalarının burçak (Vicia ervilia L.)’ta verim ve bazı verim öğeleri üzerine etkisi. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 16(1),1-6.
• Erman, M. & Çığ, F. (2009). Farklı bitki sıklığı uygulamalarının börülce (Vigna unguiculata L. Walp.)’de verim ve verim öğelerine etkisi. Türkiye VIII. Tarla Bitkileri Kongresi, 19-22 Ekim, Cilt 2, S. 669-672.
• Gerrano, A.S., Adebola, P.O., Jansen Van Rensburg, W.S., & Laurie, S.M. (2015). Genetic variability in cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp.) genotypes. South African Journal of Plant and Soil, 32(3), 165-174.
• Gupta, U.C. (1993). Boron and its role in crop production. Crc press, Boca Raton, in America, 237.
• Gülümser, A., Odabaş, M.S., & Özturan, Y. (2005). Fasulyede (Phaseolus vulgaris L.) yapraktan ve topraktan uygulanan farklı bor dozlarının verim ve verim unsurlarına etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2),163-168.
• Gülümser, A., Tosun, F., & Bozoğlu, H. (1989). Samsun ekolojik şartlarında börülce yetiştirilmesi üzerinde bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1-2), 49-65.
• Habib, A.S., & Ahsan, M. (2013). Response of Zinc and Boron on growth, yield and quality of black gram (Vigna mungo L.). (Doctoral dissertation), Sher-e-Bangla Agricultural University, Dhaka, Bangladesh)
• İdikut, L., Zulkadir, G., Polat, C., Çiftçi, S., & Önem, B. (2019). farklı lokasyonlarda ve ekim zamanlarında yetiştirilen börülcenin agromorfolojik özellikleri. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(2), 164-169.
• Karasu, A. (1999). Isparta ekolojik koşullarında bazı börülce (Vigna ungulata L.) çeşit ve ekotiplerinin agronomik karakterlerinde araştırmalar. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, s. 371-376, Adana.
• Kır, A., Tan, A., Nüket, A., Korkmaz, N., & Gündüz, M. (2015). Ege ve Akdeniz Bölgesi börülce (Vigna unguiculata L. Walp.) yerel çeşitlerinin agro-morfolojik karakterizasyonu. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(2),1-23.
• Kulaç, O., & Bildirici N. (2020). Bursa-Gemlik ekolojik koşullarında farklı fosfor dozlarının azkan nohut (Cicer arietinum L.) çeşidinin verim ve verim öğeleri üzerine etkisi. KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 23(3), 697-704.
• Marschner, H. (2008). Mineral nutrition of higher plants. Digitgal print. Academic press., 889s.
• Meena, D., Bhushan, C., Shukla, A., Chaudhary, S., & Meena, S.S. (2017). Effect of foliar application of nutrients on biological yield and economics urdbean (Vigna mungo L.) Hepper. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 6(5), 2658-2662.
• Movalia Janaki, A., Parmar, K.B., & Vekaria L.C. (2018). Effect of boron and molybdenum on yield and yield attributes of summer green gram (Vigna radiata L.) under medium black calcareous soils. International Journal of Communication Systems, 6(1), 321-323.
• Özçelebi, Ş.H., & Erman, M. (2021). Bazı Börülce (Vigna unguiculata L. Walp.) yerel populasyonlarının ve tescilli çeşitlerinin siirt ekolojik koşullarına adaptasyonunun belirlenmesi. ISPEC Tarım Bilimleri Dergisi, 5(1), 235-24.
• Özkorkmaz, F. (2020). Bor ve Demir uygulamalarının farklı zamanlarda ekilen börülcenin (Vigna sinensis L.) verim, verim unsurları ve tane kalitesine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). ODÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, ORDU.
• Öztokat, C., & Demir, İ. (2010). The comparison of some cowpea populations according to their growth, yield and seed quality. 2nd International Symposium on Sustainable Development, Sarajevo, 238-245.
• Özturan, Y., & Gülümser, A. (2004). Börülce (Vigna unguiculata L. Walp)’de bitki sıklığı ve azotlu gübrelemenin verim ve verim öğelerine etkisi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(3), 41- 49.
• Patra, P.K., & Bhattacharya, C. (2009). Effect of different levels of boron and molybdenumon growth and yield of mung bean (Vigna radiata (L.) Wilczek (cv. Baisakhi Mung)) in Red and Laterite Zone of West Bengal. Journal of Crop and Weed, 5(1), 111-114.
• Pekşen, E., & Artık, C. (2004). Comprasion of some cowpea (Vigna unguicalata L. Walp.) genotypes from Turkey for seed yield and yield related characters. Journal Agronomy, 3(2), 137-140.
• Peksen, E., (2007). Yield Performance of cowpea (Vigna unguicalata L. Walp.) cultivars under rainfed and ırrigated conditions. International Journal of Agricultural Research, 2(4), 391-396.
• Polat, C. (2017). Şanlıurfa koşullarında börülce (Vigna sinensis L.) bitkisinin ekim zamanının belirlenmesi, (Yüksek lisans tezi). Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahtamanmaraş.
• Quamruzzaman, M., Ullah, M.J., Rahman, M.J., Chakraborty, R., Rahman, M.M. & Rasul, M.G. (2016). Organoleptic assessment of groundnut (Arachis hypogaea L.) as influenced by boron and artificial lightening at night. World Journal of Agricultural Sciences, 12(1), 1-6.
• Quddus, M., Rashid, M., Hossain, M., & Naser, H. (2011). Effect Of Zinc And Boron on yield and yield contributing characters of mungbean ın low ganges river floodplain soil at Madaripur, Bangladesh. Bangladesh Journal of Agricultural Research, 36(1), 75-85.
• Rawashdeh, H., & Sala, F. (2016). The effect of iron and boron foliar fertilization on yield and yield components of wheat. Romanian Agricultural Research, 33,1-9.
• Sert, H., (2011). Hatay ili ekolojik şartlarında börülce (Vigna sinensis L. savi) çeşitlerinin tane verimi ve bazı tarımsal özellikleri üzerine farklı bitki sıklıklarının etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Stoilova, T., & Berova M. (2009). Morphological and agrobiological study on local germplasm of common beans (Phaseolus vulgaris L.) and cowpea (V. unguiculata (L.) Walp.), XI. Anniversary Scientific Conference, Special Edition, Tzvetelina Stoilova.
• Stoilova, T., & Pereira, G., (2013). Assessment of the genetic diversity in a germplasm collection of cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp.) using morphological traits. African Journal of Agricultural Research, 8(2), 208- 215.
• Toğay, Y., & Toğay, N. (2010). Van bölgesinde börülce (Vigna unguiculata (L.) Walp.) ekim zamanı uygulamalarının verim ve verim öğelerine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 15(2), 130-133.
• Toğay, Y., Toğay, N., & Doğan, Y. (2014). Effect of cowpea (Vigna unguiculata (L.) Walp.) sowing times applications on the yield and yield components. Turkish Journal of Agricultural and Natural Sciences Special Issue: 1:1147-1151.
• Toy, D., & Ünlü, H. (2015). Çiftlik gübresi ve yeşil gübre kullanımının taze ve kuru börülce yetiştiriciliğinde verim ve kalite üzerine etkilerinin belirlenmesi. SDÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(2),110-117.
• Ünlü, H., (2004). Börülce (Vigna unguiculata (L.) Walp.) çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının sulu ve kurak koşullarda verim ve kalite özelliklerine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Ünlü, H., & Padem, H. (2005). Börülce (Vigna unguiculata (L.) Walp.) çeşitlerinde farklı ekim zamanlarının sulu ve kurak koşullarda verim ve kalite özelliklerine etkisi. SDÜ Fen Bilimleri Enstitü Dergisi, 9(3), 83-91.
• Yıldırım, N., (2018). Bazı kuru börülce çeşitlerinde (Vigna unguiculata (L.)) bakteri aşılama ve değişik azot dozlarının verim ve verim unsurlarına etkisinin belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır.