Öğretmenlerin Covid-19 Korkusu ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Durumları Arasındaki İlişkiye Dair Bir Çözümleme

Yıl 2022, , 140 - 157, 28.12.2022

Okay Demir

https://doi.org/10.51460/baebd.996071

Öz

Covid-19 salgınının yıkıcı etkileri insanlarda korku ile birlikte belirsizliğe tahammül edememe durumunu da beraberinde getirmiştir. Bu durum her alanı etkilemekle birlikte, eğitimin temel yapı taşlarından biri olan öğretmenler üzerinde de ciddi tahribatlara neden olmuştur. Bu nedenle bu araştırmada öğretmenlerde, COVID-19 korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük durumları arasındaki ilişkiyi incelemek ve belirsizliğe tahammülsüzlüğün COVID-19 korkusu üzerindeki yordayıcı rolünü belirlemek esas alınmıştır. Bu amaçla farklı branşlardan 242 öğretmene “COVID-19 Korkusu Ölçeği” ve “Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği” uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin, Covid-19 korkusu ve kaygı durumları arasında anlamlı ilişkilere rastlanmış ve Covid-19 korkusu arttıkça kaygı düzeylerinin de arttığı, ayrıca ileriye yönelik kaygının COVID-19 korkusunu anlamlı ve pozitif yönde yordadığı belirlenmiştir. Bulgulardan hareketle araştırma sonuçları tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, korku, belirsizliğe tahammülsüzlük, kaygı, öğretmenler

Kaynakça

• Acar, S., Doğan, U., Adıgüzel, A., & Erözkan, A. (2021). Testing the effectiveness of the psychoeducational program for coping with intolerance of uncertainty based on the cognitive-behavioral approach on undergraduates’ ıntolerance of uncertainty levels. Pamukkale University Journal of Education, 52, 445-463. https://doi:10.9779.pauefd.791956
• Ahorsu, D. K., Lin, C. Y., Imani, V., Saffari, M., Griffiths, M. D., & Pakpour, A. H. (2020). The fear of Covid-19 scale: Development and initial validation. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-9. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00270-8
• Arpacıoğlu, S., Baltalı, Z., & Ünübol, B. (2021). COVİD-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, Covid korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler. Çukurova Medical Journal, 46(1), 88–100.
• Aydın, A., Ersoy Özcan, B. (2021). Covid-19 pandemi sürecinde sağlık çalışanlarında belirsizliğe tahammülsüzlük, ruminatif düşünme biçimi ve psikolojik sağlamlık düzeyleri. Çukurova Medical Journal,46, 1191-1200.
• Bakioğlu, A. ve Demiral, S. (2013). Perception of principals and their decision making style in cases of ambiguity. Journal of Educational Sciences, 38, 9-35. https://doi:10.15285/EBD.2013385564
• Baltacı N.N. ve Coşar B. (2020). COVİD-19 pandemisi ve ruh beden ilişkisi. B.Coşar (Ed.) Psikiyatri ve COVİD-19. Ankara: Türkiye Klinikleri, 1-6.
• Bircan, N. G. (2020). Belirsizlik ve kriz durumlarında çevik denetim anlayışı ve denetim mesleği üzerine etkileri: Covid-19 vakası üzerine bir değerlendirme. Mali Çözüm Dergisi, 30(161), 245-258.
• Bozkurt, Y., Zeybek, Z. & Aşkın, R. (2020). COVİD-19 pandemic: Psychological effects and therapeutic interventions. İstanbul Commerce University Journal of Social Science, 19 (37), 304-318.
• Buhr K, Dugas M.J. (2002) The intolerance of uncertainty scale: Psychometric properties of the english version. Behaviour Research and Therapy, 40(8):931–945.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayınları.
• Cam-Tu Vu, Anh-Duc Hoang, Van-Quan Than, Manh-Tuan Nguyen, Viet-Hung Dinh, Quynh Anh Le, Thu-Trang Thi Le, Pham Hung Hiep, Yen-Chi Nguyen. (2020). Dataset of Vietnamese teachers’ perspectives and perceived support during the COVİD-19 pandemic, Data in Brief,31, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.dib.2020.105788
• Ceviz, N., Tektaş, N., Basmacı, G. ve Tektaş, M. (2020). Covid 19 pandemi sürecinde üniversite öğrencilerinin kaygı düzeylerini etkileyen değişkenlerin analizi. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi, 3 (2), 312-329.
• Code, J., Ralph, R., & Forde, K. (2020). Pandemic designs for the future: perspectives of technology education teachers during COVİD-19. Information and Learning Science, 121(5-6), 409-421. https://doi.org/10.1108/ILS-04-2020-0112
• Çakır, B. (2011). Belirsizlik ve Korkunun Yeni Düzenin Oluşmasına Katkısı. Istanbul Journal of Sociological Studies, 0 (36), 63-82.
• Çarkıt, E. (2021). Intolerance of uncertainty as a predictor of fear of COVİD-19 in university students. MM-International Journal of Educational Sciences, 5(1), 33-42. https://doi.org/10.46762/mamulebd.934997
• Değirmenci, B. (2020). COVİD-19 algısının sosyal endişeler üzerindeki etkisinde "sıkıntıya dayanmanın" aracılık etkisinin incelenmesi. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi,6, 83-93.
• Duman, N. (2020). Üniversite öğrencilerinde COVİD-19 korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük. The Journal of Social Science, 4(8), 426-437.
• Elsharkawy, N. B., & Abdelaziz, E. M. (2020). Levels of fear and uncertainty regarding the spread of coronavirus disease (COVID‐19) among university students. Perspectives in Psychiatric Care, 57, 1356-1364. https://doi.org/10.1111/ppc.12698 Güdük, Ö., Güdük, Ö. ve Vural, A. (2021). COVİD-19 küresel salgınında sağlık çalışanlarının belirsizliğe tahammülsüzlüğünün değerlendirilmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 24 (1), 139-150
• Hair, J., Anderson, R., Tatham, R. & William, B. (1998). Multivariate Data Analysis. New Jersey: PrenticeHall.
• Hussien, R. M., Elkayal, M. M., & Shahin, M. A. H. (2020). Emotional intelligence and uncertainty among undergraduate nursing students during the COVID-19 pandemic outbreak: A comparative study. The Open Nursing Journal, 14(1). https://doi.org/10.2174/1874434602014010220
• Karaca, Y., Selçuk, M.H. ve Kalaycı, M.C. (2021). Examination of COVİD-19 phobias of physical education teachers. Türkiye Klinikleri Spor Bilimleri Dergisi, 13(2),292-301. https://doi10.5336/sportsci.2020-80011
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi (18.Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karataş, Z. ve Uzun, K. (2021). Beliren yetişkinlerde COVİD-19 korkusunun belirsizliğe tahammülsüzlük ve çeşitli değişkenlerce yordanmasının incelenmesi. A. N. Özker (Ed.), International Congresson Social Sciences Full Text Book (ss.1033-1050). Adıyaman: IKSAD GLOBAL Publications.
• Kasapoğlu, F. (2020). COVİD-19 salgını sürecinde kaygı ile maneviyat, psikolojik sağlamlık ve belirsizliğe tahammülsüzlük arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Turkish Studies, 15(4), 599-614. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44284
• Kocaman, F. ve Ersoy, A. F. (2021). Pandemi sürecinde öğrencilerin uzaktan eğitime ilişkin yaşadığı stres ve kaygı durumları: Nitel bir çalışma. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7 (1), 224-240.
• Korkman, H. and Çolak, T.S. (2021). Investigation of the relationship between Covid-19 fear and intolerance of uncertainty and generalized anxiety disorder. International Online Journal of Education and Teaching (IOJET), 8(1). 418-431.
• Kökdemir, D. (2003). Belirsizlik durumlarında karar verme ve problem çözme. (Yayınlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Küçükaydın, M.A. (2021). Intolerance of uncertainty experienced by faculty of education students in the covıd-19 pandemic and their strategies to cope with uncertainty. Handbook of Research on Emerging Pedagogies for the Future of Education, https://dx.doi.org/10.4018/978-1-7998-7275-7.ch017
• Ladikli, N., Bahadır, E., Yumuşak, F. N., Akkuzu, H., Karaman, G. ve Türkkan, Z. (2020). COVİD-19 Korkusu Ölçeğinin Türkçe güvenirlik ve geçerlik çalışması. International Journal of Social Science, 3 (2), 71-80.
• Memiş Doğan, M.ve Düzel, B. (2020). Fear-Anxiety levels in Covid-19. Turkish Studies, 15(4), 739-752. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.44678
• Parmaksız, İ. (2021). Erişkin dönemde belirsizliğe tahammülsüzlük üzerinde otomatik düşünceler ve stresle başa çıkma mekanizmalarının etkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(1), 1-11.
• Roman, T. (2020). Supporting the mental health of preservice teachers in COVİD-19 through traumainformed educational practices and adaptive formative assessment tools. Journal of Technology and Teacher Education, 28(2), 473–481.
• Pak, H., Süsen, Y., Nazlıgül, M. D., & Griffiths, M. (2021). The mediating effects of fear of Covid-19 and depression on the association between ıntolerance of uncertainty and emotional eating during the COVİD-19 pandemic in Turkey. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-15. https://doi.org/10.1007/s11469-021-00489-z
• Pakpour, A. & Griffiths, M. D. (2020). The fear of COVİD-19 and its role in preventive behaviors. Journal of Concurrent Disorders, Advance Online Publication. https://concurrentdisorders.ca/2020/04/03/the-fear-ofCovid-19- and-its-role-in-preventi ve-behaviors/
• Saribas, D. & Çetinkaya, E. (2021). Pre-service teachers’ analysis of claims about covıd-19 in an online course. Sci & Educ 30, 235–266.https://doi.org/10.1007/s11191-020-00181-z
• Sarıçam, H., Erguvan, F. M., Akın, A., & Akça, M. Ş. (2014). The Turkish short version of the intolerance of uncertainty (IUS-12) scale: The study of validity and reliability. Route Educational and Social Science Journal, 1(3), 148-157.
• Satıcı, B., Göçet-Tekin, E., Deniz, M. E., & Satıcı, S. A. (2020). Adaptation of the Fear of COVID-19 Scale: Its association with psychological distress and life satisfaction in Turkey. International Journal of Mental Health and Addiction, 1-9. https://doi.org/10.1007/s11469-020-00294-0
• Smith BM, Twohy A.J. & Smith GS. (2020). Psychological inflexibility and intolerance of uncertainty moderate the relationship between social isolation and mental health outcomes during COVİD-19. Journal of Contextual. Behavioral Science, 18, 162-174. https://doi.org/10.1016/j.jcbs.2020.09.005
• Supriadi, O., Musthan, Z., Saodah, Nurjehan, R., Haryanti, Y. D., Marwal, M. R., Purwanto,A., Mufid, . A., Yulianto,R. A., Farhan. M. Fitri,, A. A.,Fahlevi, . M. & Sumartiningsih, S. (2020) Did transformational, transactional leadership style and organizational learning ınfluence ınnovation capabilities of school teachers during Covid-19 pandemic?.Systematic Reviews in Pharmacy, 11 (9), 299-311. https:/ /doi:10.31838 /s rp.2020.9.47
• Şentürk, S., Bakır, N. (2021). The relationship between ıntolerance of uncertainty and the depression, anxiety and stress levels of nursing students during the Covid-19 outbreak, Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology, 3(2): 97-105
• Tüzün, D. (2021). Üniversite öğrencilerinde çocukluk çağı travmaları ve travma sonrası stres belirtileri arasındaki ilişkide belirsizliğe tahammülsüzlüğün düzenleyici rolünün incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yılmaz, Y., Bahadır, E. ve Erdoğan, A. (2021). Investigation of the relationships between cybercondria, anxiety sensitivity, somatosensory amplification, and intolerance to uncertainty. Klinik Psikiyatri, 24, 1-9.
• Zhuo L, Wu Q, Le H, Li H, Zheng L, Ma G, Tao H. (2021). COVİD-19-Related ıntolerance of uncertainty and mental health among back-to-school students in Wuhan: The moderation effect of social support. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(3), 1-11. https://doi.org/10.3390/ijerph18030981