İlkokul Döneminde Öğretmen Yetkinliği ve Öğrenci Uyum Problemlerine Çok Yönlü Bakış

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 392 - 406, 28.04.2024

Ceren Şentürk Ezgi Çağdaş Fatma Ebru İkiz

https://doi.org/10.51460/baebd.1414070

Öz

Çocuklarda uyum süreci henüz gelişmekte olduğu için önleme ve müdahalede daha hızlı sonuç alınmaktadır. Bu nedenle gerek okullarda psikolojik danışmanların ve öğretmenlerin gerekse ailelerin uyum ve davranış sorunları konusunda farkındalığının olması, çocuklara uygun psikososyal yardım ve psikolojik desteğin verilmesi çok önemlidir. Okullar bu doğrultuda, hem uyum ve davranış sorunlarını önlemede hem de müdahalede en önemli psikososyal merkezler konumundadır. Öğretmen yetkinlik beklentisi (teacher efficacy), öğretmenin öğretim ve sınıf yönetimi konularındaki bilincine odaklanan bir kavramdır. Bu çalışmanın amacı ilkokul döneminde öğretmen yetkinliği ve öğrenci uyum problemlerine çok yönlü bakarak değerlendirmektir. Bu çalışmada alan yazın taraması yapılarak konuyla ilgili derleme yapılmıştır. Ulaşılan sonuçlar, öğrencilerde uyum sorunlarının dört başlıkta ele alındığını ortaya koymuştur. Öğretmenlerin yetkin hale gelmesi için problem davranışa müdahale edebilmesi veya uyum sorunu olan öğrenciyi ayırt edebilmesi, bu konuda ihtiyacı olan ailelere nasıl destek olabileceğini bilmesi önemli görülmektedir. Öğretmenin hangi konuda kimden yardım alabileceğini bilerek sevk edeceği uzmanlar hakkında bilgi sahibi olması, yetkinliğine katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Öğretmen yetkinliği açısından incelendiğinde yüksek yetkinlik, insancıl tutuma, öğrenmede öğrenciyle güçlü ilişki kurmaya katkı sağlamaktadır. Uyum sorunlarını fark etme ve sağlıklı yönetebilme açısından düşük yetkinlik algısı olanların gelişmeye açık olduğu anlaşılmıştır. Yapılan alan yazın sonuçlarına dayanarak öğretmenlerin gözünden öğrencilerin uyum problemlerinin incelenmesine ihtiyaç olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Problem davranışlar, uyum, ilkokul, öğretmen, psikolojik danışman

Etik Beyan

ETİK KURUL İZNİ ALINMASINA GEREK YOKTUR

Destekleyen Kurum

YOKTUR

Proje Numarası

YOK

Teşekkür

YOK

Kaynakça

• Ada, S. ve Baysal, Z. N. (2020). Sınıf yönetimi (2. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Affuso, G., Zannone, A., Esposito, C., Pannone, M., Miranda, M. C., De Angelis, G., ... & Bacchini, D. (2023). The effects of teacher support, parental monitoring, motivation and self-efficacy on academic performance over time. European Journal of Psychology of Education, 38(1), 1-23.
• American Psychiatric Association, (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th Ed.). American Psychiatric Association.
• Arslantaş, S. ve Çelebi, C. (2021). Sınıf öğretmeni görüşlerine göre sınıf içi öğrenci davranışlarını belirleme ölçeği geçerlilik ve güvenirlik çalışması. OPUS International Journal of Society Researches, 17(36)
• Atıcı, D. M., ve Çabaroğlu, Y. N. (2013). Davranış yönetiminde öğretmen yetkinlik algısı ölçeği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 223-238.
• Bağçeli Karaman, P., Şen, T., Alataş, S. VE Tütüncü, B. (2018). Okul öncesi dönemde okula uyum sürecine ilişkin öğretmen görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 681-701.
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: Toward a unifying theory of behavioural change, Psychological Review, 84(2), 191–215.
• Birch, S. H., & Ladd, G. W. (1997). The teacher-child relationship and children's early school adjustment. Journal of School Psychology, 35(1), 61-79.
• Cao, Xiaojing & Yan, Ni. (2024). Relations between academic and behavioral adaptations: the antecedent effects of executive function
• Çakar, F. S. (2021). Yaşam dönemleri ve uyum sorunları. Ankara: Pegem Akademi.
• Edwards, Clifford, H. (1993). Classroom discipline and management, Macmillan Publishing Company, Newyork.
• Ekinci Vural, D., İkiz, F. E. ve Mete Otlu, B. (2016). Erken çocukluk döneminde görülen problem davranışlar: öğretmenlerin değerlendirmesi -problem behaviours seen ın early childhood: the teachers’ consideration. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 216-229.
• Emmer, E. T., & Hickman, J. (1991). Teacher efficacy in classroom management and discipline. Educational and Psychological Management, 51, 753–765.
• Fabian, H. (2000). Small steps to starting school. International Journal of Early Years Education, 8(2), 141-153.
• Finch, J. E., Akhavein, K., Patwardhan, I., & Clark, C. A. (2023). Teachers' self-efficacy and perceptions of school climate are uniquely associated with students' externalizing and internalizing behavior problems. Journal of Applied Developmental Psychology, 85, 101512.
• Flores-Buils, R., & Andrés-Roqueta, C. (2023). Coping with the stress through ındividual and contextual resilient factors in primary school settings. Behavioral Sciences, 13(11), 880.
• Goldberg, C. A. (2006). Transitioning to preschool: the role of withdrawn behavioral subtypes and the teacher-child relationship in early school adjustment (Unpublished master thesis). Northern Illinois University: Department of Psychology.
• Goldstein, S. E., Davis-Kean, P. E., ve Eccles, J. S. (2005). Parents, peers, and problem behavior: a longitudinal investigation of the impact of relationship perceptions and characteristics on the development of adolescent problem behavior. Developmental Psychology, 41(2), 401413.
• Gözün Kahraman, Ö. & Derdiyok, Z. S. (2024). Gelişim dönemlerine göre çocuklarda davranış problemlerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. Early Childhood Education Researches, 2(3), 1-26.
• Hanne Kristin Aas (2022) Teachers talk on student needs: exploring how teacher beliefs challenge inclusive education in a Norwegian context, International Journal of Inclusive Education, 26(5), 495-509, DOI: 10.1080/13603116.2019.1698065
• Hettinger, K., Lazarides, R., & Schiefele, U. (2023). Motivational climate in mathematics classrooms: Teacher self-efficacy for student engagement, student-and teacher-reported emotional support and student interest. ZDM–Mathematics Education, 55(2), 413-426.
• Kılıç, C., Şensoy, G. ve İkiz, E. (2022). Okul psikolojik danışmanlarının davranım sorunları gösteren lise öğrencileriyle çalışma deneyimleri. Milli Eğitim Dergisi, 51(234), 1233-1256.
• Kocabıyık, B. E. ve Aktan, O. (2023). Çocuk ve ergen özel yetenekli öğrencilerde mükemmeliyetçiliğin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 607-627.
• Ladd, G. W., Birch, S. H., & Buhs, E. S. (1999). Children’s social and scholastic lives in kindergarten: related spheres of influence?. Child Development, 70, 1373–1400.
• Littell, J. H., Corcoran, J. ve Pillai, V. (2008). Systematic reviews and meta-analysis. UK: Oxford University Press.
• Millar, J. (2004). ‘Systematic Reviews for Policy Analysis’, S. Becker ve A. Byrman (ed.), Understanding Research for Social Policy and Practice: Themes, Methods and Approaches içinde, Bristol: Policy Press
• Neumann, A., Barker, E. D., Koot, H. M., ve Maughan, B. (2010). The role of contextual risk, impulsivity, and parental knowledge in the development of adolescent antisocial behavior. Journal of Abnormal Psychology, 119(3), 534-545. https://doi.org/10.1037/a0019860
• Özdemir, S. (2022). Ergenlik dönemi riskli davranışları önleme ve müdahale. Çakar, F. S. Yaşam dönemleri ve uyum sorunları içinde (s. 264-283). Ankara: Pegem Akademi.
• Powell, N. P., Boxmeyer, C. L., Baden, R., Stromeyer, S., Minney, J. A., Mushtaq, A., ve Lochman, J. E. (2011). Assessing and treating aggression and conduct problems in schools: Implications from the Coping Power program. Psychology in the Schools, 48(3), 233-242. https://doi.org/10.1002/pits.20549
• Torgerson, C. (2003). Systematic Reviews. London: Continuum International Publishing Group
• Woolfolk, A. E. & Hoy. W. K. (1990) Prospective teachers' sense of efficacy and beliefs,about control. Journal of Educational Psychology. 82(1), 81-91.
• Yavuzer, H. (2001). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.