İlkokul Düzeyinde İşbirlikli Öğrenme Yöntemiyle Yapılan Lisansüstü Deneysel Çalışmalar; Sistematik Bir Tarama

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 3, 2145 - 2168

Sibel Yazıcı , Emine Gezer

https://doi.org/10.51460/baebd.1438399

Öz

Bu araştırma Türkiye'de ilkokul düzeyinde işbirlikli öğrenme yöntemi ile deneysel olarak yürütülmüş lisansüstü tezleri incelemeyi amaçlamıştır. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Tez Veri Tabanı'nda "İşbirlikçi Öğrenme," "Kubaşık Öğrenme" ve "İşbirlikli Öğrenme" anahtar kelimeleri kullanılarak taramalar yapılmış, dâhil edilme kriterleri çerçevesinde sekiz doktora ve 27 yüksek lisans tezi tespit edilmiştir. Veriler içerik analizi kullanılarak incelenmiştir. Bulgular değerlendirildiğinde, işbirlikli öğrenmeyle ilgili deneysel çalışmaların yüksek lisans tezlerinde ağırlık kazandığı tespit edilmiştir. Çalışmaların 2006-2015 yıl aralığında yoğunlaştığı, değişken olarak akademik başarının yanı sıra tutumun sıklıkla ele alındığı belirlenmiştir. Örneklem seçimlerinde rastgele örneklemelerin ön planda yer aldığı ve buna bağlı olarak gerçek deneysel desenlerin ağırlık kazandığı görülmüştür. Deneysel çalışmalar çoğunlukla 4. sınıf düzeyinde ve matematik ile fen bilimleri derslerinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama araçları arasında başarı testleri ve tutum ölçekleri daha fazla tercih edilmiş, analizler sıklıkla Kovaryans analizi ve t testi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İşbirlikli öğrenme tekniklerinden daha çok grup etkileşimine yönelik öğrenci takımları başarı bölümleri ön planda yer almış, ölçme araçlarının güvenirlikleri genel olarak KR-20 ve Cronbach alfa ile sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İşbirlikli öğrenme, Deneysel çalışmalar, İlkokul düzeyi

Etik Beyan

Çalışma derleme türünde olduğundan etik beyan gerektirmemektedir.

Kaynakça

• Açıkgöz, K. Ü. (1995). İşbirlikli öğrenme ve yabancı dil başarısı. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi,7, 297-320.
• Açıkgöz, K.Ü. (1992). İşbirlikli öğrenme: kuram, araştırma, uygulama. Uğurel Matbaası, Malatya.
• Alacapınar, F. G. & Uysal, H. (2020). The effect of cooperative learning in education: a meta-analysis study. Research on Education and Psychology, 4(1), 54-72.
• Baines, E., Blatchford, P., & Kutnick, P. (2003). Changes in grouping practices over primary and secondary school. International Journal of Educational Research, 39(1-2), 9-34.
• Baran, A. (2023). İşbirlikli öğrenme yönteminin akademik başarı ve tutuma etkisinin incelenmesi: Bir meta- analiz çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi.
• Barkley, E. F., Cross, K. P., & Major, C. H. (2014). Collaborative learning techniques: a handbook for college faculty. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
• Batdı, V. (2014). Jigsaw tekniğinin öğrencilerin akademik başarılarına etkisinin meta-analiz yöntemiyle incelenmesi. EKEV Akademi Dergisi, 58, 699-714.
• Baykul, Y. (2010). Eğitimde ve psikolojide ölçme: klasik test teorisi ve uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları.
• Bayrakçeken, S., Doymuş, K., & Doğan, A. (2013). İşbirlikli öğrenme modeli ve uygulanması. Ankara: Pegem Akademi.
• Bayraktar, D. M., & Camnalbur, M. (2018). İşbirlikli öğrenmenin akademik başarı üzerine etkisi: bir meta-analiz çalışması. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 1149-1172.
• Bettany-Saltikov, J. (2016). How to do a systematic literature review in nursing: A step-by-step guide. London: Open University Press).
• Bilen, S. (1995). İşbirlikli öğrenmenin müzik öğretimi ve güdüsel süreçler üzerindeki etkileri (Yayınlanmamış doktora tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Blosser, P. (1992), Using cooperative learning in science education. ERIC CSMEE Bulletin 92-1.
• Büyüköztürk, Ş. (1998). Kovaryans analizi (Varyans analizi ile karşılaştırmalı bir binceleme). Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 31(1).
• Campbell, D. T., & Stanley, J. C. (1963). Experimental and quasi-experimental designs for research on teaching. In N. L. Gage (Ed.), Handbook of research on teaching (pp. 171–246). Chicago: Rand McNally.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (six edition), Londra: Routledge.
• Creswell, J. W. (2007). Qualitative inquiry & research design: Choosing among five approaches. USA:SAGE Publications. Çakır, M., & Altun, S. (2019). The ımpact of cooperative learning on university students’ academic achievement and motivation: a meta-analysis study. Educational Sciences: Theory & Practice, 19(2), 3-29.
• Çapar, G. ve Tarım, K. (2015). İşbirlikli öğrenme yönteminin matematik başarısı ve tutumuna etkisi: Bir meta-analiz araştırması. Eğitim Bilimleri: Teori ve Uygulama, 15 (2), 553-559.
• Çetinkaya, S., & Durmuş, T. (2021). İşbirlikli öğrenme-öğretme yaklaşımına yönelik bir derleme çalışması. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(2), 630-649.
• Davey, L. (2009). The application of case study evaluations. (Çev: Tuba Gökçek) Elementary Educatıon Online, 8(2), 1-3.
• Davis, R. B. (1992). Understanding “Understanding”. Journal of Mathematical Behaviour, 11, 225- 241.
• Ekinci, N. (2011). İşbirliğine dayalı öğrenme. Ed. Ö. Demirel, Eğitimde yeni yönelimler içinde (ss. 95-111). Ankara: Pegem Akademi.
• Erden, M. (1988). Öğrenciler arasındaki işbirliğine dayalı öğretim teknikleri. Eğitim ve Bilim, 12(68), 57-60.
• Ferguson, G. A., & Akhun, İ. (2019). Deneysel araştırmaların yapısı ve planlanması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 14(1), 307-320.
• Gay, L.R. (1985) Educational evaluation and measurement (2nd edition). London: A Bell & Howell Company
• Gillies, R. M., & Ashman, A. F. (2020). A review of the impact of cooperative learning on student outcomes: what we know and what we need to know. Journal of Educational Psychology, 112(4), 835-850.
• Göktaş, E. (2017). Eğitim politikası bağlamında işbirlikli öğrenme ve geleneksel öğrenme yöntemlerinin başarı ve tutuma etkisinin meta analitik biçimde incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi.
• Göktaş, Y., Küçük, S., Aydemir, M., Telli, E., Arpacık, Ö., Yıldırım, G. & Reisoğlu, İ. (2012). Türkiye’de eğitim teknolojileri araştırmalarındaki eğilimler: 2000-2009 dönemi makalelerinin içerik analizi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 12(1), 177-199
• Gömleksiz, M. (1993) Kubaşık öğrenme yöntemi ile geleneksel yöntemin demokratik tutumlar ve erişiye etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Çukurova Üniversitesi.
• Johnson, D. W., Johnson, R. T., & Stanne, M. E. (2000). Cooperative learning methods: a meta-analysis. Journal of Research in Education, 12(1), 201-222.
• Karakuş, G. (2020). İşbirlikli problem çözme alanında yapılan çalışmaların meta değerlendirmesi. Uluslararası Bilim ve Eğitim Dergisi, 3(1), 28-46.
• Karaoğlan Yılmaz, F. G., Yılmaz, R., & Keser, H. (2021). The effectiveness of cooperative learning on online higher education: A meta-analysis study. Journal of Computers in Education, 8(4), 569-592.
• Kaya, H. İ., & Civelek, T. (2022). A systematic review of cooperative learning in turkish higher education: trends, ıssues, and, solutions. Journal of Higher Education and Science, 12(1), 45-63.
• Kılbaş, M., Halvaşi, B. & Bağcı, H. (2022). Müzik eğitiminde işbirlikli öğrenme yönteminin kullanımının incelenmesi. Turkish Studies - Education, 17(2), 353-367.
• Koç, N. (1985). Standart başarı testlerinin, bir eğitim sisteminde verilen çeşitli kararlardaki yeri ve önemi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 17(1), 159-172.
• Köseoğlu, F., & Tümkaya, S. (2019). The effectiveness of cooperative learning on turkish students' academic achievement and attitudes: a meta-analysis study. Journal of Education and Learning, 8(2), 123-137.
• Kyndt, E., Raes, E., Lismont, B., Timmers, F., Cascallar, E., & Dochy, F. (2013). A meta-analysis of the effects of face-to-face cooperative learning on perceived social and cognitive outcomes. Educational Research Review, 10, 133-149.
• Macaulay, B. A. & Gonzales, V.G. (1996, March). Enhancing the collaborative/cooperative learning experience: A guide for faculty development. Workshop presented at the AAHE National Conference on Higher Education.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation. Jossey-Bass.
• Mertens, D. M. (2014). Research and evaluation in education and psychology: ıntegrating diversity with quantitative, qualitative, and mixed methods. New York: Sage.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Nas, S., Peyman, D., & Arat, Ö. G. (2017). Bireylerin yüksek lisans yapma nedenleri üzerine bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(4), 571-599.
• Özdemirli, G. (2011). İşbirlikli öğrenme yönteminin öğrencinin matematik başarısı ve matematiğe ilişkin tutumu üzerindeki etkililiği: Bir meta-analiz çalışması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi.
• Özer, M. A. (2005). Etkin öğrenmede yeni arayışlar: işbirliğine dayalı öğrenme ve buluş yoluyla öğrenme. BİLİG, Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 105-131.
• Özmen, H. (2019). Deneysel araştırma yöntemi. Edt. H. Özmen ve O. Karamustafaoğlu Eğitimde araştırma yöntemleri içinde (ss.198-226), Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, H. İ., & Karakuş, M. (2016). Türkiye’de uygulanan işbirliğine dayalı öğrenme yönteminin fen bilimleri öğretiminde akademik başarı ve derse karşı tutumlar üzerindeki etkisini incelemeye yönelik bir meta-analiz çalışması. International Journal of Active Learning, 1(1), 1-28.
• Petitti, D. B. (2001). Approaches to heterogeneity in meta-analysis. Statistics in Medicine, 20(23), 3625-3633.
• Polat, S., ve Ay, O. (2016). Meta-sentez: kavramsal bir çözümleme. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 4(2), 52-64.
• Saban, A. (2005). Öğrenme öğretme süreci, teori ve yaklaşımlar (2.basım). Ankara: Nobel Yayınları.
• Savaş, A. C., & Kaymak, Z. D. (2020). The effect of cooperative learning on students' achievement and attitude: a meta-analysis of turkish studies. Education and Science, 45(203), 1-28.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 428-449.
• Slavin, R.E. (1980). Student team learning (ERIC doküman no: ED260023). 11.10.2023 tarihinde ERIC veri tabanından alınmıştır.
• Springer, L., Stanne, M. E., & Donovan, S. S. (1999). Effects of small-group learning on undergraduates in science, mathematics, engineering, and technology: a meta-analysis. Review of Educational Research, 69(1), 21-51.
• Şimşek, Ü., Doymuş, K., & Şimşek, U. (2008). İşbirlikli öğrenme yöntemi üzerine derleme çalışması: II. İşbirlikli öğrenme yönteminin sınıf ortamında uygulanması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 123-142.
• Tang, C. (1998). Effects of collaborative learning on the quality of assignments. In B. Dart & G. Boulton-Lewis Eds., Teaching and Learning in Higher Education (pp. 102–123). Melbourne, Australia: The Australian Council for Education Research Ltd.
• Taş, G. & Akoğlu, K. (2020). Sosyal bilgiler öğretiminde işbirlikli öğrenme yaklaşımının etkisi: Meta-sentez çalışması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(2), 956-983.
• Tatar, Ö., & Sönmez, M. (2021). Cooperative learning and ıts effects on students: a systematic review of studies conducted in turkey. Journal of Educational Technology & Online Learning, 4(2), 113-128.
• Toker, A. (2022). Bir araştırma metodolojisi olarak sistematik literatür incelemesi: Meta-sentez yöntemi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 313-340
• Trawers R.M.W. (1982). Essentials of learning: The new cognitive learning for students of education. NewYork: Macmillan
• Turanlı, M., & Demirhan, D. (1997). T testi, hotellıng t, anova ve manova kullanım alanları ve bir uygulama. Öneri Dergisi, 2(8), 3-10.
• Turgut, S. (2018). Türkiye’de işbirlikli öğrenmenin matematik tutumuna etkisi: meta-analitik bir inceleme. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(3), 1233-1254.
• Tutar, H. (2023). Nitel Araştırma Deseni Belirleme Ölçütleri ve Gerekçelendirilmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1), 334-355.
• Wach, E. (2013). Learning about qualitative document analysis. https://www.researchgate.net/publication/259828893_Learning_about_Qualitative_Document_Analysis
• Walsh, D., & Downe, S. (2005). Meta‐synthesis method for qualitative research: a literature review. Journal of advanced nursing, 50(2), 204-211.
• Xu, Y. (2008). Methodological issues and challenges in data collection and analysis of qualitative meta-synthesis. Asian Nursing Research, 2(3), 173-183.
• Yang, Y. & Green, S.B. (2011). Coefficient alpha: a reliability coefficient for the 21st century? Journal of Psychoeducational Assessment, 29(4) 377-392.
• Yeşilyurt E. (2019). İşbirliğine dayalı öğrenme yöntemi: tüm teknikleri kapsayıcı bir derleme çalışması. Turkish Studies - Educational Sciences , 14(4), 1941 - 1970. 10.29228/TurkishStudies.23449
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin yayıncılık.
• Yıldız, V. (1999). İşbirlikli öğrenme ile geleneksel öğrenme grupları arasındaki farklar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(17), 155-163.
• Yılmaz, A. (2013). İşbirlikçi öğrenmenin kavramsal değişim üzerindeki etkisi: Bir meta analiz çalışması. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 21-32.
• Yin, R. (1984). Case study research: design and methods. California: Sage Publications.
• Yurdakul, B., & Çoklar, A. N. (2018). Cooperative learning in turkey: a systematic review of the literature. Educational Sciences: Theory & Practice, 18(3), 569-603.
• Zakaria, E., Chin, L. C., & Daud, M. Y. (2010). The effects of cooperative learning on students’ mathematics achievement and attitude towards mathematics. Journal of Social Sciences, 6(2), 272-275.