Yapay Zekanın Eğitime Yansımaları: Yönetici ve Öğretmenlerin Bakış Açıları

Yıl 2025, Cilt: 16 Sayı: 1, 1350 - 1374

Celal Teyyar Ugurlu , Hatice Gonca Usta

https://doi.org/10.51460/baebd.1578952

Öz

Bu araştırmanın amacı, eğitimde bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımıyla yapay zekanın eğitimde nasıl kullanılabileceği, kullanım alanlarının nasıl artırılabileceği, öğrenme süreçleri ve yönetim süreçleri üzerindeki etkilerinin ne olacağı, avantaj ve dezavantajlarının neler olduğu, yapay zekanın eğitimde kullanımına ilişkin ütopyaların neler olduğunu araştırmaktır. Bu çalışmada, toplumsal yaşamı ve insana ilişkin sorunları özgün yöntemlerle sorgulayıp anlamlandırma süreci olarak tanımlanan nitel araştırma modeli kullanılmıştır. Çalışmada araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Öğretmenlerin yapay zeka hakkındaki bilgilerine ve yapay zeka teknolojisi ve uygulamalarından hangi alanlarda yararlandıklarına ilişkin görüşlerine göre; öğretmenlerin bilgi yeterliliklerinin sınırlı olduğu ve yapay zekayı daha çok teknoloji ve inovasyon olarak gördükleri belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin yapay zeka hakkındaki olumlu ve olumsuz düşünceleri olumlu iken, sosyal ilişkileri azaltan hatta ortadan kaldıran yapısı olumsuz olarak değerlendirilmiştir. Yapay zekanın eğitimde kullanılmasının öğrenciler için avantaj ve dezavantajlarına ilişkin görüşlerde, bilgiye erişimi kolaylaştırması bir avantaj olarak görülürken, sosyal iletişime zarar vermesi bir dezavantaj olarak değerlendirilmiştir. Yapay zekanın eğitimde ihtiyaç duyulduğu alanlara ilişkin görüşlerde, öğretmenlerin eğitimde yapay zekayı kullanması zengin etkinlik içeriğiyle eşdeğer görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim”, “zeka”, “yapay zeka”

Kaynakça

• Alam, A. (2021). Possibilities and apprehensions in the landscape of artificial ıntelligence in education. 2021 International Conference on Computational Intelligence and Computing Applications (ICCICA), Nagpur, India, 1-8, doi: 10.1109/ICCICA52458.2021.9697272.
• Anugerah, G.B. and Hidayanto, A.N. (2023). What factors contribute to the acceptance of artificial ıntelligence on healthcare sector: a systematic review, 2023 3rd International Conference on Intelligent Cybernetics Technology andamp; Applications (ICICyTA).
• Avella, J.T., Kebritchi, M., Nunn, S.G., and Kanai, T. (2016). Learning analytics methods, benefits, and challenges in higher education: A systematic literature review, Online Learn., 20 (2), 1–17.
• Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zekâ ve uygulamaları, Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11 (1), 71-88.
• Barodi, M. and Lalaoui, S. (2023). Moroccan public administration in the era of artificial ıntelligence: What challenges to overcome?, 2023 9th International Conference on Optimization and Applications (ICOA), AbuDhabi, United Arab Emirates, 2023, pp. 1- 6, doi: 10.1109/ICOA58279.2023.10308838.
• Chen, L., Chen, P. and Lin, Z. (2020). Artificial Intelligence in Education: A Review, in IEEE Access, 8, 75264-75278, doi: 10.1109/ACCESS.2020.2988510.
• Chen, X., Xie, H., Zou, D. and Hwang, G. (2020). Application and theory gaps during the rise of artificial ıntelligence in education. Computers and Education: Artificial Intelligence, 1, 1-22. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2020.100002
• Creswell, J.W. (2013). Qualitative inquiry and research design. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Devedžić, V. (2004). Web intelligence and artificial ıntelligence in education. International Forum of Educational Technology and Society, 7 (4), 29-39. https://www.jstor.org/stable/10.2307/jeductechsoci.7.4.29
• Du, H. (2024). Exploring the effects of AI literacy in teacher learning: an empirical study. Humanities and Social Sciences Communications, 11, 559. https://doi.org/10.1057/s41599-024-03101-6
• Jiang, Y., Li, X., Luo, H., Yin, S.ande Kaynak, O. (2022). Quo vadis artifcial intelligence? Discover Artifcial Intelligence, 2 (4), 1-19. | https://doi.org/10.1007/s44163-022-00022-8
• Luckin, R., Holmes, W., Griffiths, M., and Forcier, L. B. (2016). Intelligence unleashed: Anargument for AI in education. Pearson Education, London.
• Knox, J. (2020). Artificial intelligence and education in China, Learnıng, Medıa And Technology, 45 (3), 298–. ://doi.org/10.1080/17439884.2020.1754236
• Kushmar, L.V., Vornachev, A.O Korobova.I.O. ve Kaida,N.O. (2022). Artificial ıntelligence in language learning: What are we afraid of Arab World English Journal (AWEJ) Special Issue on CALL (8). 262-273. DOI: https://dx.doi.org/10.24093/awej/call8.18
• Legg, Shane and Hutter, Marcus. (2008). Universal Intelligence: A Definition of Machine Intelligence. Minds and Machines. 17. 10.1007/s11023-007-9079-x.
• Mahadevaiah, G., Prasad, R.V., Bermejo,I., Jaffray, D., Dekker, A. and Wee, L. (2020). Artificial intelligence-based clinical decision support in modern medical physics: Selection, acceptance, commissioning, and quality assurance, Med. Phys., 47 (5), 228–235. https://doi: 10.1002/mp.13562
• Ouyang, F. and Jiao, P. (2021). Artificial intelligence in education: The three paradigms. Computers and Education: Artificial Intelligence, 2, 1-6. https://doi.org/10.1016/j.caeai.2021.100020.
• Önder, H. H. (2003). Uzaktan eğitimde bilgisayar kullanımı ve uzman sistemler. The Turkish Online Journal of Educational Techonology. 2 (3), 142-146.
• Patton, M.Q. (2014). Qualitative research and evaluation methods: Integrating theory and practice, Sage.
• Roll, I., and Wylie, R. (2016). Evolution and revolution in artificial ıntelligence in education. Int J Artif Intell Educ, 26, 582–599. https://doi.org/10.1007/s40593-016-0110-3
• Russell, S. J. 1., Norvig, P., and Davis, E. (2010). Artificial intelligence: A modern approach. 3rd ed. Upper Saddle River, NJ, Prentice Hall.
• UNESCO, (2019). Artificial ıntelligence in education: Challenges and opportunities for sustainable development. United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, 7, place de Fontenoy, Paris.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H.(2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri, Ankara: Seçkin.
• Yudkowsky and Eliezer (2007). Level of Organizations in General Intelligence. Artificial General Intelligence. Berlin: Springer.
• Zhang, J., and Zhang, Z. (2024). AI in teacher education: Unlocking new dimensions in teaching support, inclusive learning, and digital literacy. Journal of Computer Assisted Learning, 1–15. https://doi.org/10.1111/jcal.12988