Azerbaycan Cumhuriyetinin Hirkan Florasının Dendroflorası Ve Bazı Türlerin Dendrokronolojik İncelemesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 2, 43 - 55, 31.08.2021

Samire Bagirova , Minare Hasanova Aydan Rasulova Leyla Ataeva Nurlane Shukurova

Öz

Bu çalışmada Azerbaycan Cumhuriyeti’nde rölyefi, bitki örtüsü ve toprak örtüsünde farklılık gösteren Hirkan Bölgesi’ndeki Hirkan Milli Parkı'nın dendroflorası izlenmiş, bitki türleri belirlenmiş, taksonomik liste hazırlanmış ve dendrokronolojik özellikler araştırılmıştır. Çalışma alanı florasında 7 çalı oluşumlu 7 birlik tespit edilmiştir. 21 cinse ait 54 ağaç ve çalı türünden 11 tohum ve 86 herbaryum örneği 28 farklı alandan toplanarak laboratuvar koşullarında hazırlanmıştır. Herbaryum materyallerinin teşhisinde çeşitli referanslar kullanılmıştır. Toplanan herbaryumlar, Engler ve APG III-IV sistemleri temelinde incelenmiş, "herbaryum" ve "tohum" fonuna eklenmiştir. Dendrokronolojik çalışmaların sonuçları, incelenen türlerde gövdenin yıllık büyümesinin ekolojik ve iklim koşullarına bağlı olarak gerçekleştiğini doğrulamaktadır. Hirkan florasının orman ekosistemlerine hakim olan türlerin yaş yapısının dendrokronolojik analizi sırasında türlerde 1940-1952 ile 2003-2007 yılları arasında yüksek radyal büyüme ve 1911-1921 yılları arasında gelişme, 2006-2013 dinamiklerinde keskin bir zayıflama gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Azerbaycan Cumhuriyeti,, dendrokronolojik,, dendroflora,, Hirkan florası, formasyon,, orman

Destekleyen Kurum

Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi Dendroloji Enstitüsü

Teşekkür

Bu araştırmaların ve laboratuvar analizlerinn yürütülmesine yardımlarından dolayı Dendroloji Enstitüsü yönetimine ve personeline ve Hirkan'ın florası üzerine araştırma yürütmedeki destekleri için Hirkan Milli Parkı personeline teşekkür ederiz.

Kaynakça

• [Bagirova S.B] Багирова С.Б. (2019). Применение дендрохронологических методов к некоторым видам в лесоустройстве Азербайджана. Рецензируемый научный журнал «Тенденции развития науки и образования». Июнь №51, Часть 5 Изд. НИЦ «L-Журнал», SPLN 001-000001-0478-LJ стр. 25-30.
• Bagirova S.B., Ataeva H.M., Rasulova A.G., Mirjalalli I.B. (2020). The study of the radial growth of the flora species which do not have special protection on the southern hillsides of Greater Caucasus Direct Research Journal of Agriculture and Food Science Vol.8 (1), January ISSN 2354-4147 DOI: https://doi.org/10.26765/DRJAFS1907278376 Copyright © p. 21-27
• Brookhouse C, M & Brack. (2008). The effect of age and sample position on eucalypt tree-ring width series' - Canadian Journal of Forest Research. Vol. 38, p. 44-58.
• Cook E.R., Kairiutstis L.A. Methods of Dendrochronology - Dondrecht/ Boston London: Kluwer Academic Publishers, 1990, pt 163-217.
• Fritts H.C. (1976). Tree rings and climate - Academic Press London.
• Hasanova M.Yu., Mustafayeva Z.T., Aliyeva S.A., Atayeva L.A. (2020). Wild Nature of Taylsh Taxonomic Composition, Expositions And Tiers Of Hyrcanus. Direct Research Journal of Agriculture and Food Science Vol. 8(1), pp. DRJAFS230715896 Article Number: DRJAFS230715896 ISSN23544147DOI:https://doi.org/10.26765/
• Metsaranta J. M., Lieffers V. J. (2009). Using dendrochronology to obtain annual data for modeling stand development - A supplement to permanent sample plots. № 82. P.163–173.
• [Mammadov T.S] Мамедов Т.С., Гасанова М.Ю., Алиева С.А., Атаева Л.А. (2020). Таксономический состав и жизненные формы растений в Гирканском национальном парке. Актуальные Проблемы современной науки®№ 4(113) стр. 38ISSN 1680-2721 Moskva Russia
• Rinn F. (1996). TSAP. Version 3.0 Reference manual computer program for time series analysis and presentation copyright Frank Rin Distrubution - Heidelberg, Germany, 246 p.
• Səfərov H.M., Fərzəliyev V.S. (2019). Hirkan Milli Parkının florası və bitki örtüyü, Bakı: Elm, 296 s.
• Schweingruber F.H. (1996). Tree Rings and evaronment Dendrochronology -D.Reidel Bern, Stutgard, Wenna, Paul Haupt, pp 609.