Elektronik Sigara Kullanımına Yönelik Tutum ve Kullanım Özellikleri: İzmir Örneklemi

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 4, 297 - 307, 30.12.2020

Demet Atlam Derya Sasman Kaylı Gorkem Yararbas

Öz

Amaç: Çalışmamızda toplumun e-sigara kullanım özelliklerinin ve e-sigaraya yönelik tutumunun değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: İzmir’in 7 farklı ilçesinde yüzyüze yapılan kesitsel bir alan araştırmasıdır. Sahada, cinsiyet, yaş ve eğitim düzeyi dağılımına göre bir planlama yapılmıştır. Tesadüfi örneklem metoduna göre 353 kişiye ulaşılmıştır.
Bulgular: Katılımcıların %19’u yaşamı boyunca en az bir kere e-sigara kullandığını beyan etmiştir. E-sigaraya yönelik tutumda sigara kullanım özellikleri, bilgi kaynağı, sosyal çevre ve bakış açısı belirleyici görülmektedir. E-sigaraya yönelik tutumda cinsiyete özgü özellikler farklılık yaratmamıştır. Sadece, kadınlar, e-sigaranın pasif içiciliğe yol açtığını erkeklere göre daha fazla düşünmektedir. E-sigara kullanan kişiler, e-sigaranın geleneksel sigaraya göre daha az zararlı olduğunu düşünmektedir. E-sigara, geleneksel sigarayı kullanan kişilerce daha sık tercih edilmekte, özellikle ikili kullanım ön plana çıkmaktadır. Bir diğer durum ise, sigarayı bırakanların e-sigarayı tercih etmesidir. Çünkü e-sigara, sigara bağımlılığından kurtulmada bir alternatif olarak görülmektedir.
Sonuç: Bulgularımızın, e-sigara konusunda toplumun tutumunun şekillenmesine, topluma yönelik planlanacak koruyucu faaliyetlere ve tedavi hizmetlerine rehberlik etmesi beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

elektronik sigara, sigara, toplum, tutum, ikili kullanım

Attitude towards the Use of Electronic Cigarettes and Usage Characteristics: İzmir Sample

Öz

Objective: The aim of this study was to evaluate the electronic cigarette use characteristics of the society and attitude towards e-cigarette.
Method: This is a cross-sectional field study conducted face to face in Izmir. The sample size was calculated as 369. 7 districts were determined by lot method. 353 volunteers were reached. The questionnaire form prepared by the researchers was filled out.
Results: 19% of the participants declared that they used e-cigarette at least once in their lifetime. In the attitude towards e-cigarettes, smoking characteristics, information source, social environment and perspective are seen as determinants. Gender specific features did not differ in attitude towards e-cigarette. Just, women think that e-cigarettes cause passive smoking compared to men. People who use e-cigarettes think e-cigarette is less harmful than traditional cigarette. E-cigarette is preferred more frequently by people who use traditional cigarette, especially dual use comes to the fore. Another situation is that, those who quit smoking prefer e-cigarettes. Because e-cigarettes are seen as an alternative to get rid of cigarette addiction.
Conclusion: The results of research are expected to guide the shaping of the community's attitude towards e-cigarettes, preventive activities and treatment services to be planned for the society.

Anahtar Kelimeler

electronic cigarette, cigarette, society, attitude, dual use

Kaynakça

• 1. World Health Organization. WHO Report on the Global Tobacco Epidemic 2017: Monitoring Tobacco Use and Prevention Policies. Geneva: WHO, 2017.
• 2. Drope J, Schluger N, Cahn Z, et al. The Tobacco Atlas. Atlanta: American Cancer Society and Vital Strategies, 2018.
• 3. Sağlık Bakanlığı. Türkiye’de Tütün Kontrolü Çalışmaları. Ankara: Sağlık Bakanlığı, 2012.
• 4. Emniyet Genel Müdürlüğü Narkotik Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı Raporu. Türkiye Genel Nüfusta Tütün, Alkol ve Madde Kullanımına Yönelik Tutum ve Davranış Araştırması Raporu. Ankara: Emniyet Genel Müdürlüğü, 2018: 1-13
• 5. Gorukanti A, Delucchi K, Ling P, et al. Adolescents’ attitudes towards e-cigarette ingredients, safety, addictive properties, social norms, and regulation. Prev Med 2017; 94: 65-71.
• 6. Börekçi Ş, Bilir N, Karlıkaya C, TÜSAD Tütün Çalışma Grubu. A new area to fight: Electronic cigarette. Eurasian J Pulmonol 2015; 17(2): 80-84.
• 7. Pearson JL, Richardson A, Niaura RS, et al. E-cigarette awareness, use, and harm perceptions in US adults. Am J Public Health 2012; 102: 1758-1766.
• 8. Baeza-Loya S, Viswanath H, Carter A, et al. Perceptions about e-cigarette safety may lead to e-smoking during pregnancy. Bull Menninger Clin 2014; 78: 243–252.
• 9. Hess Isabel MR, Lachireddy K, Capon A. A systematic review of the health risks from passive exposure to electronic cigarette vapour. Public Health Res Pract 2016; 26: 1-9.
• 10. Jensen RP, Luo W, Pankow JF, et al. Hidden formaldehyde in e-cigarette aerosols. N Engl J Med 2015; 372: 392–394.
• 11. Klein JD. Electronic cigarettes are another route to nicotine addiction for youth. JAMA Pediatr 2015; 169: 993.
• 12. Rom O, Pecorelli A, Valacchi G, Reznick AZ. Are E-cigarettes a safe and good alternative to cigarette smoking? Ann N Y Acad Sci 2015; 1340: 65–74.
• 13. Resmi Gazete. 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi ve Kontrolü Hakkında Kanun değişikliği. 11.06.2013 tarih ve 28674 sayılı Resmi Gazete. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/06/20130611-1.htm. (Erişim: 01.07.2020)
• 14. Dai H, Leventhal AM. Prevalence of e-cigarette use among adults in the United States, 2014-2018. JAMA 2019; 322: 1824-1827.
• 15. Köseoğlu E, Uğur F, Saraymen R, et al. Elektronik sigara kullanımına objektif bakış. Cukurova Medical Journal 2015; 39: 572-580
• 16. Adkison SE, O’Connor RJ, Bansal-Travers M, et al. Electronic nicotine delivery systems: international tobacco control four-country survey. Am J Prev Med. 2013; 44: 207-215.
• 17. Dockrell M, Morrison R, Bauld L, McNeill A. E-cigarettes: prevalence and attitudes in Great Britain. Nicotine Tob Res. 2013; 15: 1737-1744.
• 18. Göktaş S, Önsüz MF, Işıklı B, Metintaş S. Elektronik sigara. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi 2018; 3(3): 55-62.
• 19. Kanık MK, Tözün M. İzmir’de sigarayı bırakma polikliniklerine başvuranların sigara ve diğer tütün ürünleri kullanım özellikleri ve nikotin bağımlılık durumları ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi 2020; 5(1): 84-95.
• 20. Grana R, Benowitz N. Glantz SA. E-cigarettes: a scientific review. Circulation 2014; 129: 1972-1986.
• 21. Wills TA, Knight R, Williams RJ, et al. Risk factors for exclusive e-cigarette use and dual ecigaretteuse and tobacco use in adolescents. Pediatrics 2015; 135: 43–51.
• 22. Cahn Z, Siegel M. Electronic cigarettes as a harm reduction strategy for tobacco control: A step forward or a repeat of past mistakes? J Public Health Policy 2014; 32: 16-31.
• 23. Etter JF. Electronic cigarettes: a survey of users. BMC Public Health 2010; 10: 231.
• 24. Dayi A, Kahraman S, Korkut SE. Elektronik sigara kullanıcılarının elektronik sigaraya yönelik tutumları ve günlük kullanım alışkanlıkları. Bağımlılık Dergisi, 2019; 20: 32-39.
• 25. Vickerman KA, Carpenter KM, Altman T, et al. Use of electronic cigarettes among state tobacco cessation quitline callers. Nicotine Tob Res. 2013; 15: 1787–1791.
• 26. Pepper JK, Ribisl KM, Emery SL, Brewer NT. Reasons for starting and stopping electronic cigarette use. Int J Environ Res Public Health. 2014; 11: 10345–10361.
• 27. Van Gucht D, Baeyens F. Health professionals in Flanders perceive the potential health risks of vaping as lower than those of smoking but do not recommend using e-cigarettes to their smoking patients. Harm Reduct J 2016; 13: 22.
• 28. Trtchounian A, Talbot P. Electronic nicotine delivery systems: Is there a need for regulation? Tob Control 2011; 20: 47-52.
• 29. Choi K, Forster J. Characteristics associated with awareness, perceptions, and use of electronic nicotine delivery systems among young US Midwestern adults. Am J Public Health 2013; 103: 556-561.
• 30. Food and Drug Administration, HHS. Deeming tobacco products to be subject to the Federal Food, Drug, and Cosmetic Act, as amended by the Family Smoking Prevention and Tobacco Control Act; restrictions on the sale and distribution of tobacco products and required warning statements for tobacco products. Final rule. Fed Regist 2016; 81(90): 28973-29106.
• 31. Ballbè M, Martínez-Sánchez JM, Sureda X, et al. Cigarettes vs. e-cigarettes: passive exposure at home measured by means of airborne marker and biomarkers. Environ Res 2014;135:76–80.
• 32. Centers for Disease Control and Prevention. QuickStats: Cigarette Smoking Status* Among Current Adult E-cigarette Users,† by Age Group - National Health Interview Survey,§ United States, 2015. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2016; 65(42): 1177.