YouTube’de Yer Alan Elektronik Sigara Videolarına Dair Bir Söylem Analizi

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 2, 170 - 180, 30.06.2022

Özge Kelebek , Hakan Karaman , Ömer Miraç Yaman

https://doi.org/10.51982/bagimli.995858

Öz

Amaç: Bu çalışma, YouTube üzerinden izleyiciyle buluşan elektronik sigara videolarında öne çıkan unsurları belirlemek amacıyla yürütülmüştür.
Yöntem: Çalışma kapsamında Youtube’da Türkçe olarak yayımlanan elektronik sigara videoları söylem analizi tekniği ile incelenmiştir. Bu kapsamda video içeriklerde yer alan söylemler data olarak alınmıştır. Bu amaçla, çalışmaya uygun kriterde ulaşılan 60 video dahil edilmiştir.
Bulgular: Çalışmada bulgular, “Cihazla İlgili Olumlamalar”, “Cihazla İlgili Uyarılar” ve “Sigara ile Karşılaştırma” başlıkları altında tematik olarak sunulmuştur.
Sonuç: Bu sonuçlara göre dolaşımda bulunan elektronik sigara videolarının büyük oranda reklam ve tanıtım içeriği biçiminde kurgulandığı ve ürünün geleneksel sigaraya kıyasla daha etkili, ucuz ve zararsız bir ürün olarak tanıtıldığı görülmüştür. Diğer yandan geleneksel sigaranın zararlarını azaltmak ya da kullanımını sonlandırmak amacıyla kullanılabileceği yönündeki imaj öne çıkmıştır. Bir kısım videolarda cihazın kullanımına ilişkin teknik uyarılar söz konusu olmakla birlikte videolarda elektronik sigaraya ilişkin olumsuz bir algının aktarılmadığı belirlenmiştir. Ayrıca daha ucuz ve zararsız bir ürün olarak geleneksel sigaraya muadil bir tütün kullanım yöntemi olduğu ve bu yönüyle kullanımının teşvik edildiği belirlenmiştir.
Anahtar Kavramlar: Elektronik Sigara, YouTube, Söylem Analizi

Anahtar Kelimeler

Elektronik Sigara, YouTube, Söylem Analizi

Kaynakça

• World Health Organization. Mpower: a policy package to reverse the tobacco epidemic. Switzerland: World Health Organization, 2008.
• Rom O, Pecorelli A, Valacchi G, Reznick AZ. Are E-cigarettes a safe and good alternative to cigarette smoking? Ann N Y Acad Sci 2015; 1340(1): 65-74.
• O’Connor RJ. Non-cigarette tobacco products: what have we learnt and where are we headed? Tob Control 2012; 21(2): 181-190.
• Gilbert, Herbert A. Smokeless non-tobacco cigarette. U.S. Patent No 3,200,819, 1965.
• Schraufnagel DE, Blasi F, Drummond MB, et al. Electronic cigarettes. a position statement of the forum of international respiratory societies. Am J Respir Crit Care Med 2014; 190(6): 611-618.
• Srbinoska M, Nikolić M, Radojičić V, Đulančić N. Electronic cigarettes: regulatory issues and safety concerns. Тутун/Tobacco 2011; 61(7-12): 111-119.
• Şimşek M. Bağımlılık yapıcı maddeler: tütün. Öztürk M, Ögel K, Evren C, Bilici R (editör). Bağımlılık, Tanı, Tedavi, Önleme. İstanbul: Yeşilay Yayınları, 2019: 211-216.
• Etter J-F. Electronic cigarettes: a survey of users. BMC Public Health 2010; 10(231): 1-7.
• Schripp T, Markewitz D, Uhde E, Salthammer T. Does e-cigarette consumption cause passive vaping? Indoor Air 2013; 23(1): 25-31.
• Dawkins L, Turner J, Roberts A, Soar K. ‘Vaping’ profiles and preferences: an online survey of electronic cigarette users. Addiction 2013; 108(6): 1115-1125.
• Zhu S-H, Sun JY, Bonnevie E, et al. Four hundred and sixty brands of e-cigarettes and counting: implications for product regulation. Tob Control 2014; 23(Suppl.3): iii3-9.
• Dağlı E. Yeni nesil tütün ve nikotin ürünleri. STED. 2016; 25(Özel Sayı): 2-6.
• Elektronik sigara shop. https://elektroniksigarashop.org/sikca-sorulan-sorular/e-sigara-sikca-sorulan-sorular (5 Aralık 2020’te ulaşıldı).
• Elektronik sigara vip. https://www.elektroniksigaravip3.com/urunler/elektronik-sigara.html (5 Aralık 2020’te ulaşıldı).
• SMOK. https://smok.net/sikca-sorulan-sorular (5 Aralık 2020’te ulaşıldı).
• Torun NK. Elektronik sigara tercihine etki eden faktörlerin popülerlik analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Derg 2020; 11(27): 455-465.
• Dayi A, Kahraman S, Korkut SE. Elektronik sigara kullanıcılarının elektronik sigaraya yönelik tutumları ve günlük kullanım alışkanlıkları. Bağımlılık Derg 2019; 20(1): 32-39.
• Goniewicz ML, Lingas EO, Hajek P. Patterns of electronic cigarette use and user beliefs about their safety and benefits: an internet survey. Drug Alcohol Rev 2013; 32(2): 133-140.
• Li J, Chris B, Newcombe R, Walker N, Walton D. The use and acceptability of electronic cigarettes among New Zealand smokers. J New Zeal Med Assoc 2013; 126(1375): 1-10.
• Yamin CK, Bitton A, Bates DW. E-cigarettes: a rapidly growing internet phenomenon. Ann Intern Med 2010; 153(9): 607.
• Laugesen M. Safety Report on the Ruyan E-Cigarette Cartridge and Inhaled Aerosol. New Zealand: Health New Zealand Ltd.,2008.
• Westenberger, B. J. Evaluation of e-cigarettes. St Louis, MO: Department of Health and Human Services, Food and Drug Administration, 2009: 1-8.
• Trtchounian A, Williams M, Talbot P. Conventional and electronic cigarettes (e-cigarettes) have different smoking characteristics. Nicotine Tob Res 2010; 12(9): 905-912.
• Çelik H, Ekşi H. Söylem Analizi, Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 2008; 27(27): 99-117.
• Huang J, Kornfield R, Emery SL. 100 million views of electronic cigarette YouTube videos and counting: quantification, content evaluation and engagement levels of videos. J Med Internet Res 2016; 18(3): 1-13.
• Luo C, Zheng X, Zeng DD, Leischow S. Portrayal of electronic cigarettes on YouTube. BMC Public Health 2014; 14(1): 1-7.
• Sears C, Walker K, Hart J, Lee A, Siu A, Smith C. Clean, cheap, convenient: promotion of electronic cigarettes on YouTube. Tob Prev Cessat 2017; 3(10): 1-5.
• Russell C, Katsampouris E, Mckeganey N. Harm and addiction perceptions of the JUUL e-cigarette among adolescents. Nicotine Tob Res 2020; 22(5): 713-721.
• Yaman ÖM. Türkiye’de Gençlik ve Bağımlılık: Bibliyometrik ve Tematik Bir Araştırma (1910 – 2020). 1. Baskı, İstanbul: Değerler Eğitimi Merkezi Yayınları, 2021.
• Paek H-J, Kim S, Hove T, Huh JY. Reduced harm or another gateway to smoking? Source, message and information characteristics of e-cigarette videos on YouTube. J Health Commun 2014; 19(5): 545-560.
• Amrock SM, Zakhar J, Zhou S, Weitzman M. Perception of e-cigarette harm and its correlation with use among U.S. adolescents. Nicotine Tob Res 2015; 17(3): 330-336.
• Romito LM, Hurwich RA, Eckert GJ. A snapshot of the depiction of electronic cigarettes in YouTube videos. Am J Health Behav 2015; 39(6): 823-831.
• Allem J-P, Dharmapuri L, Unger JB, Cruz TB. Characterizing JUUL-related posts on Twitter. Drug Alcohol Depend 2018; 190: 1-5.
• Wang TW, Gentzke A, Sharapova S, Cullen KA, Ambrose BK, Jamal A. Tobacco product use among middle and high school students — United States, 2011–2017. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2018; 67(22): 629-633.
• King BA, Patel R, Nguyen KH, Dube SR. Trends in awareness and use of electronic cigarettes among US adults, 2010-2013. Nicotine Tob Res 2015; 17(2): 219-227.
• Ayers JW, Leas EC, Allem J-P, et al. Why do people use electronic nicotine delivery systems (electronic cigarettes)? A content analysis of Twitter, 2012-2015. PLoS One 2017; 12(3): 1-8.
• Rigotti NA, Chang Y, Tindle HA, et al. Association of e-cigarette use with smoking cessation among smokers who plan to quit after a hospitalization. Ann Intern Med 2018; 168(9): 613-620.
• Gomajee R, El-Khoury F, Goldberg M, et al. Association between electronic cigarette use and smoking reduction in France. JAMA Intern Med 2019; 179(9): 1193-1200.
• Ali M, Gray TR, Martinez DJ, Curry LE, Horn KA. Risk profiles of youth single, dual, and poly tobacco users. Nicotine Tob Res 2016; 18(7): 1614-1621.
• Krishnan-Sarin S, Jackson A, Morean M, et al. E-cigarette devices used by high-school youth. Drug Alcohol Depend 2019; 194: 395-400.
• National Academies of Sciences, Engineering and Medicine. Eaton DL, Kwan LY, Stratton K, et al., (editors). Public Health Consequences of E-Cigarettes. Washington (DC): National Academies Press (US), 2018.