Yetiştirme Ortamındaki Farklı pH Değerlerinin Sultani Çekirdeksiz Asma Çeşidine Etkilerinin Belirlenmesi

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 721 - 725, 31.03.2016

Yusuf İslam Atalay Birsen Çakır , Deniz Eroğul

Öz

Toprak pH’ının bitki gelişimi üzerine doğrudan etkisi, bitki besleme ile ilgilidir. Bitki besin elementlerinin toprakta ayrışmaları ve çözünürlükleri pH tarafından belirlenir. Yeryüzünde birçok toprak tipine uyum sağlayan asma, toprak reaksiyonu bakımından da seçici olmayıp diğer toprak özelliklerinin sınırlayıcı etkisi söz konusu olmadıkça yetiştirilebilmektedir. Bununla birlikte asma genotiplerinin toprak pH’ına dayanımları farklılık göstermektedir. Bu çalışmada Sultani çekirdeksiz çeşidi; pH’ı 4.5, 7.0 ve 8.5 olarak düzenlenmiş ortamlarda yetiştirilmiş, pH’ın bitki gelişimine ve besin element içeriğine olan etkisi incelenmiştir. Farklı pH değerlerinin, Sultani çekirdeksiz çeşidinde kök uzunluğuna önemli bir etkisi görülmezken pH’ın kök yaş ve kuru ağırlığına etkisi tüm asmalarda önemli bulunmuş, pH’ın yükselmesiyle kök yaş ve kuru ağırlığı önemli şekilde azalmıştır. Uygulamalardan sultani çekirdeksiz çeşidinin sürgün uzunluğu, sürgün yaş ve kuru ağırlıkları farklı pH değerlerinden önemli derecede etkilenmiş, en yüksek sürgün uzunluğu pH 4.5’ta elde edilirken pH’ın yükselmesiyle sürgün uzunluğu azalmıştır. En yüksek yaprak alanı pH 4.5’te ölçülmüş ve pH’ın yükselmesiyle yaprak alanı azalmış, pH 8.5’te şiddetli bir düşüş yaşanmıştır. Makro besin element (P, K, Ca, Mg) içerikleri pH uygulamalarından önemli ölçüde etkilenmiştir. 8.5 pH’ta yetiştirilen asmaların yapraklarında daha yüksek miktarda Fe bulunmasına rağmen bitkilerde demir noksanlığına bağlı belirtiler görülmüştür. 4.5 pH’ta yetişen asmaların diğer pH değerlerine sahip ortamlarda yetişen asmalara göre daha fazla Mn içerdiği tespit edilmiş, ortam pH’ının yaprakların Zn içeriğine önemli bir etkisi görülmemiştir. Genel olarak asmalar yüksek pH’tan olumsuz etkilenmiş ve bu etki kök gelişimine göre sürgün gelişiminde daha fazla görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

pH , Sultani çekirdeksiz , bitki gelişimi , mineral madde

Effect of Different Media pH on Growth and Mineral Element Concentration of Sultanine Grape Cultivar

Öz

The effect of soil pH on plant growth is connected with the availability of plant mineral nutrients for uptake. And also, effects of soil pH on grapevine growth differ with cultivar. Sultanine grape cultivar cuttings were grown in pots with media amended to pH 4.5, 7.0 and 8.5 to determine vegetative growth and mineral element concentration affected by media pH. Root length of Sultani cv. grapevines were not affected while significant treatment effects were found in root fresh and dry weight which decreased by increasing pH. Shoot length, shoot fresh and dry weight of all grapevines significantly affected by media pH and decreased by increasing pH. Grapevines grown in 4.5 pH had higher leaf area compared to grown at pH 7.0 or 8.5. Leaf area decreased with increasing pH and 8.5 pH caused a significant reduction. Macronutrient (P, K, Ca, Mg) concentrations significantly affected by media pH. Despite having a higher Fe concentration, plants grown in media pH 8.5 showed Fe deficiency symptoms. Grapevines grown at media pH 4.5 had more Mn than grapevines grown at other media pH while no differences in Zn concentration were observed. In general, growth of grapevines was negatively affected by high pH (8.5), but its effect was greater in shoots than in roots.

Anahtar Kelimeler

pH , Sultanine , plant growth , mineral element content

Kaynakça

• Bemd, G., Kosegarten H., 2002. Depressed growth of non-chlorotic vines grown in calcareous soils is an iron deficiency symptom prior to leaf chlorosis. J. Plant Nutrition, 165:111-117.
• Çelik, H., 2006. Üzüm Çeşit Kataloğu. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi:3, 165s.
• Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G., 1998. Genel Bağcılık. Sun Fidan A.Ş., Mesleki Kitaplar Serisi:1. Fersa Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti., Ankara, 253s.
• Çelik, S., 1998. Bağcılık (Ampeloloji). Cilt-1. Trakya Üniversitesi Tekirdağ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Tekirdağ.
• Fageria, N.K., Baligar, V.C., 1999. Growth and nutrient concentrations of common bean, lowland rice, com, soybean, and wheat at different soil pH on an inceptisol. J. of Plant Nutrition, 22(9):1495-1507.
• Fageria, N.K., Zimmermann, F.J.P., 1998. Influence of pH on growth and nutrient uptake by crop species in an oxisol. Communications in Soil Sci. and Plant Analysis, 29:17-18:2675-2682.
• Himelrick, D., 1991. Growth and nutritional response of nine grape cultivars to low soil pH, HortScience, 26:269-271.
• İlter, E., Altındişli, A., Kara, S., Atilla, A., 1995. Kemaliye, Kasaplı ve Toygar bağlarındaki sararma üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 32(2):29-34.
• Karaçal, İ., 2008. Toprak Verimliliği. Nobel Yayın No:1335, Ankara.
• Kinraide, T.B., 1998. Three mechanisms for the calcium alleviation of mineral toxicities, Plant Physiology, 118, 513-520.
• Koyama, H., Toda, T., Hara T., 2001. Brief exposure to low-pH stress causes irreversible damage to the growing root in Arabidopsis thaliana: pectin-Ca interaction may play an important role in proton rhizotoxicity, J. of Experimental Botany, 52, 361-368.
• Melakeberhan, H., Bird, G.W., Jones, A.L., 2001. Soil pH affects nutrient balance in cherry rootstock leaves. HortScience, 36:916-917.
• Tang, C., Robson, A.D., Adams, H., 1995. High Ca is not the primary factor in poor growth of Lupinus angustifolius L. in high pH soil., Australian J. Agric. Res., 46:1051-1062.
• Uzun, İ., 2004. Bağcılık El Kitabı. Hasad Yayıncılık Ltd. Sti., İstanbul, 156s.