Ekim Öncesi Ön Çimlendirme Uygulamalarının Bazı Siklamen Tohumlarının Çimlendirilmesi Üzerine Etkileri

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 938 - 942, 31.03.2016

Suna Başer , İbrahim Duman , Mustafa Ercan Özzambak

Öz

Doğal çiçek soğanlarından siklamen, birçok ülkede oldukça tanınmış ve ticari önemi olan süs bitkileri arasında yer almaktadır. Bu cinse ait doğal türlerde tohum ekiminden çiçek meydana getirebilecek büyüklükte yumru elde edilmesi 3-4 yıl, ticari türlerde ise 1-1.5 yıl sürmektedir. Bu çalışmada, farklı siklamen türlerinde havalandırmalı uygulama kabında PEG-6000 (Polyethylen glycol) ve KH₂PO₄ (potasyum dihidrojen fosfat) kullanılarak yapılan ön çimlendirme uygulamaları ile çimlenme ve çıkışın homojen hale getirilmesi ve bu sürelerin kısaltılması amaçlanmıştır. Çalışmada yer alan 1. denemede -6 bar (144 g/l) PEG-6000 solüsyonu, C.hederifolium tohumlarına 15℃’de 21 gün uygulanmış, uygulama sonrası tohumlar yüzey ve esas ağırlığına kadar kurutmaya tabi tutulmuştur. 2. denemede C.hederifolium ve C.cilicium tohumları %1.5 oranındaki KH₂PO₄ solüsyonunda 3 farklı sürede (24, 36 ve 48 saat) 15℃’de uygulamaya tabi tutulmuştur. C.hederifolium tohumlarının çimlenme ve çıkış oranları üzerine PEG-6000 ile yapılan ön çimlendirme uygulamalarının etkisi önemsiz bulunmuştur. Buna karşılık C.hederifolium ve C.cilicium türlerinde KH₂PO₄ ile yürütülen ikinci denemede ön çimlendirme uygulamalarının kontrole göre daha erken sürede tamamlandığı ve çimlenme ve çıkış oranında önemli artış sağladığı saptanmıştır. Tohum denemeleri sonucunda, ülkemizde ihracatı yapılan ve endemik olan siklamen türlerinin tohumla üretiminde tohum ön çimlendirme uygulamalarının kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

C.hederifolium , C.cilicium , çimlenme , çıkış , ön çimlendirme

Effects of Pre-Treatments Before Sowing on Seed Germination of Some Cyclamen Species

Öz

Cyclamen has a place as a well-known and commercially important ornamental plant in many countries. It takes 3-4 years for the native species and 1-1.5 years for commercial species from seed sowing to obtain enough large tubers that can flower in this genus. In this study, pre-germination treatments as PEG-6000 (Polyethylene glycol) and KH₂PO₄ (Potassium dihydrogen phosphate) were applied in aerated bubble-column to homogenize and shorten germination and emergence period in in different cyclamen species. In I. trial, solution of -6 bar (144 g/l) PEG-6000 applied to the C.hederifolium seeds for 21 days at 15℃, after treatment the seeds are subjected to surface drying until the basis weight. At the II. trial, C.hederifolium and C.cilicium seeds were subjected to 1.5% KH₂PO₄ solution for 3 different duration of (24, 36 and 48 hours) at 15℃. The effect of pre-sowing treatment with PEG-6000 on the germination and emergence of C.hederifolium seeds was not found statistically significant. However, in the second experiment germination started earlier than control on C.hederifolium and C.cilicium, with KH₂PO₄ pre-germination treatments and germination and emergence rate were significantly increased. As a result of seed trials, it has been concluded that pre-germination treatments can be used in the production of endemic species of cyclamen in our country that goes to export market.

Anahtar Kelimeler

C.hederifolium , C.cilicium , germination , emergence , pretreatments

Kaynakça

• Aksu, E., Erken, K., Görür, G., 2002. İhracatı yapılan doğal Cyclamen türlerinden C.hederifolium, C.courn ve C.cilicium yumrularının tohumla üretilmeleri. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yayın No:163, Yalova, 18s.
• Anonymous, 2006. International Rules for Seed Testing. Seed Sci. Tech. Chapter:5:Germination 5A-44.
• Anonim, 2009. Antalya Kesme Çiçek İhracatçıları Birliği Karşılaştırmalı İhracat Raporu (01 Ocak-31 Aralık). (http://www.aib.org.tr/html/istatistik/).
• Duman, İ, Eşiyok, D., Eser, B., 1998. Bazı sebze tohumlarında ön çimlendirme ve yöntem geliştirilmesi üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Araştırma Fonu 96-ZRF-028 no.lu Proje Sonuç Raporu, 28s.
• Duman, İ., İlbi, H., 2001. Bazı sebze tohumlarının optimum ön çimlendirme sürelerinin ve yöntemlerinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Araştırma Fonu 99ZRF-002 no.lu Proje Sonuç Raporu, 81s.
• Duman, İ, 2005. Tohumlarda kaliteyi iyileştirici uygulamalar, tohum bilimi ve teknolojisi. In: Eser, B., Saygılı, S., Gökçöl, A., (Eds.), Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi, Yayın No:3, İzmir, 2:599-636.
• Ekim, T., Koyuncu, M., Güner, A., Erik, S., Yıldız, B., Vural, M., 1991. Türkiye’nin ekonomik değer taşıyan geofitleri üzerinde taksonomik ve ekolojik araştırmalar. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, İşletme ve Pazarlama Dairesi Başkanlığı, Ankara, 111s.
• Heydecher, W., Wainwright, H., 1976. More rapid and uniform germination of C.persicum L. Scientia Horticulturae, 5:183-189.
• Kaya, E., 2014. Türkiye Geofitleri 3.Cilt, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yayın No:96, Yalova, 353s.
• Zencirkıran, M., 2002. Geofitler, Uludağ Rotary Derneği, Yayın No:1, Bursa, 105s.