CENSİYAN (Gentiana lutea subsp. symphyandra) TOHUMLARININ KONTROLLÜ KOŞULLAR ALTINDA ÇİMLENME ÖZELLİKLERİNİN BELİRLENMESİ

Yıl 2010, Cilt: 39 Sayı: 1, 17 - 26, 01.03.2010

Serdar Erken Nilüfer Kaleci

Öz

Bu çalışma Türkiye’de nadir yayılış gösteren ve nesli tehlike altında olan
Censiyan’ın (Gentiana lutea subsp. symphyandra) tohumlarının kontrollü koşullar altında
çimlenme özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma 2009–2010
yılları arasında Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü’nde
yürütülmüştür. Çalışmada tohumlardaki dormansinin kırılması ve çimlenme hızının
belirlenmesi için 3 farklı zamanda farklı ön uygulamalar ile GA3’in 100, 200, 300, 400,
600, 800, 1000 ppm dozları uygulanmıştır. Çalışma sonunda, tüm zamanlarda çimlenme
oranı açısından en iyi ön uygulamanın 24 saat 600 ppm GA3 olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gentiana lutea subsp. symphyandra, Censiyan, Tohum Çimlenmesi, Dormansi, GA3

Kaynakça

• Akan H., M. Temel ve A. Tatlı 1999. Kütah- ya’da Nadir Yayılış Gösteren Gentiana lutea spp. sypmhandra (Murb. Hayek) Üzerinde Taksonomik, Morfolojik ve Ekolojik Bir Araştırma. I. Uluslararası Doğal Çevreyi Koruma ve Ehrami Karaçam Sempozyumu, 23-25 Eylül, Bildiri Kitabı, Kütahya. 269- 279.
• Anonymous, 2008. Plants For A Future, Gentiana lutea. (Retrieved September 23, 2008), (www.pfaf.org/database/plants.php? Gentiana+lutea).
• Anonymous, 2009. Wikipedia The Free Encyclopedia, Gentiana lutea. (Retrieved September 23, 2009), (www.en.wikipedia. org/wiki/Gentiana_lutea).
• Anonim, 2010. Türkiye Bitki Veri Servisi. TUBİVES. (wwweski.tubitak.gov.tr/tubives/ index.php?com=1100), 14.01.2010). (Erişim Tarihi,
• Arslan N. ve G. Yılmaz 1989. Farklı Ön Mu- amele ve Gibberelik Asit (GA3) Dozlarının Gentiana lutea L. Tohumlarının Çimlenme- sine Etkisi. VIII. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, 19-21 Mayıs 1989, İstanbul. Bil- diriler Kitabı, Cilt II. s. 103-109.
• Davis P. H., 1978. Gentiana lutea in Flora of Turkey. ISBN: 0-85224-336-7, Edinburg. Volume 6:184.
• Ekim T., M. Koyuncu, M. Vural, H. Duman, Z. Aytaç ve N. Adıgüzel, 2000. Türkiye Bit- kileri Kırmızı Kitabı (Eğrelti ve Tohumlu Bitkiler). ISBN: 975-93611-0-8, Ankara. 166.
• Huxley A., 1992. The New RHS Dictionary of Gardening. (Retrieved September 23, 2008), (www.pfaf.org/database/plants.php? Gentiana+lutea).
• Kery M., D. Matthies and H.H. Spillman, 2000. Reduced Fecundity and Ofspring Performance in Small Populations of the Declining Grassland Plants Primula veris and Gentiana lutea. Journal Of Ecology, British. 88: 17-30.
• Kohlein F., 1991. Gentians. ISBN: 0-88192- 192-0, London. p 183.
• Lorite J., M.R. Girela and J. Castro, 2007. Seed Patterns Mediterranean Mountains: Study on 37 Endemic and or Rare Species From Sierra Nevada, SE Spain. Candollea. 62 (1): 1-12, ISSN: 0373-2967, Spain. Germination in
• Petrova M., N. Zagorska, K. Tasheva and L. Evstatieva, 2006. in vitro Propagation of Gentiana Lutea L.. Genetics and Breeding, ISSN: 1310-4292, Bulgaria. 35 (1-2): 63-68.