Dikim öncesi depolama sıcaklığının sarımsak (Allium sativum L.) klonlarında bitki gelişimi üzerine etkisi

Yıl 2013, Cilt: 42 Sayı: 1-2, 1 - 10, 01.05.2014

Meryem İpek Özlem Utku

Öz

Bu
çalışma, sarımsak klonlarında dikim öncesi depolanma sıcaklığının dikim sonrası
bitki gelişimi üzerine etkilerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Bitki materyali olarak iki çiçeklenen ve iki çiçeklenmeyen sarımsak genotipi
kullanılmıştır. Bu sarımsak genotiplerine ait başlar, dikim öncesi 4^oC’de
ve 20^oC’de 12 hafta süre ile depolanmış ve depolamadan sonra her iki
uygulamaya ait dişler saksılara üç tekrarlamalı olarak dikilmiştir. Saksılar
sıcaklık, ışık ve nem kontrollü büyütme kabinine yerleştirilmiştir. Dikimden 45
ve 90 gün sonra yaprak sayısı (adet/bitki) ve yalancı gövde uzunluğu (cm)
belirlenmiştir. Ayrıca dişlerin sürme zamanı, çiçeklenme, baş, diş ve kök
gelişimi verileri elde edilmiştir.

Çalışmada
elde edilen bulgulara göre, 4^oC’de depolanan sarımsak dişlerinin 20^oC’de
depolanan dişlere göre genotipe bağlı olarak 4-26 gün daha önce sürdüğü
belirlenmiştir. Buna ek olarak, bütün sarımsak genotiplerinde 4^oC’de
depolanan dişlerden elde edilen bitkilerin daha hızlı ve sağlıklı geliştiği,
baş oluşumunun ve çiçeklenmenin daha erken başladığı, gözlemlenmiştir. Ayrıca
bütün genotiplerde 4^oC’de depolanan dişlerden gelişen bitkilerin
yaprak sayısı ve yalancı gövde uzunluğu 20^oC’de depolanan dişlerden
gelişen bitkilerinden daha fazla olduğu saptanmıştır. Genotipler arasında ise
ölçülen bu parametreler için farklılıklar her iki depolama sıcaklığında da
istatiksel olarak önemli bulunmuştur.

Sonuç
olarak, sarımsak başlarının dikimden önce düşük sıcaklıkta depolanmasının
dikimden sonra sarımsak bitkisinin gelişimini olumlu yönde etkileyerek
erkencilik sağladığı ve genotipler arasında bu etkinin farklı düzeyde olduğu
belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

sarımsak, düşük sıcaklık depolaması, yaprak sayısı, yalancı gövde boyu, bitki gelişimi

Kaynakça

• Abdalla, A. A. and L. K. Mann, 1963. Bulb Development in the Onion (Allium cepa L.) and the Efects of Storage Temperature on Bulb Rest. Hilgardia 35(5):85–112.
• Anonim, 2010. (www.faostat.org), (Erişim Tarihi, 15.03.2012)
• Bandara, M. S., K. Krieger, A. E. Slinkard and K. K. Tanino, 2000. Pre-plant chilling requirements for Cloving of Spring-planted Garlic. Canadian Journal of Plant Science 80(2):379-384
• Beşirli, G. ve R. Yanmaz, 2007. Klon Seleksiyon Yöntemi ile Sarımsakta Çeşit Geliştirme. VI. Sebze Tarımı Sempozyumu, 19-22 Eylül 2006, KSÜ Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Kahramanmaraş s: 39-43.
• Braz, L. T. , E .J. da Silva, and P. D. Castellane, 1997. The Effects of Pre-planting Refrigeration on Bulbs Over the Development and Yield of Garlic 'Chines', 'Contestado' and 'Quiteria'. Acta horticulturae 433:499-505.
• Brewster, J. L., 1987. The Effect of Temperature on the Rate of Sprout Growth and Development within Stored Onion Bulbs. Annals of Applied Biology 111(2):463-467.
• Brewster, J. L., 1994. Onions and Other Vegetable Alliums. CAB International, Wallingford UK. pp:236.
• Etoh, T. and P. W. Simon, 2002. Diversity, Fertility and Seed Production of Garlic. In Allium Crop Sciences: Recent Advances, (Eds. H. D. Rabinowitch and L. Currah). CAB International, Wallingford, UK. pp:101-118.
• Fritsch, M. and N. Friesen, 2002. Evolution, Domestication and Taxonomy. In Allium Crop Sciences: Recent Advances, (Eds. H. D. Rabinowitch and L. Currah). CAB International, Wallingford, UK. pp:5-30.
• Hong, C. J. and T. Etoh, 1996. Fertile Clones of Garlic (Allium sativum L.) Abundant Around the Tien Shan Mountains. Breeding Science 46(4):349-353.
• Ipek, M., A. Ipek and P. W. Simon, 2003. Comparison of AFLPs, RAPD Markers, and Isozymes for Diversity Assessment of Garlic and Detection of Putative Duplicates in Germplasm Collections. Journal of American Society for Horticultural Sciences 128(2): 246-252.
• Ipek, M., A. Ipek and P. W. Simon, 2008. Genetic Characterization of Allium tuncelianum: An Endemic Edible Allium Species with Garlic Odor. Scientia Horticulterae 115 (4): 409-415.
• Jones, H. A. and L. K. Mann, 1963. Onions and their Allies: Botany, Cultivation, and Utilization. Interscience Publishers, New York, USA. pp:286.
• Kamenetsky, R. and H. D. Rabinowitch, 2001. Floral Development in Bolting Garlic. Sexual Plant Reproduction 13 (4): 235–241.
• Kamenetsky, R. and H. D. Rabinowitch, 2002. Florogenesis. In Allium Crop Sciences: Recent Advances, (Eds. H. D. Rabinowitch and L. Currah). CAB International, Wallingford, UK. pp:31-58.
• Kamenetsky, R., I. London Shafir, H. Zemah, A. Barzilay and H. D. Rabinowitch, 2004. Environmental Control of Garlic Growth and Florogenesis. Journal of the American Society for Horticultural Science 129 (2):144-151.
• Krontal, Y., R. Kamenetsky and H. D. Rabinowitch, 2000. Flowering Physiology and Some Vegetative Traits of Short-day Shallot-a Comparison with Bulb Onion. Journal of Horticultural Science and Biotechnology 75(1):35-41.
• Pyo, H. K., B. Y. Lee, W. Moon and J. K. Woo, 1979. A Study of the Development of a New Cultural System for Garlic (1). The Effect of Low Temperature Bulb Treatment, Night Interruption and Supplementary Lighting on the Growth and Bulbing of Garlic in a Plastic Film House. Journal of the Korean Society for Horticultural Science 20(1):19-27.
• Rakhimbaev, I. R. and R. V. Ol’Shanskaya, 1976. Dynamics of Endogenous Gibberellins During Transition of Garlic Bulbs from Dormancy to Active Growth. Fisiologiya Rastenii 23(1):76-79.
• Resende, J. T. V., R. G. F. Morales, F. V. Resende, M. V. Faria, R. J. Souza and A. Marchese, 2011. Garlic Vernalization and Planting Dates in Guarapuava. Horticultura Brasileira 29(2):193-198.
• Rubatzky, V. E. and M. Yamaguchi, 1997. World Vegetables: Principles, Production and Nutritive Values (Second Edition). Aspen Publishers, New York, ABD.pp:843.
• Shemesh, E., O. Scholten , H. D. Rabinowitch and R. Kamenetsky, 2008. Unlocking Variability: Inherent Variation and Developmental Traits of Garlic Plants Originated from Sexual Reproduction. Planta 227(5):1013-1024.
• Siddique, M. A. and M. G. Rabbani, 1985. Growth and Bulbing of Garlic in Response to Low Temperature Treatment of Bulb and Planting Date. Bangl. J. Bot. 14:41-46.
• Takagi, H., 1990. Garlic Allium sativum L. In Onions and Allied, (Eds. J.L. Brewster ve H.D. Rabinowitch). CRC Press Inc, Boca Raton, Florida, USA. Cilt III Crops
• Volk, G.M., K. Rotindo and W. Lyons, 2004. Low-Temperature Storage of Garlic for Spring Planting. HortScience (39) 3:571-573.