Bazı Böğürtlen (Rubus fructicosus L.) Çeşitlerinin Antioksidan Özellikleri

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 828 - 831, 31.03.2016

Nurcan Özel , İhsan Güngör Şat

Öz

Böğürtlen meyvesi fenolik maddeleri yüksek oranlarda içermektedir. Bu maddelerin antioksidan özelliklere sahip olmaları nedeni ile insan sağlığında önemli rol oynadıkları bilinmektedir. Gün geçtikçe insanların beslenmelerine verdikleri önem, sağlıklı yaşam için sağlıklı gıdaların tüketilmesi bilincini de giderek artırmaktadır. Tıbbi değeri yüksek gıda ve bitki droglarının artan pazarı üzümsü meyveler gibi çok değerli ürünlerin de üretiminin artmasına yol açmaktadır. Bu çalışma ile Erzincan Bahçe Kültürleri Araştırma İstasyonu Müdürlüğü merkez arazisinde kurulan deneme bahçesinden elde edilen Bartın, Black Satin, Boysenberry, Bursa I, Bursa II, Bursa III, Chester, Dirksen Thornless, Jumbo, Navaho, Ness ve Waldo böğürtlen çeşitlerinin antioksidan kapasitelerinin FRAP, toplam fenolik madde, DPPH, metal şelatlama ve toplam monomerik antosiyanin yöntemleri ile belirlenerek gıda, kimya ve kozmetik sanayine sunulması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Böğürtlen , çeşit , antioksidan aktivite , Rubus fructicosus L.

Antioxidant Properties of Some Blackberry Types (Rubus fructicosus L.)

Öz

Blackberry fruits contain high proportions of phenolic compounds. Because of antioxidant capacity they are known to play an important role in human health. Day by day the importance of health and the awareness of eating healthy food for a healthy life is increasing gradually. Growing market of drug of food and plant that has medical value causes the increase of the production of invaluable products like grapy fruits. With the help of this study, the antioxidant capacities of Bartin, Black Satin, Boysenberry, Bursa I, Bursa II, Bursa III, Chester, Dirksen Thornless, Jumbo, Navaho, Ness and Waldo blackberries that are gained from the test gardens in Erzincan Horticultural Research Institute are aimed to be used in food, chemistry and cosmetic industry by determining with the techniques of FRAP, total phenolic compounds, DPPH, metal chelating and total monomeric anthocyanin.

Anahtar Kelimeler

Blackberry , type , antioxidant activity , Rubus fructicosus L.

Kaynakça

• Blois, M.S., 1958. Antioxidant determinations by the use of a stable free radical. Nature, 26:1199– 1200.
• Cemeroğlu, B., 2007. Gıda Analizleri. Gıda Teknolojisi Derneği, Yayın No:34. Ankara.
• Çekiç, Ç., Çalış, Ç., 2005. Tokat florasında doğal olarak yetişen yabani çilek tipleri arasındaki varyasyonun moleküler markörlerle belirlenmesi. 2. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, 14-16 Eylül 2006, Tokat.
• Çevik, İ., Erhan, M., 2003. Bazı üzümsü meyve çeşitlerinin teknolojik özellikleri üzerine araştırmalar. Gıda ve Yem Bilimi-Teknolojisi, Sayı:3.
• Demiray, E., Tülek, Y., 2010. Donmuş muhafaza sırasında meyve ve sebzelerde oluşan kalite değişimleri. Akademik Gıda 8(2):36-44.
• Dinis, T.C.P., Madeira, V.M.C., Almeida, L.M., 1994. Action of phenolic derivates (acetoaminophen, salycilate, and 5aminosalycilate) as inhibitors of membrane lipid peroxidation and as peroxyl radical scavengers. Archives of Biochemistry and Biophysics 315:161–169.
• El, N.S., 2008. Türkiye’de sıklıkla tüketilen bazı gıdaların toplam fenolik madde içerikleri ve antioksidan aktiviteleri. Türkiye 10. Gıda Kongresi; 21-23 Mayıs, Erzurum.
• Esmek, İ., Kızılcı, G., Karadoğan, B., Kalkan, N.N., 2010. Bazı böğürtlen (Rubus fructicosus L.) çeşitlerinin Erzincan yöresine adaptasyonu. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Sonuç Raporu, 38s.
• Gao, X., Björk, L., Trajkovski, V., Uggla, M., 2000. Evaluation of antioxidant activities of rosehip ethanol extracts in different test systems. Journal of the Science of Food and Agriculture, 80, 2021-20.
• Gülçin, İ., 2012. Antioxidant activity of food constituents. An overview. Archiv Toxicol, 86:345–396.
• İrkin, R., Ertürk, Ü., Korukluoglu, M., 2008. Meyvelerdeki fenolik bileşiklerin sağlık yönünden önemi. Türkiye 10. Gıda Kongresi, 21-23 Mayıs, Erzurum.
• Karakoç, D., 2011. Orta ve Doğu Karadeniz bölgesi doğal florasındaki böğürtlen genotipleri arasındaki biyoçeşitliliğin moleküler belirteçlerle saptanması.
• Kalkan, İ., Yücecan, S., 2014. Dondurarak depolama yönteminin sebzelerin toplam fenolik bileşik miktarına ve antioksidan aktivitesi üzerine etkisi. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 9(3):86-98.
• Nizamlioğlu, N.M., Nas, S., 2010. Meyve ve sebzelerde bulunan fenolik bileşikler; yapıları ve önemleri. Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi 5(1):20-35.
• Onur, C., 2006. Üzümsü meyveler ıslah programından sempozyumlara. 2. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu. 14-16 Eylül, Tokat.
• Pehluvan, M., Güleryüz, M., 2004. Ahududu ve böğürtlenlerin insan sağlığı açısından önemi. Bahçe 33(1-2):51-57.
• Singleton, V.L., Orthofer, R.; Lamuela-Raventos, R.M., 1999. Analysis of total phenols and other oxidation substrates and antioxidants by means of Folin-Ciocalteu Reagent. Methods of Enzymology, 299:152–178.
• Stein, A. J., Rodríguez-Cerezo, E., 2008. Functional Food in the European Union. JRC Scientific and Technical Reports. Editors: Alexander J. Stein, Emilio Rodríguez-Cerezo. 76s.
• Togay, A., 2005. Böğürtlen şarabı üretimi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Tosun, İ., Yüksel, S., 2003. Üzümsü meyvelerin antioksidan kapasitesi. Gıda Mühendisliği Dergisi 28(3):305-311.