Türkiye’de Kayıt Altına Alınan Karpuz Çeşitlerinin Yıllara Göre Değişimi İle Kayıt Altına Alma Esasları

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 265 - 269, 31.03.2016

Sıtkı Ermiş , Veysel Aras , Mustafa Ünlü , Murat Kürşat Soylu

Öz

Serinletici bir yaz sebzesi olarak bilinen ve tüketiciler tarafından yazın en çok tercih edilen karpuz; çekirdeksizlik, meyve şekli, meyve büyüklüğü, kabuk zemin rengi, çizgililik, damarlılık, meyve et rengi, meyve eti sertliği, SÇKM, tohum büyüklüğü, tohum sayısı, aroma ve tat bakımından yıllar bazında çeşitlilik göstermektedir. Bu çalışmada Türkiye’de 2015 yılına kadar TTSM tarafından kayıt altına alınan karpuz çeşitlerinin yıllar bazında çeşit özellikleri bakımından değişimi incelenmiştir. 1963 yılında yürürlüğe giren 308 sayılı ilk “Tohumculuk Yasası” ile başlayan sebze tescil denemeleri 2006 yılında yayımlanan 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ve buna bağlı olarak çıkarılan 26755 sayılı Bitki Çeşitlerinin Kayıt Altına Alınması Yönetmeliği ile kayıt atına alma esasları değişerek yeni bir ivme kazanmıştır. Söz konusu Yönetmelik ile sebze türleri için en az 1 deneme yeri ve 2 yetiştirme sezonu farklılık, yeknesak ve durulmuşluk testleri yapılarak çeşit adaylarının kimlikleri belirlenmekte ve kayıt altına alınmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Karpuz , trend , kayıt altına alma

Watermelon Varieties for Registration Changes According to Year in Turkey and Registration of Procedures

Öz

Watermelon which is known as refreshing summer vegetable and preferred the most by consumers in summers shows variety from year to year on account of seedless, fruit shape, fruit size, fruit weight, ground color of skin, fruit stripes, grooves, main color of flesh, firmness of flesh, brix, seed size, seed number, flavor and taste. In this study, the change of watermelon varieties which has been registered on VRSCC until 2015 in Turkey has been examined according to years on account of variety features. Vegetable registry trials starting with first ‘Seed Law’ No 308 which endured in 1963 has won a new impetus by changing basis of registration with Seed Law no 5533 published in 2006 and Regulation on Registration of Plant Varieties no 26755 enacted accordingly. With said regulation, identification of candidate varieties is identified and registered by being done DUS test the least one trial location and two growing seasons for vegetable species.

Anahtar Kelimeler

Watermelon , trends , registration

Kaynakça

• Anonim, 2015, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü Verileri.
• Bassett, M.J., 1985. Breeding Vegetable Crops. Springer; 1 Edition, Veg. Crops Dep., Univ. Florida, Gainesville, FL, USA. 584p.
• FAO, 2014. FAOSTAT. Statistic Database. http://faostat.fao.org (Erişim: 10 Temmuz 2015).
• Gallais, A., Bannerot, H., 1992. Amelioration des Especes Vegetales Cultivees: Objectifs et Criteres de Selection. INRA. Publ. Paris.
• Öztürk, B., Balkaya, A., Özden, Y.S., Yılmaz, K., 2011. Ülkemizdeki sebze kayıt sistemi ve uygulamada karşılaşılan sorunlar. Türkiye 4. Tohumculuk Kongresi, Samsun.
• TÜİK, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu, Bitkisel Üretim İstatistikleri 2011 (Erişim: 22 Temmuz 2015).
• Vural, H., Eşiyok, D., Duman, İ., 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi, İzmir, 440s.
• Wehner, T.C., 2008. Handbook of plant breeding, Vegetables I, Watermelon. Springer, Editör: Jaime Prohens and Femando Nuez. 381-418.
• Yanmaz, R., 2008. Sebze yetiştiriciliğinde hibrit çeşit kullanımı ve çeşit önerileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 15(1-2):11-28. (Özel Sayı).