Farklı Rakımlardaki Karaerik Üzüm Bağlarında Kış Soğuklarının Yol Açtığı Zararlar

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 636 - 641, 31.03.2016

Muhammed Küpe , Cafer Köse

Öz

Bu çalışmada, 2012, 2013 ve 2014 kış dönemlerinde meydana gelen düşük sıcaklıkların Üzümlü ilçesi (Erzincan) Karaerik üzüm bağlarında sebep olduğu zararlar rakıma bağlı olarak incelenmiştir. Bu amaçla, 6 farklı rakımda (1197 m, 1290 m, 1385, 1490 m, 1590 m ve 1685 m) budamada bırakılan ilk 4 gözünde primer, sekonder ve tersiyer tomurcuklarından çıkan sürgünler sayılmıştır. İlkbaharda yapılan bu sayımla primer tomurcuk zararlanma oranı (%) ile primer, sekonder ve tersiyer sürgün oranları (%) belirlenmiştir. Çalışmada üç yıllık ortalamalara göre en az zararın (%47.26) 1290 m rakımda, en fazla zararın (%60.30) ise 1197 m rakımda meydana geldiği görülmüştür. Bunun yanında çalışmada düşük sıcaklık zararı sonrası sürgün oluşum oranı olarak değerlendirmeye alınan toplam sürme oranı bakımından da yıllar ve rakımlar arasında önemli farklılıklar belirlenmiştir. Araştırmanın ilk yılında primer tomurcuk sürme oranı %21.71 olmasına rağmen toplam sürmenin %71.32 düzeyinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Araştırmanın ikinci yılında toplam sürme %82.24, üçüncü yılında ise %81.41 düzeyinde gerçekleşmiştir. Üç yıllık veriler birlikte değerlendirildiğinde en düşük toplam sürmenin (%71.73) 1490 m rakımda, en yüksek toplam sürmenin ise (%84.99) 1290 m rakımda olduğu ve yıllara bağlı olarak toplam sürme değerinin rakımlarda farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmada ayrıca primer tomurcukların sürme düzeyleri ile sekonder (r=-0.740) ve tersiyer (r=-0.622) tomurcukların sürme düzeyleri arasında istatistiki öneme sahip (p<0.01) bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Asma , Erzincan , Karaerik , primer tomurcuk zararı , rakım

Frost Damage in Karaerik Grapevine Grown at Different Altitudes

Öz

In this study the level of frost damage on vineyards of Karaerik cv. grown at Üzümlü province of Erzincan during the winter of 2012, 2013 and 2014 were determined depending on altitude. For this purpose, at the first 4 nodes of one-year-old cane left after pruning the shoots are composed of buds of primary, secondary and tertiary has been counted at six different altitudes. With this counting that is done in the spring, primer bud harm rate, primer shoot rate, seconder shoot rate, tertiary shoot rate has been determined. According to the three-year average, the highest injury percentage was determined at 1197 m (60.30%) elevation while the cold damage percentage was the lowest (47.26%) at the 1290 m elevation. After occurring to low temperature with regard to total ratio of the shoot, there were significant differences between years and altitudes. Although primary shoot ratio in the first year of the study had been determined as 21.71% level, total ratio of the shoot was 71.32% of level. Total ratio of the shoot was determined as 82.24% level in the second year and 81.41% level in third year. According to the three-year average the highest total ratio of the shoot percentage was determined as 1290 m (84.99%) elevation while total ratio of the shoot percentage was the lowest in 71.73% at the 1490 m elevation. There was also statistically important (p<0.01) negative correlation between primary shoot ratio and secondary shoot ratio (r=-0.740), and primary shoot ratio and tertiary shoot ratio (r=-0.622).

Anahtar Kelimeler

Grapevine , Erzincan , Karaerik , primary bud damage , altitude

Kaynakça

• Ağaoğlu, Y.S., 2002. Bilimsel ve uygulamalı bağcılık (asma fizyolojisi 1). Kavaklıdere Eğitim Yayın No:5, 445s.
• Anonim, 2014. Erzincan ili meteorolojik verileri. Meteoroloji Bölge Müdürlüğü, Erzurum.
• Cindric, P., Kovac, V., 1988. Breeding new grapevine cultivars with high cold hardiness. Annual Report of The Minnesota grape Growers Cooperative (MGGA), 36-47.
• Çelik H., Ağaoğlu, Y.S., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G., Fidan, Y., 1998. Genel Bağcılık. Sun Fidan AŞ. Mesleki Kitaplar Serisi, No:1, 253s, Ankara.
• Çelik, H., Erdemir, D., Değirmenci, D., 2008. 2005-2006 Kış dönemi soğuklarının Kalecik (Ankara) koşullarında yetiştirilen üzüm çeşitlerinde yol açtığı zararlar. Türkiye 5. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 2:451-454, 04-07 Eylül, Erzurum
• Griffith, M., Antikainen M., Hon W.C., Pihakaski-Maunsbach K., Yu X.-M., Chun J.U., Yang D.S.C., 1997. Antifreeze proteins in winter rye. Physiologia Plantarum, 100:327-332.
• Kara, Z., Sabır, A, Göksu, N., 2005. Bazı sofralık üzüm çeşitlerinde primer ve sekonder gözlerin soğuktan etkilenme düzeyleri ile buna kâğıtla sarma uygulamalarının etkileri. 6. Türkiye Bağcılık Sempozyumu, 19-23 Eylül, 424-433, Tekirdağ.
• Köse, C., Güleryüz, M., 2009. Erzincan ili Üzümlü ilçesinde yetiştirilen Karaerik üzüm çeşidinde 2007-2008 kış soğuklarının kış gözlerinde yol açtığı zararlar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 40(1):55-60.
• Küpe, M., 2012. Küresel iklim değişikliğinin bağcılık üzerindeki etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Dergisi 43(2):191-196.
• Lisek, J., 2007. Frost damage of grapevines in Poland following the winter of 2005-2006. Folia Horticulture, 19(2):69-78.
• Mullins, M.G., Bouquet, A., Williams, L.E., 1992. Biology of The Grapevine. Cambridge University Press, Cambridge, USA, 239p.
• Wample, R.L., Hartley, S., Mills, L., 2000. Dynamics of grapevine cold hardiness. Proceedings of The ASEV 50. Anniversary Meeting, Seattle, Washington. Am. J. Enol. and Viticulture, 51(5):81-93.
• Wolpert, J.A., Howell, G.S., 1985. Cold acclimation of Concord grapevines. I. Variation in cold hardiness with in the canopy. Amer. J. Enol. Vitic. 36(3):185-188.
• Yıldız, N., Bircan, H., 1994. Araştırma ve Deneme Metotları. Atatürk Üniversitesi, Yayın No:697, Erzurum, 266s.