Gülüzümü (Vitis vinifera L.)’nün Mineral Madde Kompozisyonu ve Tanedeki Dağılımı

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 683 - 687, 31.03.2016

Sevil Cantürk , Birhan Kunter , Osman Aykut Nurhan Keskin

Öz

Bu araştırmada, Ankara’nın Beypazarı ilçesinin yerel gen kaynaklarından biri olarak önem taşıyan Gülüzümü çeşidinin mineral madde kompozisyonu ve taneyi oluşturan kısımlardaki dağılımı belirlenmiştir. Çekirdek, tane eti ve tane kabuğunda mineral analizleri, ICP-MS (İndüktif Eşleşmiş Plazma Kütle Spektrometresi) cihazı kullanılarak gerçekleştirilmiştir. İncelenen toplam 30 adet mineral madde içerisinden; 5 makro mineral, 5 mikro mineral ve 14 iz mineral tespit edilmiştir. Analizi yapılan tüm mineral maddelerin tanedeki dağılımı, en yüksek miktardan en düşük miktara göre çekirdek>tane eti>tane kabuğu sıralamasına göre gerçekleşmiştir. Gülüzümü’nde en yüksek miktarda belirlenen mineraller, “makro” grubunda yer alan potasyum (K), fosfor (P), kalsiyum (Ca), magnezyum (Mg) ve sodyum (Na) olmuştur. Makro mineraller içerisinde potasyum, tanenin tüm bölümlerinde en yüksek düzeyde bulunan mineral madde olarak tespit edilmiştir. Potasyum varlığının tane kısımlarına dağılımı sırasıyla 205.23>112.78>6.11 mg100g-¹ olarak belirlenmiştir. Mikro minerallerin genel olarak tane kabuğunda bulunmadığı veya eser miktarda bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Tanede en yüksek miktarlar çekirdekte belirlenmiştir. Buna göre çekirdekte en fazla bulunan mikro mineral olarak bor ilk sırada yer almış, bunu demir, mangan, çinko ve bakır izlemiştir. Bor mineralinin çekirdek ve tane etindeki varlığı sırasıyla 1.01>0.46 mg100g-¹ olarak gerçekleşmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gülüzümü , Vitis vinifera L. , makro mineraller , mikro mineraller , tane

Mineral Composition and Distribution in Berry Parts of Gülüzümü (Vitis vinifera L.)

Öz

In this study, mineral composition and distribution in berry parts of Gülüzümü, which important grape cultivar of Ankara (Beypazarı), were determined. Mineral analysis was performed using ICP-MS (Inductively Coupled Mass Spectrometry) in seed, pulp and skin. 30 minerals were examined, 5 macro minerals, 5 micro minerals and 14 trace minerals were detected. Ali the minerals were detected in seed in the largest amount, followed by pulp and skin. Potassium, phosphorus, calcium, magnesium and sodium were determined the most abundant minerals in Gülüzümü. Potassium was determined as the most abundant macro mineral in seed, pulp and skin with the result of 205.23>112.78>6.11 mg100g-¹. Micro minerals were generally not detected in skin. The largest amounts of these minerals were determined in seed. Boron was determined the most abundant micro mineral in seed, followed by iron, manganese, zinc and copper. The amount of boron was found to be 1.01>0.46 mg100g-¹ in seed and pulp respectively.

Anahtar Kelimeler

Gülüzümü , Vitis vinifera L. , macro minerals , micro minerals , grape berry

Kaynakça

• Anonymous, 1998. Nordic Committee on Food Analysis (NMKL) No:161, Metals. Determination by atomic absorption spectrophotometry after wet digestion in a microwave oven. Norway: National Veterinary Institute.
• Araş, Ö., 2006. Üzüm ve üzüm ürünlerinin toplam karbonhidrat, protein, mineral madde ve toplam fenolik bileşik içeriklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi, 67s. Isparta.
• Aykut, O., 2002. Ülkemiz ekonomisinde yeri olan üzüm çeşitleri ile ürünlerinin mineral madde içerikleri ve değişimi etkileyen faktörler. Yüksek Lisans Dönem Projesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 58s. Ankara.
• Bertoldi, D., Larcher, R., Bertamini, M., Otto, S., Concheri, G., Nicolini, G., 2011. Accumulation and distribution pattern of macro and micro elements and trace elements in Vitis vinifera L. cv. Chardonnay berries. J. Agric. Food Chem. 59:7224-7236.
• Esparza, I., Salinas, I., Caballero, I., Santamarıa, C., Calvo, I., Garcıa-Mina, J.M., Femandez, J.M., 2004. Evolution of metal and polyphenol content over a 1-year period of vinification: sample fractionation and correlation between metals and anthocyanins. Analytica Chimica Acta, 524:215-224.
• Nakajima, H., Behboidian, M.H., Greven, M., Zegbe-Domınguez, J.A., 2004. Short Communication: Mineral contents of grape, olive, apple and tomato under reduced irrigation. J. Plant Nutr. Soil. Sci., 167:91-92.
• Nurbaki, H., 1990. İncir ve üzümün beslenmedeki yeri ve önemi. Sağlıklı Beslenmede Kuru incir ve Çekirdeksiz Kuru Üzümün Önemi Semineri. İzmir Ticaret Odası. 8 Mayıs 1990. Tarişbank Genel Müdürlüğü, Yayın No:1990, (2):15-22. İzmir.
• Olalla, M., Femandez, J., Cabrera, C., Navarro, M., Gimenez, R., Lopez, M.C., 2004. Nutritional study of copper and zinc in grapes and commercial grape juices from Spain. J. Agric. Food Chem., 52:2715-2720.
• Pereira, G.E., Gaudillere, J.P., Pieri, P., Hilbert, G., Maucourt, M., Deborde, C., Moing, A., Rolin, D., 2006. Micro climate influence on mineral and metabolic profiles of grape berries. Agric. Food Chem., 54:6765-6775.
• Rogiers, S.Y., Greer, D.H., Hatfield, J.M., Orchard, B.A., Keller, M., 2006. Mineral sinks within ripening grapes berries (Vitis vinifera L.). Vitis, 45:115-123.
• Sousa, E.C., Uchöa-Thomaz, A.M. Carioca, J.O., Morais, S.M., Lima, A., Martins, C.G., Alexandrino, C.D., 2014. Chemical composition and bioactive compounds of grape pomace (Vitis vinifera L.), Benitaka variety, grown in the semiarid region of Northeast Brazil. Food Sci. Technol, Campinas, 34(1):135-142.
• Şamil, A., Tezcan, R., Ceylan, N., Erçetin, M., 2005. Şarkikaraağaç yöresinde yetiştirilen üzüm çeşitlerinde bakır ve çinko tayini. KSU Journal of Sci. and Eng., 8(1):31-34.
• Tangolar, S., Özoğul, Y., Tangolar, S., Torun A., 2009. Evaluation of fatty acid profiles and mineral content of grape seed oil of some grape genotypes. Int. J. Food Sci. Nutr., 60(1):32-39.
• Winkler A.J., Cook, J.A., Kliewer, W.M., Lider, L.A., 1974. General Viticulture. University of California Press. 710p, California.
• Yang, Y., Duan, C., Du, H., Tian, J., Pan, Q., 2010. Trace element and rare earth element profiles in berry tissues of three grape cultivars. Am. J. Enol. Vitic. 61:3(401-407).