Oksin Doz ve Uygulama Zamanlarının Chamaecytisus pygmaeus (Wild.) Rothm Çeliklerinin Köklenmesi Üzerine Etkileri

Yıl 2016, Cilt: 45 Sayı: (Özel Sayı 1) 7. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 950 - 955, 31.03.2016

Kamil Erken , Serdar Erken , Fatih Gülbağ , Mustafa Ercan Özzambak

Öz

Son yıllarda doğal bitki örtüsündeki bitkilerin kültüre alınarak ticarete kazandırılması çalışmaları ağırlık kazanmıştır. Ülkemizde zengin biyolojik çeşitliliği ile bu çalışmaların yoğun olarak yapılması gereken ülkelerden biridir. Chamaecytisus pygmaeus (Wild.) Rothm’da süs bitkisi olarak kullanım potansiyeli yüksek ve üzerinde çalışılması gereken bir türdür. Bu çalışma ile çelik alma zamanlarının, oksin grubu bitki büyüme düzenleyicilerinden IBA ve NAA’in C.pygmaeus çeliklerinin köklenmeleri üzerine olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmalar için doğadaki bitkilerden çelik alınmıştır. IBA ve NAA uygulamaları yoğun çözeltiye 5 saniye daldırma şeklinde uygulanmıştır. Denemeler 3 tekerrürlü 2 yıl tekrarlamak olarak yürütülmüştür. Farklı zamanlarda çelik almanın köklenmeye etkilerini saptamak amacıyla; sonbahar döneminde, ekim ve kasım aylarında, ilkbahar döneminde şubat, mart ve nisan aylarında çelik alınmıştır. Bitki büyüme düzenleyiciler ve dozlarının köklenmeye olan etkilerini ortaya koymak amacıyla; kontrol, 1000 ppm, 2000 ppm, 3000 ppm ve 4000 ppm IBA ve NAA uygulamaları yapılmıştır. C.pygmaeus çeliklerinin köklenmesinde: tüm uygulamalar ortalama olarak dikkate alındığında, zaman uygulaması olarak, şubat ayından (ortalama %41.50 köklenme), tüm zamanlar ortalama olarak dikkate alındığında, bitki büyüme düzenleyici uygulaması olarak, 4000 ppm NAA uygulamasından (ortalama %29.28 köklenme) en iyi ortalama sonuçlar elde edilmiştir. Şubat ayındaki 4000 ppm NAA uygulamasından %45.00 oranında köklenme elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Chamaecytisus pygmaeus , çelik , IBA , NAA

Influence of Cutting Collection Times and Auxin Doses on the Rooting of Chamaecytisus pygmaeus (Wild.) Rothm Cuttings

Öz

In recent years, studies have increased to gain new taking culturing wild variety from natural vegetation into trade. Our country is one of the countries should be an intensive study of this rich biodiversity. Also, Chamaecytisus pygmaeus (Wild.) Roth has high potential for use as an ornamental plant which should be studied. The aim of this study was determining the effects of IBA and NAA treatments which are growth regulators in auxin groups on rooting of C. pygmaeus cuttings. Cuttings is obtained from plants in natural population. IBA and NAA treatments were applied as a dipping to concentrated solution for 5 seconds. Experiments were conducted in two years repeated with three replicates. In order to determine the effects to rooting to take of cut at different times; cuttings were taken In October and November for autumn, February, March and April for spring. To reveal the effects of plant growth regulators and doses to rooting; control, 1000 ppm, 2000 ppm, 3000 ppm, 4000 ppm IBA and NAA treatments were applied. The rooting of C.pygmaeus cuttings: when considered as average of all plant growth regulators and doses treatments, it was obtained average 41.50% rooting in the February as time application. When considered as average of all times treatments, it was obtained best average results from 4000 ppm NAA treatments (average 29.28% rooting) as plant growth regulators and doses. 45.00% rooting rate was obtained from 4000 ppm NAA treatment in February.

Anahtar Kelimeler

Chamaecytisus pygmaeus , cutting , IBA , NAA

Kaynakça

• Acar, M., Gizlenci, Ş., 2006. Tarımsal araştırmacılar için JMP kullanımı. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Samsun, 69s.
• Alsup, C., Cole, J., Claypool, L., 2003. Timing and IBA application affect rooting of Acer saccharum Marsh, stem tip cuttings. Propagation of Ornamental Plants 3(1):42-46.
• Anonymous, 2003. Seed propagation of Mediterranean Trees and Shrubs. Agency Fort the Protection of the Environment and for Technical Services, Roma, 120s.
• Atik, M., Karagüzel, O., Durak, A., 2013. Bitkisel tasarımda doğal bitki türleri ve Antalya örneğinde kullanım potansiyeli. 5. Süs Bitkileri Kongresi, 06-09 Mayıs 2013, Yalova, 1:117-125.
• Bir, D., Bilderback, T., 2013. Rooting for you: Plant propagation with stem cuttings. Nursery Crop Science College of Agriculture and Life Science Nc State university. (www.ces.ncsu.edu/depts/rooting4you.pdf).
• Blakesley, D., Weston, G.D., Hail, J.F., 1991. The role of endogenous auxin in root initiation. Plant Growth Regulation, 10(4):341-353.
• Cengiz, C., Cengiz, B., Yıldız, Ş., 2013. Fidanlıklarda doğal bitki materyalinin kullanım düzeyinin saptanması: Bartın örneği. 5. Süs Bitkileri Kongresi, 06-09 Mayıs 2013, Yalova, 1:477-483.
• Davis, P.H., 1984. Flora of Turkey and The East Aegean Island, Vol.3, Edinburgh University Press, London, 628p.
• De Klerk, G.J., Van der Krieken, W., De Jong, J.C., 1999. Review the formation of adventitious roots: new concepts, new possibilities. In Vitro Cellular & Developmental Biology-Plant 35(3):189-199.
• Demir, Ş., Çakıroğlu, N., Özçelik, A., 1998. Antalya ve çevresinde doğal olarak yayılış gösteren bazı süs ağaç, ağaççık, çalı ve yer örtücü bitki türlerinin çoğaltılması üzerinde araştırmalar. Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü, Antalya, 16s.
• Erken, K., Özzambak, M.E., 2014-a. Genista lydia Boiss. var. Lydia’nın vejetatif çoğaltımı. Bahçe 43(1-2).
• Erken, K., Özzambak, M.E., 2014-b. Influence of cutting collection times and auxin doses on the rooting of hairy broom cuttings (Chamaecytisus hirsutus (L.) Link). Invitation for 1st Iranian Ornamental Plants Congress, October 21-22, 2014, Iran.
• Erken, K., Özzambak, M.E., 2010. Farklı uygulamaların katır tırnağında (Spartium junceum L.) tohum çimlenmesi ve çelik köklenmesi üzerine etkileri. 4. Süs Bitkileri Kongresi, 20-22 Ekim, Erdemli/Mersin, 55-65.
• Erwin, J., 2007. Looking for new ornamentals: Flowering studies, 6 International Symposium on New Floricultural Crops, Portugal, 11-15 June 2007, Conf. Title 813, Acta Hort., 61-66.
• Genç, M., 2012. Süs Bitkileri Yetiştiriciliği (Temel Üretme Teknikleri). Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi 1.Cilt, Yayın No:55, (2.baskı), Isparta, 369s.
• Giatromanolaki, A.A., Dragassaki, M., Vlahos, I., Papadimitriou, M., 2006. Vegetative propagation in vivo and in vitro of Staehelina petiolata (L.) Hilliard et Burtt., Propagation of Ornamental Plants 6(4):187-193.
• Hartman, T.H., Kester, E.D., Davies, T.F., 1990. Plant Propagation Principles and Practices. 5.Edition, Prentice Hail Inc., Englewood Cliffs, New Jersey, 647p.
• Hoshovsky, M., 2004. Element stewardship abstract for Cytisus Scoparius and Genista Monspessulanus, the nature conservancy, producer available: http://tncweeds.ucdavis.edU/esadocs/documnts/cytisco.html (Erişim: 11 Ekim 2010).
• Kalaycı, M., 2005. Örneklerle Jump kullanımı ve tarımsal araştırma için varyans analiz modelleri. Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Yayın No:2, Eskişehir, 296s.
• Karagüzel, O., Baktır, İ., Çakmakçı, S., Ortaçeşme, V., Aydınoğlu, B., Atik, M., 2002. Skarifikasyon yöntemleri sıcaklık ve ekim zamanlarının Lupinus varius'un bazı çimlenme özelliklerine etkileri. 2. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 22-24 Ekim, Antalya, 40-47.
• Kaşka, N., Yılmaz, M., 1974. Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği (Hartman, H.T. ve Kester, E.D.’den Çeviri) Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:79, Adana, 601s.
• Kaynak, G., Daşkın, R., Yılmaz, Ö., 2005. Bursa Bitkileri. Uludağ Üniversitesi Kent Tarihi ve Araştırmaları Merkezi, Yayın No:2, Bursa, 679s.
• Khosh-Khui, M., Kaviani, K., 2006. Investigation on sexual and asexual propagation of Chinaberry (Melia azedarach L.). Journal of Plant Sciences, 1:31-35.
• Kostak, S., 1998. Türkiye florasında doğal olarak bulunan süs bitkilerinin kullanımı, değerlendirilmesi ve muhafazası. 1. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 6-9 Ekim, Yalova, s:31-36.
• Lamb, J.G.D., Kelly, J.C., Bowbrick, P., 1981. Nursery Stock Manual. Grower Books 49, The Pitman Pres, London, 298s.
• Malyer, H., Heper, M., Bıçakçı, A., 1995. Chamaecytisus Link. (Fabaceae/Genisteae) türlerinin Türkiye’deki yayılışı. Ot Sistematik Botanik Dergisi 2:133-146.
• Mascarello, C., Cucchiara G., Ruffoni, B., 2003. Effect of season and rooting agents on the rhizogenesis of Olearia scilloniensis cuttings. Propagation of Ornamental Plants 3(1):47-49.
• Mutlu, S.S., Yıldız, F., Selim, C, 2013. Hayıt (Vitex agnus castus L.) bitkisinin çelikle üretilmesine bitki büyüme düzenleyicilerinin etkisi. 5. Süs Bitkileri Kongresi, 06-09 Mayıs, Yalova, 1:499-504.
• Özgün, G., 2002. Doğal tek yıllık otsu türlerin kentsel yeşil alanlarda kullanım ilke ve seçenekleri. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı, Adana, 99s.
• Sanbaş, M., 2006. Bitki Adları Sözlüğü, Ağaçlar-Otlar-Çalılar. Türkiye Ormancılar Derneği Eğitim Dizisi:2, Ankara, 256s.
• Ürgenç, S., 1998. Ağaç ve Süs Bitkileri Fidanlık ve Yetiştirme Tekniği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, Yayın No:3395/442, ISBN:975-404-445-7, İstanbul, 717s.
• Wang, X.L., Zhao Z., Quan, J.E., 2011. İndole-3-butyric acid on rooting and endogenous plant hormones in tetraploid and diploid pseudo acacia hardwood cuttings. Phyton-Intern. Journal of Experimental, 80:93-100.
• Yer, E.N., Ayan, S., 2013. Türkiye orman fidanlıklarında yetiştirilen süs bitkilerinin üretim teknikleri. 5. Süs Bitkileri Kongresi, 6-9 Mayıs 2013, Yalova, 2:641-646.
• Yılmaz, R., 1999. Otoyol peyzaj planlamasında kullanılmaya uygun bazı doğal otsu ve odunsu bitkilerin otoyol ve fidanlık koşullarında yetiştirilme olanakları üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı, İzmir, 218s.
• Zencirkıran, M., Mengüç, A., Seyidoğlu, N., 2002. Bursa Kestel yöresi dış mekân fidancılığı üzerine bir inceleme. 2. Ulusal Süs Bitkileri Kongresi, 22-24 Ekim, Antalya, 297-302.