BAĞ ALANLARINDA ENTEGRE MÜCADELE PRENSİPLERİ VE GELİNEN NOKTA

Yıl 2018, Cilt: 47 Sayı: Özel Sayı 1, 111 - 116, 28.06.2018

Birol Akbaş

Öz

Ülkemizde 1970 yılında temel araştırma projeleri ile başlayan entegre mücadele, 1972 yılında 3 ürüne çıkarılarak ürüne dayalı ve ana zararlı organizmalarla mücadele esas alınarak devam etmiştir. 1995 yılında FAO’nun desteği ile ‘Entegre Mücadele Organizasyon Şeması ile Teknik İşbirliği ve Koordinasyon Ağı’ oluşturulmuştur. Bağda “Entegre Mücadele Teknik Talimatı” hazırlanmış ve uygulamaya yönelik projeler gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Talimat 2011 yılında revize edilmiş ve 2016 yılında 3. revizyon çalışmalarına geçilmiştir. Bağ alanlarında entegre mücadelenin ilk ve en önemli prensibi, zararlı organizmalarla mücadelede onları ekonomik seviyenin altında tutacak en iyi ve uygun mücadele metodunu belirlemektir. Diğer önemli bir prensip zararlı organizmaların takibidir. Bu da ülkemiz bağ alanlarının ana zararlı ve hastalığı olan bağ salkım güvesi ve bağ mildiyösüne karşı hayata geçirilen erken uyarı sistemleri olmuştur. Bu zararlı organizmalara karşı 20 ilde 49 istasyonda 1.5 milyon dekarlık alanda 30 yılı aşkın bir süredir erken uyarı sistemleri ile takibi ve etkili bir şekilde mücadelesi yapılmaya çalışılmıştır. Ekonomik zarar eşiğinin belirlenmesi, kimyasal olmayan mücadele metotlarının tercih edilmesi, kimyasal kullanımını gerekli seviyelere düşürmek, zararlı organizmaların engellenmesi ya da baskılanmasına yönelik tedbirler diğer prensipleri oluşturmuştur. Bu bağlamda bağların en önemli zararlısı olan bağ salkım güvesine karşı biyoteknik mücadele ve biyolojik mücadele araçları geliştirilmiştir. Bağ mildiyösüne karşı da erken uyarı sistemine bağlı takip sistemi öne çıkmıştır. Bağ virüs hastalıklarına karşı, virüsten ari sertifikalı fidan üretimine yönelik kayda değer çalışmalar yürütülmüştür. Diğer önemli zararlı organizmalara karşı yeni mücadele araçlarının geliştirilmesine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bağ alanlarında entegre mücadele uygulamalarının ve araştırmalarının yakın gelecekte öneminin artarak devam edeceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

bağ, entegre, hastalık, zararlı

INTEGRATED PEST MANAGEMENT PRINCIPLES IN VINEYARDS AND CURRENT SITUATION IN TURKEY

Öz

Integrated pest management (IPM) was begun with basic research studies in Turkey in 1970. It was continued with 3 crops on crop basis and control of their main pests in 1972. Afterwards, organization chart and technical coordination of IPM and network were constituted by FAO support in 1995. At the same time, Grapevine Pest Management Guideline was prepared and projects were conducted to be aimed at practice. Guidelines were revised in 2011 and third revision study was begun in 2016. The first and the most considerable principle of IPM is to use the best available practices, especially scouting, to prevent pests from reaching established damage thresholds. Best practices are defined by criteria that include effectiveness, cost, convenience and risk to human health and the environment. Another principle of IPM is to monitor of pests and information about the biology of pests to design pest resistant cropping systems. This has led to the use of forecasting systems according to grape moth and downy mildew of the main harmful organisms of the grapevines of the country. Monitoring and controlling of these harmful organisms have been conducted efficiently in 1.5 million decare vineyards at 49 stations in 20 provinces. The other principles are to determine economic damage threshold, to prefer nonchemical control methods, to decrease chemical uses, measures to prevent and pressure of pests. So, biotechnical and biological control tools have been improved against to grape moth. Monitoring systems based on forecasting have become prominent to downy mildew. Considerable studies on certificated virus free propagation materials were carried out. Improvements of novel IPM tools to other pests have been continued. It is thought that importance of IPM practices and research studies will get much more increase in near future.

Kaynakça

• Akbaş, B., 2015. Current Situation and Future Plans for IPM in Turkey. The proceedings of IPM Innovation in Europe Congress, Poznan–Poland, 14–16.01.2015. Book of Abstract 104p.
• Akbaş, B., A.H. Yaşarer, M. Şimşek, 2016. Biyolojik Mücadele Araştırmaları ve Uygulamaya Yansımaları. TÜRKTOB Dergisi 18(2):47–51.
• Akgül, D.S., N. Güngör Savaş, S. Önder, S. Özben and S. Kaymak, 2014. First Report of Campylocarpon fasciculare Causing Black Foot Disease of Grapevine in Turkey. Plant Disease, 98(9).
• Akgül, D.S., N. Güngör Savaş, T. Teker and B. Keykubat, 2015. Fungal Trunk Pathogens of Sultana Seedless Vineyards in Eagan Region of Turkey. Phytopathology Mediterranean, ISSN:1593–2095, 54(2).
• Altınçağ, R., F.Ö. Altındişli, S. Uzun ve T. Koçlu, 1996. Ege Bölgesi’nde Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den.–Schiff.) ile Mücadelede Biyoteknik ve Biyolojik Mücadele Olanakları Üzerinde Araştırmalar. Zirai Mücadele Araştırma Yıllığı (Turk., Ing.) (28–29):75–76.
• Altindişli, F. O., M.A. Goven and A. Altindisli, 2002. An Evaluation of the European Grapevine Moth (Lobesia botrana Den.–Schiff.) and its Parasitoids Inorganic and Conventional Vineyards in the Aegean Region of Turkey. Proc. of 7. European Congress of Entomology, 07-13.10.2002, Thessaloniki, Greece, pp:53.
• Altındişli, F. Ö., T. Koclu, B. Hepdurgun ve F. Özsemerci, 2005. Salkım Güvesi (Lobesia botrana Den.–Schiff.) ile Mücadelede Çiftleşmeyi Engelleme Tekniğinin Kullanımında 6 Yıllık Deneyim. 6. Bağcılık Sempozyumu Bildiri Kitabı 1:297–304.
• Altındişli, F.Ö., F. Özsemerci, T. Koçlu, A. Altındişli ve B. İşçi, 2009. Bağlarda Zararlı Maymuncuklar (Otiorhynchus spp. ve Megamecus spp.)’a Karşı Kimyasal Mücadeleye Alternatif Mekanik Mücadele. 7. Bağcılık Sempozyumu 05–09.10.2009, Manisa, 2:298–300.
• Anonim, 2016. 2016 Yılı Bitki Sağlığı Uygulama Programı. 18.01.2016 tarih ve 98 sayılı Bakanlık yönergesi. Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından “Bitki Sağlığı ve Karantina Programı ve Prensipleri” nin koordineli ve etkin yürütülmesi amacıyla basılmıştır, Ankara.
• Anonim, 2017. 2017 Yılı Bitki Sağlığı Uygulama Programı. 21.02.2017 tarih ve 36 sayılı Bakanlık yönergesi. Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü tarafından “Bitki Sağlığı ve Karantina Programı ve Prensipleri” nin koordineli ve etkin yürütülmesi amacıyla basılmıştır, Ankara.
• Barzman, M., P. Bàrberi, A.N.E. Birch, P. Boonekamp, S. Dachbrodt–Saaydeh, B. Graf, B. Hommel, J.E. Jensen, J. Kiss, P. Kudsk, J.R. Lamichhane, A. Messéan, A.C. Moonen, A. Ratnadass, P. Ricci, J.L. Sarah and M. Sattin, 2015. Eight Principles of Integrated Pest Management. Agron. Sustain. Dev. (2015) 35:1199–1215.
• Bulut, H. ve A. Tamer, 1996. Pestisit Kullanımının Azaltılması ile İlgili Politika ve Stratejiler. 2. Ulusal Zirai Mücadele İlaçları Sempozyumu, Ankara. s.12–24.
• Çelik, H., B. Marasalı, G. Söylemezoğlu, Z. Gürsoy, İ. Yüksel, N.G. Baydar, A.K. İlbay, İ. İlhan, 1999. Türkiye’de Virüssüz Sertifikalı Asma Fidanı Üretim Tekniğinin Geliştirilmesi (EUREKA EU 679 Vitis projesi). Türkiye 3. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildiri Kitabı: 14–17.09.1999, Ankara. 611s.
• Çelik, H., G. Söylemezoğlu, F. Ertunç, Ş. Dursunoğlu, Ş., B. Akbaş, 2009. Clonal Micropropagation of Main Grape and Rootstock Varieties of Turkish Viticulture for Obtaining Virus–free Basic Nursery Stocks. Proc. 9. International Conference on Grapevine Genetics and Breeding, 02–06.07.2006, Udine, Italy. Acta Hort. 827: 421–424.
• Çelik, H., B. Kunter, S. Selli, N. Keskin, B. Akbaş, K. Değirmenci, 2012. Kalecik Karası Üzüm Çeşidinde Klon Seleksiyonu ve Seçilen Klonlara Ait Ana Damızlık Parselinin Oluşturulması. TÜBİTAK-TOVAG-1070731 Proje Sonuç Raporu 87s.
• Çeliker N.M., A. Özdem, E. Canıhoş, C. Kaplan, N. Üstün, N. Öztürk and F.Ö. Altındişli, 2013. Past and Current Situation of Forecasting System in Turkey. Integrated protection of fruit crops IOBC–WPRS Bulletin, 91(2013):235–241.
• Değirmenci, K., B. Akbaş, A. Karahan, Ş. Altundağ, Ü. Güner, A.O. Kılınç ve A. Ünal, 2016. Asma Sertifikasyonunda Bazı Virüsler ve Agrobacterium vitis’in Tespit Metotlarının Geliştirilmesi. Türkiye 6. Bitki Koruma Kongresi, 5–8 Eylül, Konya, 565s.
• Ergönül, O. ve L. Öztürk, 2016. Bazı Asma (Vitis vinifera L.) Çeşit ve Anaç Klonlarının Termoterapi ve Meristem Kültürü ile Virüslerden Arındırılması. Trakya University Journal of Natural Sciences 16(2):57–61.
• Erkan Arı, M., F.Ö. Altindişli, M.A. Göven and A. Uçkan, 1997. Integrated Pest Management in Sultanina Vineyards of the Aegean Region in Turkey. Proc. of International Table and Raisin Grape Symposium, Cape Town, South Africa, 26 Nov–5 Dec, pp:29.
• Erkan, M., F.Ö. Altındişli ve M.A. Göven, 1998. Ege Bölgesi Bağlarında Entegre Mücadele Çalışmaları. 4. Bağcılık Sempozyumu, 20–23 Ekim, Yalova, 233–238.
• Farrar, J.J., M.E. Baur and S.F. Elliott, 2016. Adoption and Impacts of Integrated Pest Management in Agriculture in the Western United States. Journal of Integrated Pest Management 7(1):1–8.
• Jensen, J.E., 2015. Perspectives on the Implementation of IPM in EU the Advisory Perspective. The proceedings of IPM Innovation in Europe Congress, Poznan–Poland, 14–16.01.2015. Book of Abstract 430p.
• Güngör Savaş, N., 2015. Bağcılıkta Tahmin ve Erken Uyarı Sistemleri. Apelasyon Dergisi Tarım Sayı:23
• Koçlu, T., F.Ö. Altindisli and F. Özsemerci, 2005. The Parasitoids of the European Grapevine Moth (Lobesia botrana Den.–Schiff.) and Predators in the Mating Disruption–treated Vineyards in Turkey. IOBC/WPRS Bulletin 28(7):293–298.
• Kutlar, İ., 2008. Antalya İli Merkez İlçesinde Entegre Mücadele Yönteminin Yayılması ve Benimsenmesi (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, 133s.
• McDougall, P., 2013. R&D Trends for Chemical Crop Protection Products and the Position of the European Market. A Consultancy Study Undertaken for ECPA. (www.ecpa.eu/information–page/regulator yaffairs/publications–regulatory–affairs).
• Önder, S. and M. Gümüş, 2015. Occurence of Grapevine leafroll–associated viruses (GLRaVs) in Aegean Vineyards, Turkey. Proceedings 18. Congress of ICVG, p:44–45, 07–11.09.2015, Ankara.
• Özben, S. ve F. Demirci, 2011. Ankara İli Bağ Alanlarında Tespit Edilen Fungal Kök ve Gövde Hastalıkları. 4. Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 376s.
• Özben S., K. Değirmenci, F. Demirci and S. Uzunok, 2012a. First Report of Phaeoacremonium scolyti Associated with Esca and Petri Diseases of Grapevine in Turkey. Plant Disease, 96(5):766.
• Özben, S., F. Demirci, K. Değirmenci and S. Uzunok, 2012b. First Report of Cylindrocarpon macrodidymum Associated with Black Foot Diseases of Grapevine in Turkey. Plant Disease, 96(5):762.
• Özsemerci, F., F.Ö. Altindişli, F. Ateş, A. Altındişli and C. Takma, 2013. The Effect of Different Leaf Removal Systems and Fungicide Combinations on Phytophagous Pests and Predatory Mite Populations, and Yield of Organic Sultani Cekirdeksiz Grape Variety. IOBC/wprs Bulletin 91:101–109.
• Stern, V.M., R.F. Smith, R. van den Bosch and K.S. Hagen, 1959. The Integrated Control Concept. Hilgardia 29:81–101.