Yozgat Aydıncık Bağrıbütün Kavununun Tanımlanması ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 1, 37 - 43, 20.05.2022

Gökçen Yakupoğlu , Gökçe Aydöner Çoban

https://doi.org/10.53471/bahce.1021504

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada Yozgat ili Aydıncık ilçesinde yetiştiriciliği yapılan Bağrıbütün kavun genotipinde UPOV (2006+2014) ve IPGRI (2003) kriterlerine göre bazı bitkisel özellikleri ile meyve kalite özellikleri incelenmiştir. Bölgemizde yetiştirilen yerel kavun genotipini tanımlamak, belirgin özelliklerini tespit etmek ve daha sonra yapılacak çeşitli çalışmalarda faydalanılabilecek materyal elde etmek amaçlanmıştır. Çalışmada elde edilen veriler ışığında Yerel Bağrıbütün Kavunu 2020 yılında Yozgat Bozok Üniversitesive Aydıncık Belediyesinin ortak projesi sonucu No:524 - Menşe Adı ile coğrafi işaret almıştır.

Anahtar Kelimeler

Cucumis melo, Bağrıbütün kavunu, Coğrafi işaret, karakterizasyon

Teşekkür

Çalışmamızda emeği geçen Doç. Dr. Aysen Koç’a ve merhum Arş. Gör. Dr. Cüneyt Civelek’e teşekkür ederiz.

Description of Yozgat Aydincik Bagributun Melon and Determination of Some Quality Characteristics

Öz

In this study, some vegetative and fruit quality characteristics were investigated according to UPOV (2006+2014) and IPGRI (2003) criteria in Bagributun melon genotype grown in Aydincik district of Yozgat province. It is defined as the local melon genotype grown in our region, to determine its distinctive feature sand to obtain material that can be used in various studies to be done later. Considering the data obtained in the study, the Local Bagributun Melon received a geographical indication with the No: 524-Name of Origin because of the joint project of Yozgat Bozok University and Aydincik Municipality in 2020.

Anahtar Kelimeler

Cucumis melo, Bagributun melon, geographical indication, characterization

Kaynakça

• 1. Altuntaş, Ö., Küçük, R., Değirmenci, M. 2021. Arapgir dolma biber popülasyonundan seleksiyonla seçilen ümitvar genotiplerin bitkisel özellikleri yönünden incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi Cilt 31, Sayı 1, 30-03, 2021
• 2. Balkaya A., Özcan, M. 1997. Sebzelerde kalite ve kaliteyi etkileyen faktörler. Bahçe Ürünlerinin Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu, Ekim 21-24 Ekim, Yalova, Türkiye, ss. 295-302.
• 3. Balkaya, A., Özbakır, M., Karaağaç, O. 2010. Karadeniz Bölgesinden toplanan bal kabağı (Cucurbita moschata Duch.) populasyonlarındaki meyve özelliklerinin karakterizasyonu ve varyasyonun değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi, 16 (2010) : 17-25.
• 4. Balkaya, A., Yanmaz, R., Apaydin, A., Kar, H. 2005. Morphological characterisation of white head cabbage (Brassica oleracea var. capitata subvar. alba) genotypes in Turkey. New Zealand Journal of Crop and Horticultural Science, 33 (4), 333-341.
• 5. Başak, H. 2019. Kırşehir yerel sivri biber (Capsicum annuum L. var. longum) popülasyonlarının agronomik ve morfolojik karakterizasyonu. KSÜ Tarım ve Doğa Derg., 22(2), 202-216.
• 6. Binbir, S., Baş, T. 2010. Bazı yerel biber (Capsicum annuum L.) popülasyonlarının karakterizasyonu. Anadolu, 20: 71-87.
• 7. Bozokalfa, K. 2009. Bazı yerli biber genotiplerinin karakterizasyonu ve sanayiye uygunluklarının belirlenmesi üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (Basılmamış), İzmir.
• 8. Cakir, Z., Balkaya, A., Saribas, S., Kandemir, D. 2017. The morphological diversity and fruit characterization of Turkish eggplant (Solanum melongena L.) Populations. Ekin Journal of Breeding and Genetic, 3 (2), 34-44. 9. Dumlu, B. 2009. Kuzey Doğu Anadolu Bölgesinden toplanılan 23 fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotipinin fenolojik ve morfolojik karakterizasyonu. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Erzurum.
• 10. Erdinç, Ç., Türkmen, Ö., Şensoy, S. 2013. Türkiye’nin bazı fasulye genotiplerinin çeşitli bitkisel özelliklerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 23 (2): 112-125.
• 11. Erdoğan, F. 2016. Göller Bölgesi Yerel kavun genotiplerin toplanması ve morfolojik karakterizasyonu. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 146 s.
• 12. Ermiş, S., Aras, V. 2017. Kavun (Cucumis melo L.) çeşitlerinin morfolojik karakterizasyonu ve akrabalık derecelerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, Cilt:6 Özel Sayı:171-178.
• 13. Eşiyok, D., Bozokalfa, M. K., Boztok, K. 2005. Bazı Kavun (Cucumis melo L.) çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2005, 42(1):25-33.
• 14. FAO, 2019. FAOSTAT Statical Databases [http://faostat.fao.org] Erişim Tarihi : 03.11.2021
• 15. Fidan, S., Türkmen, Ö., Matyar. S., Sarıçam, S., Lökoğlu, N., Seymen, M. 2012. Ülkesel Ispanak Genetik Kaynaklarının Morfolojik Karakterizasyonu. 9. Sebze Tarımı Sempozyumu 12-14 Eylül 2012.
• 16. Gao, Z., Petreikov, M., Zamski, E., Schaffer, A. A. 1999. Carbohydrate metabolism during early fruit development of sweet melon (Cucumis melo). Physiologia Plantarum, 106(1), 1-8.
• 17. Güney, M., Kafkas, S., Yakupoğlu G., Gündeşli, M. A. 2020. Bağrıbütün Kavununda Polimorfik Olan Bazı SSR Markörlerinin Belirlenmesi. GÜFBED/GUSTIJ (2020) 10(2): 474-479.
• 18. Hancı, F., Gökçe, A. F. 2016. Molecular characterization of Turkish onion germplasm using ssr markers. Czech J. Genet. Plant Breed, 52 (2), 71-76.
• 19. Ipek, A., Türkmen, Ö., Fidan, S., Ipek, M., Karci, H. 2016. Genetic variation within the purple carrot population grown in ereğli district in Turkey. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 40 (4), 570-576.
• 20. IPGRI, Descriptor for Melon, 2003. International plant genetic resources institute
• 21. İnan, N. 2008. Çekirdek kabaklarında morfolojik ve moleküler karakterizasyon. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Adana.
• 22. Karaağaç, O., Balkaya, A. 2009. Bafra kırmızı biber popülasyonları [Capsicum annuum L. var. conoides (Mill.) Irish] tanımlanması ve mevcut varyasyonun değerlendirilmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 25 (1), 10-20.
• 23. Karaağaç, O., Kar, H., Özer, M., Doğru, Ş. 2014. Lahana ıslahı Programları için nitelikli genitörlerin geliştirilmesi ve tohum teknolojisi projesi. TAGEM-BBSS-10-17 No.Lu Proje Ara Sonuç Raporu.
• 24. Karaağaç O., Balkaya, A. 2017. Türkiye’de yerel sebze çeşitlerinin mevcut durumu ve ıslah programlarında değerlendirilmesi. TÜRKTOB Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 8-15.
• 25. Karipcin, Z., Sarı, N., Kırnak, H. 2010. Effects of drought on yield and pomological features of wild and domestic Turkish watermelon genotypes. IV International Symposium on Cucurbits, Changsha, Hunan (China).
• 26. Kaşka, N. 2019. Meyveciliğin Gelişmesi Konusunda Çukurova'ya ve Türkiye'ye Yapılan Hizmetler. Çukurova Üniversitesi Rektörlüğü (in Turkish).
• 27. Keleş, D. 2007. Farklı biber genotiplerinin karakterizasyonu ve düşük sıcaklığa tolerans. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi (Basılmamış), Adana.
• 28. Keleş, D., Rastgeldi, U., Karipçin, Z., Karagül, S., Soylu, M. K., Çömlekçioğlu, N., Büyükalaca, S. 2016. Seleksiyon yoluyla Şanlıurfa biber ıslahı. Alatarım,15 (1), 39-44.
• 29. Kılıç, O., Çopur, U.Ö., Görtay, Ş. 1991. Meyve Ve Sebze İşleme Teknolojisi Uygulama Kılavuzu. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları.
• 30. Kiracı, S. 2013. Konya ve yöresinde üstün teknolojik özelliklere sahip mor havuç tiplerinin seleksiyonu. Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye.
• 31. Madakbaş, S.Y., Özçelik, H., Ergin, M. 2006. Çarşamba Ovası’nda bodur taze fasulye popülasyonlarından belirlenmiş olan hatlar arasındaki farklılıkların belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 10 (3/4), 71-77.
• 32. Novi, A. 1990. Regional comparison of some early melon cultivars and hybrids in the field. Buletini I Shkencave Bujqesore, 1: 47-53.
• 33. Oğuz, A., Gözen, V., Kabaş, A., Zengin, S., Sönmez, K., Ellialtıoğlu, Ş. 2014. Determination of relationship between some turkish local tomato genotypes by using phenotypic characterization. Derim, 31 (1), 25-34.
• 34. Ozgen, S., Sekerci, S., Korkut, R. 2014. Honeydew yetiştiriciliğinde organik ve inorganik gübre kaynaklarının fitokimyasal değişimler üzerine etkisi. JAFAG (2014) 31 (1), 104-110.
• 35. Salunkhe, D.K., Kadam, S.S. 1998. Handbook of Vegetable Science and Technology Production, Composition. Storage and Processing.
• 36. Sarı, N., Solmaz, I., Yetisir, H., Unlu, H. 2005. Watermelon genetic resources in Turkey and their characteristics. III International Symposium on Cucurbits.
• 37. Sönmez, K., Oğuz., A., Özdamar, K., Ellialtıoğlu, Ş. 2015. Bazı yerel sofralık domates genotiplerinin morfolojik ve fenolojik olarak akrabalık derecelerinin belirlenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 25 (1), 24-40.
• 38. Sürmeli, N., Beşirli, G., Başay, S., Kaynaş, K., Erdoğan, S., Sönmez, İ., Göçmen, M. 2007. Yeni bir biber çeşidi “Sürmeli Biberi”. Bahçe, 36 (1), 61-75.
• 39. Şalk, A., Arın, L., Deveci, M., Polat, S. 2008. Özel Sebzecilik. Namık Kemal Üniv. Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü. 488s.
• 40. Sensoy, S., Büyükalaca, S., Abak, K. 2007. Evaluation of genetic diversity in Turkish melons (Cucumis melo L.) based on phenotypic characters and RAPD markers. Genetic Resources and Crop Evolution, 54(6), 1351-1365.
• 41. Şensoy, S., Şahin, U. 2012. Farklı Sıhke yerel kavun genotipleri arasındaki genetik ilişkiler. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 22 (3), 147-154.
• 42. Taşcı, S. 2016. “Kadışehri (Yozgat)’ nde bitkisel tarımın genel durumu,” In Proc. 1. International Bozok Symposium, 2016, 1:(4) paper 225- 241.
• 43. Tatar, M., Şensoy, S. 2020. Diyarbakır İli bazı kavun genotiplerinin meyve özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi Cilt 25, Sayı 2, 56-63, 2020.
• 44. Tokuşoğlu, Ö. 2012. Kırkağaç’ın Tescilli Sembolü KIRKAĞAÇ KAVUNU: Kırkağaç kavununda biyoaktif antioksidan profillerin belirlenmesi üzerine araştırma. Kırkağaç Araştırmaları Sempozyumu. 13-14 Eylül 2012, Kırkağaç MYO Konferans Salonu-Kırkağaç, Manisa.
• 45. TÜİK, 2020. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu, (http://www.tuik.gov.tr), (Erişim Tarihi: Kasım 2021).
• 46. UPOV, 2006. International Union for the Protection of New Varieties of Plants.
• 47. Yetişir, H., Sakar, M. 2006. Türkiye’nin farklı bölgelerinden toplanmış olan su kabaklarının bazı bitkisel ve meyve özellikleri. 5. Ulusal Sebzecilik Sempozyumu, Kahramanmaraş, 133-143.
• 48. Yetişir, H., Şakar, M., Serçe, S. 2008. Collection and morphological characterization of Lagenaria siceraria germplasm from the mediterranean region of turkey. Genetic Resources and Crop Evolution, 55 (8), 1257-1266.