Farklı Köklendirme Ortamlarının Asma Odun Çeliklerinde Köklenmeye Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: Özel Sayı 1, 61 - 66, 27.02.2023

Ayşe Özer

Öz

Ülkemizde filoksera zararlısı olmayan alanlarda özellikle yerel çeşitlerle tesis edilen bağlarda, çelikle çoğaltma yöntemleriyle elde edilen fidanlar kullanılmaktadır. Yönteme katkı sağlamak bağcılığın gelişmesi açısından önemlidir. Bu nedenle farklı köklendirme ortamlarının, Öküzgözü ve Banazı Karası (Vitis vinifera L.) üzüm çeşitlerinin odun çeliklerinde köklenmeye etkisi incelenmiştir. Mart ayında alınıp, 6-8 mm kalınlığında, üç gözlü olarak hazırlanan çelikler, sera şartlarında köklendirilmek üzere, içerisinde Kum (K), Kokopit (CP) ve Kum + Kokopit (K+CP) ortamları bulunan torbalara dikilmişlerdir. 90 gün sonra çeliklerde ortalama kök gelişim seviyesi (0-4), köklenme (%), kök sayısı (adet/çelik⁻¹), en uzun kök uzunluğu (cm), en kalın kök çapı (mm), kök yaş ve kuru ağırlıkları (g) belirlenmiştir. Köklenmiş çeliklerde bir aylık gelişim dönemi sonunda fidana dönüşüm oranları (%) tespit edilmiştir. Köklenme, Öküzgözü (%90.47) ve Banazı Karası (%69.84) çeliklerinde en yüksek K+CP ortamında gerçekleşmiş ve istatistikî olarak %5 seviyesinde önemli bulunmuştur. Kök gelişim seviyesi, kök sayısı, kök yaş ve kuru ağırlıklarında, iki çeşidin çeliklerinde de istatistikî olarak önemli bir farklılık gözlenmemiştir. Banazı Karası çeliklerinde en uzun kök uzunluğu (28.88 cm; K+CP) ve en kalın kök çapı (1.67 mm; CP) değerleri istatistikî olarak önemli bulunmuştur. En yüksek fidana dönüşüm oranlarının, K+CP ortamında köklendirilen Öküzgözü (%93.33) ve Banazı Karası (%50.00) çeliklerinden elde edildiği tespit edilmiştir. Öküzgözü ve Banazı Karası çeliklerinin köklenmesine özgü kalite ölçütlerinde büyük oranda artışa neden olması nedeniyle, K+CP ortamının ilerde yapılacak çalışmalarda kullanımının faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Banazı karası, kokopit, köklenme, odun çeliği, Vitis vinifera L.