Bağ Budama Atıklarının Mevcut Ve Olası Değerlendirilme Şekilleri

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: Özel Sayı 1, 401 - 417, 27.02.2023

Cuma Arık

Öz

Bağcılık hem ülkemiz hem de dünya için önemli bir tarım koludur. Bağcılıkta yapılan kültürel uygulamalardan biri de budamadır. Bir kış budamasında bir ha bağ alanından yaklaşık 3 ton budama artığı alındığı düşünüldüğünde, dünyada 20.850.000 ton ve ülkemizde ise 1.200.000 ton bağ budama artığı elde edilebilmektedir. Bağ budama artıkları hâlihazırda bağda ve/veya evlerde yakılmaktadır. Fakat başta kış budamasından elde edilen odunlaşmış dallar olmak üzere yaz budamasından elde edilen taze sürgünler, yapraklar ve seyreltme amacıyla uzaklaştırılmış salkımlar da atık bağ ürünü olarak çeşitli alanlarda kullanılmak üzere önem kazanmaktadır. Bu anlamda çeşitli araştırmacılar tarafından çeşitli alanlarda yürütülen çok sayıda çalışmalar mevcuttur; bağ budama atıkları aşılı/aşısız asma fidanı üretiminde, salamura yaprak üretiminde, yemek yapımında, hayvan beslenmesinde, gıda katkı maddesi ve nutrasötik ürünlerin geliştirilmesinde, sağlık alanında, kozmetik malzemesi üretiminde, enerji üretiminde, sunta üretiminde, kompozit malzeme üretiminde, kâğıt üretiminde, yapıştırıcı/tutkal yapımında, biyoplastik üretiminde, biyoetanol üretiminde, aktif karbon üretiminde, atık su temizliğinde, biyosürfaktan üretiminde, tarımsal uygulamalarda kullanılmasına yönelik çalışmalarda yer almaktadır. Görüldüğü gibi bağ budama atıkları da üzüm gibi bir bağcılık ürünü olarak değerlendirilmektedir. Bundan dolayı, bağ budama atıklarının değerlendirilmesine yönelik araştırmalara değinilen bu çalışma, yeni araştırmalar için fikirler sunmayı amaçlamakta ve böylece tarımsal atıklardan en uygun bir biçimde yararlanılmasını hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Çevre, sağlık, toprak, aktif karbon, biyoyakıt