Kurfalı Yerel Bamya Genotipinde Farklı Gübreleme Uygulamalarının Meyve Kalite Parametrelerine Etkileri

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: Özel Sayı 1, 243 - 248, 16.07.2024

Tolga Sarıyer , Sefer Demir Çağlar Kaya , Fatih Furkan Cankı

https://doi.org/10.53471/bahce.1509637

Öz

Bamya (Abelmoschus esculentus), Türkiye’de önemli miktarlarda yetiştiriciliğinin yanı sıra bazı yörelerimizde düğün, bazı bayramlar gibi önemli günlerde tüketilmesi yönüyle kültürel değeri de olan bir sebzedir. Günümüzde verimi ve kaliteyi arttırmak adına gereken miktardan yüksek dozlarda inorganik gübreleme sonucunda çevre ve sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır. Son yıllarda mikrobiyal gübreler ve vermikompost gibi organik gübreler ile topraklara organik yapısının geri kazandırılmasına yönelik çalışmalar yapılmaktadır. Çalışmada Balıkesir Gömeç yöresinde yoğun olarak yetiştirilen Kurfalı yerel bamya genotipi Çanakkale koşullarında yetiştirilmiştir. Çalışma konuları gereken dozda inorganik gübre, gereken inorganik gübre ile birlikte mikrobiyal gübre (EM) ve gereken inorganik gübre ile birlikte sıvı vermikompost gübresi olarak belirlenmiştir. Çalışmada her tekerrürden seçilen bitkilerden bitki başı beş meyve tomurcuktan itibaren işaretlenerek beş gün sonunda hasat edilmiş ve kalite özellikleri (meyve ağırlığı (g), meyve eni (cm), meyve boyu (cm), renk (L, a, b), yaş-kuru ağırlık oranı (%), toplam fenolik bileşik miktarı (mg GAE/100 g) belirlenmiştir. Çalışma sonucunda organik gübreleme uygulamaları ile meyve ağırlığının arttığı ve bazı parametrelerin organik gübre türüne göre önemli farklılıklar gösterdiği gözlenmiştir. Ayrıca, Kurfalı bamya genotipinin Çanakkale yöresinde daha erken hasada gelmesi bu yörede de yetiştirilmesinin avantajlı olabileceğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Abelmoschus esculentus L., mikrobiyal gübreleme, vermikompost

Kaynakça

• Anonim 2022-a. TUİK. https://data.tuik.gov.tr/bul ten/index?p=bitkisel-uretim-ıstatistikleri-2021-37 249.
• Anonim 2022-b. https://balikesir.tarimorman.gov. tr/sayfalar/detay.aspx?termstoreid=368e785b-af3 3-487d-a98d-c11d5495130b&termsetid=8452064 6-651b-43db-b791-d9fdc230a613&termid=f7a29 156-478a-418e-9de7-76b55bec8937&urlsuffix=5 78/balikesir-bamya-uretiminde-turkiye-lideri.
• Anonim 2022-c. https://balikesir.tarimorman.gov. tr/haber/493/bamya-uretiminde-lider-balikesirde-yeni-uretim-sezonu-icin-tohumlar-toprakla-bulus tu%e2%80%a6.
• Cheraghi, M., Motesharezadeh, B., Alikhani, H.A., Mousavi, S.M. 2023. Optimal management of plant nutrition in tomato (Lycopersicon esculent Mill) by using biologic, organic and inorganic fertilizers. Journal of Plant Nutrition 46(8):1560-1579.
• Demirkır, E. 2010. Amasya (çiçek) bamyasının bazı bitkisel özelliklerinin tanımlanması. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, s:1-54, Tokat.
• Erdoğan, N. 2017. Çorum ili yerel bamya genotiplerinin (Abelmoschus esculentus L.) morfolojik karakterizasyonu. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, s:1-54, Ordu.
• Joshi, H., Somduttand, B., Choudhary, P., Mundra, S.L. 2019. Role of effective microorganisms (EM) in sustainable agriculture. Int. J. Curr. Microbiol. App. Sci. 8(3):172-181.
• Khanal, S., Mishra, S., Dhakal, I. 2020. Performance of manure derived from kitchen wastes using effective microorganisms (Em) and indigenous microorganisms (Imo) technology on growth and yield parameters of okra (Abelmoschus esculentus L.) at Biratnagar, Nepal. Journal of Wastes and Biomass Management (JWBM) 2(1):19-23.
• Saifullah, M., Rabbani, M.G. 2009. Evaluation and characterization of okra (Abelmoschus esculentus L. Moench.) genotypes. SAARC Journal of Agriculture 7(1):92-99.
• Sönmez, İ., M. Kaplan, S. Sönmez 2008. Kimyasal gübrelerin çevre kirliliği üzerine etkileri ve çözüm önerileri. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi 25(2):24-34.
• Sharma, R.P., Datt, N., Chander, G. 2009. Effect of vermicompost, farmyard manure and chemical fertilizers on yield, nutrient uptake and soil fertility in okra (Abelmoschus esculentus)-onion (Allium cepa) sequence in wet temperate zone of Himachal Pradesh. Journal of the Indian Society of Soil Science 57(3):357-361.
• Theunissen, J., Ndakidemi, P.A., Laubscher, C.P., 2010. Potential of vermicompost produced from plant waste on the growth and nutrient status in vegetable production. International Journal of the Physical Sciences 5(13):1964-1973.
• Yemişçi, A. 2018. Vermikompost gübresinin toprakların bazı özellikleri üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, s:1-34, Erzurum.
• Yıldız, E., Dere, S., Arpacı, B.B., Daşgan, H.Y. 2021. Yerel ve yabancı bamya (Abelmoschus esculentus L.) genotiplerinin morfolojik karakterizasyonu. Alatarım 20(2):77-87.
• Yüksek, T., Verep, B., Baltacı, C. 2017. Hayvan gübresinden elde edilen sıvı solucan gübresinin iz ve besin elementleri açısından incelenmesi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 5(8):986-991.
• Zheng, W., Wang, S.Y. 2001. Antioxidant activity and phenolic compounds in selected herbs. J. Agric. Food Chem. 49:5165-5170.