Healing Gardens in Health Organization with The Effect of Ornamental Plants: The Case of Adana City Training and Research Hospital

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: Özel Sayı 1, 429 - 440, 25.03.2025

Bernay Yıldırım , Nermin Merve Yalçınkaya , Yüksel Ünlükaplan

https://doi.org/10.53471/bahce.1557774

Öz

Healing gardens are thematic gardens designed according to special design criteria, aimed at the well-being or continuity of well-being of individuals. It can be stated that the social contribution dimension of these thematic gardens, which contribute to physical, psychological or mental treatment processes, will be high due to the diversity and intensity of the target audience of these hospitals in training and research hospital serving in different cities of Türkiye. This study focuses on the effects of ornamental plants used in healing gardens proposed to be located in City Hospitals on interior aesthetics and psychological healing. It is aimed to present a design developed in line with the “Healing Garden Principles” that can be used by health personnel, patients and their relatives in the 1179 m² indoor area in Adana City Training and Research Hospital, which is selected as the study area. Within the scope of the design, materials that support the functional benefits of ornamental plants such as reducing stress, improving air quality, increasing concentration and productivity, adding aesthetic value, regulating indoor climate and sound absorption will be used and inferences that increase these benefits will be presented.

Anahtar Kelimeler

Functional benefits of plants, Interior plant design, Ornamental plants.

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Sağlık Kurumlarında Süs Bitkilerinin Etkisiyle İyileştirici Bahçeler: Adana Şehir Eğitim Araştırma Hastanesi Örneği

Öz

İyileştirici bahçeler, bireylerin iyi olma halini ya da iyi olma halinin devamlılığını hedefleyen, özel tasarım kriterleri doğrultusunda tasarlanan tematik bahçelerdir. Fiziksel, psikolojik veya mental açıdan tedavi süreçlerine katkı sunan bu tematik bahçelerin Türkiye’nin farklı kentlerinde hizmet veren Şehir Hastaneleri bünyesinde yer almasındaki toplumsal katkı boyutunun, bu hastanelerin hedef kitlesinin çeşitliliği ve yoğunluğu nedeniyle yüksek olacağı ifade edilebilir. Bu çalışma, Şehir Hastaneleri bünyesinde yer alması önerilen iyileştirici bahçelerde kullanılan süs bitkilerinin iç mekân estetiği ve psikolojik iyileşme üzerindeki etkilerine odaklanmaktadır. Çalışma alanı olarak seçilen Adana Şehir Eğitim Araştırma Hastanesinde yer alan 1179 m²’lik iç mekânda, sağlık personeli hastalar ve hasta yakınlarının kullanabileceği, “İyileştirici Bahçe İlkeleri” doğrultusunda geliştirilen bir tasarım sunulması hedeflenmektedir. Tasarım kapsamında, süs bitkilerinin stresi azaltma, hava kalitesini iyileştirme, odaklanma ve verimliliği artırma, estetik değer katma, iç mekân iklimini düzenleme ve ses emilimi gibi işlevsel faydaları destekleyici materyaller kullanılacak ve bu faydaları artırıcı çıkarımlar sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bitkilerin işlevsel faydaları, İç mekânda bitkisel tasarım, Süs bitkileri.

Etik Beyan

-

Destekleyen Kurum

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Titiz S., Çakıroğlu N., Birişci T., Çakmak S. 2015. Süs bitkileri üretim ve ticaretindeki gelişmeler. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, s:709-740.
• Akat, H., Şahin, O., Çetinkale Demirkan, G., Akat Saraçoğlu, Ö. 2017. Süs bitkileri üretim teknikleri. (Ed. İ. Yokaş), Eflatun Basım Dağıtım Yayıncılık, Ankara.
• Söğüt, Z. 2018. Türkiye’de yabancı yurtlu bitki türlerinin kullanımının değerlendirilmesi. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, 3-6 Ekim 2018, Ankara.
• Yazgan, M., Uslu, A., Tanrıvermiş, E. 2003. İç mekân bitkileri. Saksı Süs Bitkileri Üreticiliği Derneği, Ankara, s:1,13,53,54,57,76,230.
• Kazaz, S. 2012. Odunsuz süs bitkilerinin çoğaltma ve yetiştirme teknikleri ders notları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Ankara.
• Yalçınkaya N.M. 2021. Covid-19 küresel salgını sürecinde sağlık personellerini hedef alan iyileştirici bahçelerin önem ve önceliği. Bartın Orman Fakültesi Dergisi 23(3):733-741.
• Yalçınkaya, N.M. 2024. 6 Şubat 2023 depremleri ardından: kentlerde iyileştirici bahçe tasarımlarının gerekliliği üzerine. 4. International Symposium of Scientific Research and Innovative Studies (ISSRIS’24), 13-16 March 2024, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Balıkesir.
• Bulut, Y., Göktuğ, T.H. 2006. Sağlık bulma yönünde çevresel bir etken olarak iyileştirme bahçeleri. GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 23(2):9-15.
• Uslu, A., Shakouri, N. 2012. Zihinsel ve fiziksel engelliler için hortikültürel terapi. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 12(1):134-143.
• Aksu, Ö.V., Demierel, Ö. 2012. Hastane bahçelerinde peyzaj tasarımları: Trabzon kenti örneği. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 12(2):236-250.
• Sakıcı, Ç., Çelik, S., Kapucu, Ö. 2013. Kastamonu’daki hastane bahçelerinin peyzaj tasarımlarının değerlendirilmesi. SDU Faculty of Forestry Journal 14:64-73.
• Sakıcı, Ç, Var, M. 2014. Ruh ve sinir hastalıkları hastane bahçelerinin (açık alan terapi üniteleri) düzenlenmesi kriterleri. Kastamonu Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi 14(1):101-112.
• Arslan, M., Ekren, E. 2017. Yaşlı kişilerin sağlığı ve etkinlikleri için terapi bahçeleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3(2):361-373.
• Polat, A.T., Güngör, S., Demir, M. 2017. The design principles of therapeutic gardens. International Journal of Landscape Architecture Research 1(2):37-42.
• Çetinkale Demirkan, G. 2019. İyileştirici bahçeler ve tasarım kriterlerinin değerlendirilmesi. Türk Tarım Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi 7(1):148-151.
• Yazıcı, M.E. 2023. İyileştirme bahçeleri ve uygulanabilir konsept tasarımların oluşturulması: Erzurum örneği. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 140s.
• Arslan, M., Ekren, E. 2011. Yaşlı kişilerin sağlığı ve etkinlikleri için terapi bahçeleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 3(2):361-373.
• Söğüt, Z., Çolakkadıoğlu, D., Kaya, D.V. 2016. Tematik bahçeler kapsamında iyileştirici bahçeler. Peyzaj Mimarlığı 6. Kongresi “Söylem ve Eylem” 8-11 Aralık, 2016, Antalya.
• Momtaz, R.I., 2017. Healing gardens-a review of design guidelines. International Journal of Current Engineering and Technology 7(5):1864-1871.
• Keçecioğlu, P., 2014. Ruh sağlığı kurumlarında iyileştirme bahçelerinin irdelenmesi ve peyzaj tasarım ilkelerinin belirlenmesi. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, İstanbul, 219s.
• Mimarlar, H.Ç. 2020. Şifa bahçelerinin terapik faydaları ve tasarım ilkelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Bursa, 112s.
• Akpınar Külekçi, E., Sezen, İ. 2020. Peyzaj tasarım sürecinde iyileştirme bahçeleri. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 34(Özel Sayı):337-350.
• Çelik, A., Çalışkan, H. 2021. Peyzaj mimarlığı odağında şifa bahçesi konulu bir araştırma. COMU Journal of Agriculture Faculty 9(2):295-308.
• Kaplan, R., Kaplan, S. 1989. The experience of nature: a psychological perspective. Cambridge University Press, New York.
• Geneza, M. 2024. Peyzaj tasarımları açısından iyileştirici ve terapi bahçeleri. Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi 3(2):137-158.
• Söğüt, Z., Ünlükaplan, Y. 2024. Mevsimlik ve çok yıllık otsu süs bitkileri ders notları. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Adana.
• Hojjati, S.A., Midilli Sarı, R. 2022. Evrensel tasarım perspektifinden hastane tasarımı üzerine bir irdeleme: Trabzon-Kaşüstü Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesi. Bartın Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi 5(1):32-51.
• Yılmaz, S., Bulut, Z. 2007. Hastane bahçelerinde peyzaj tasarımları: Trabzon kenti örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 38(2):121-127.
• Yılmaz, S. 2021. Nöromimari tasarım kriterleri. Yapı Dergisi (446):78-85.
• Yalçınkaya, N.M. 2022. İç mekân bitkileri ders notları. Çukurova Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Adana.
• Kılıç, R., Keklik, B. 2012. Sağlık çalışanlarında iş yaşam kalitesi ve motivasyona etkisi üzerine bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 14(2):147-160.
• Aba, G. 2009. İş yaşam kalitesi ve motivasyon ilişkisi: sağlık sektöründe bir uygulama. Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.