Kiraz ve Vişnede Bazı Büyümeyi Düzenleyicilerin ve Borik Asidin Polen Çimlenmesi ve Tüp Gelişimine Etkileri

Yıl 1998, Cilt: 27 Sayı: 1-2, 3 - 10, 31.12.1998

Lütfi Pırlak İbrahim Bolat

Öz

Salihli ve Akşehir Napolyonu kiraz çeşitleriyle, Kütahya vişne çeşidi üzerinde yürütülen bu çalışmada, bazı kimyasal maddelerin polen çimlenmesi ve tüp uzunluğuna etkileri incelenmiştir. Çimlendirmeler %1.5 agar + %15 sakaroz ortamında yapılmıştır. Bu temel ortama IAA, GA₃, Kinetin ve Borik asidin 0, 0.05, 0.5, 5, 25, 50 ve 100 ppm’lik konsantrasyonları ilave edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre genellikle IAA’in bütün dozları polen çimlenmesini ve tüp uzunluğunu azaltmıştır (Salihli çeşidi hariç). GA₃ uygulaması ise çeşide göre değişmekle birlikte polen çimlenme oranını 25 ve 50 ppm’lik dozlara kadar artırmıştır. Fakat dozdaki yükselme artış oranını azaltmış ve zaman zaman 100 ppm konsantrasyonda engelleyici etki ortaya çıkmıştır. GA₃’ün tüp uzunluğundaki etkisi daha açık görülmüş ve vişnede bütün dozlarda, kirazda ise 50 ppm dozuna kadar tüp uzunluğu artmıştır. Kinetin’in polen çimlenmesi üzerindeki maksimum etkisi 5 ppm’de ortaya çıkarken, tüp uzunluğundaki etkisi dozlara göre farklılık göstermiştir. Borik asit de polen çimlenmesini ve tüp uzunluğunu artırmıştır. Bu kimyasal maddenin çimlenmede düşük dozları genellikle yüksek dozlarından daha etkili bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kiraz , Vişne , Borik Asit , Polen Çimlenmesi

Effects Of Some Growth Substances and Boric Acid on Pollen Germination and Tube Growth of Sweet and Sour Cherry Cultivars

Öz

This research was carried out to determine the effects of some chemicals on pollen germination and tube growth of Salihli and Akşehir Napolyonu sweet cherry and Kütahya sour cherry cultivars. In pollen germination studies, IAA, GA₃, Kinetin and Boric acid at 0.05, 0.5, 5, 25, 50 and 100 ppm were used in combination with 1.5% agar + 15% sucrose medium. Results of this study showed that all doses of IAA were decreased pollen germination and tube growth in all cultivars, except Salihli cv. On the other hand, GA₃ application generally increased pollen germination up to 25 ppm and 50 ppm, depending on cultivars. However, increasing in dose caused reducing of the increasing rate of pollen germination and inhibited pollen germination at 100 ppm. The effect of GA₃ on pollen tube growth was obvious and all doses in sour cherry and doses up to 50 ppm in sweet cherry increased tube growth. Although, the maximum effect of kinetin on pollen germination was at 5 ppm, its effect on tube growth showed differences regarding to doses. In addition, boric acid increased both pollen germination and tube growth. Lower doses of boric acid were more effective than higher doses on pollen germination.

Anahtar Kelimeler

Cherry , Sour Cherry , Boric Acid , Pollen Germination

Kaynakça

• Asif, M., A. Osman, A. Farah., 1983. The effects of some chemicals and growth substances on pollen germination and tube growth of "Date Palm". HortScience 18(3):479-480.
• Bolat, İ., M. Güleryüz, 1994. Bazı Kayısı Çeşitlerinde Polen Canlılık ve Çimlenme Düzeyleri ile Bunlar Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 25(4):344-353.
• Cheema, S.S., A.S. Bindra, W.S. Dhillon, 1993. Quality improvement of Punjab grapes. Hort. Abst. 63(6):4128.
• Düzgüneş, O., T. Kesici, O. Kavuncu, F. Gürbüz, 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları-2). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:1021, Ankara, 381s.
• Eti, S., 1991. Bazı Meyve Tür ve Çeşitlerinde Değişik in vitro Testler Yardımıyla Çiçek Tozu Canlılık ve Çimlenme Yeteneklerinin Belirlenmesi. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 6(1):69-81.
• Griggs, W.H., B.T. Iwakiri, 1975. Pollen tube growth in almond flowers. California Agriculture 29(7):4-7.
• Kaşka, N., M.J. Meimandi-Nejad, 1967. X-ışınları, kolhisin ve giberellik asidin belirli süreler muhafaza edilmiş çam ve bazı meyve ağaçları çiçek tozlarının çimlenme güçleri ile çim borusu uzunluklarına etkileri üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı 17:109-128.
• Kumar, A., S. Prasad, G. Rao, 1983. Influence of growth regulators on germination of pollen three tree species. Indian J. of Plant Physiol. 25(2):158-166.
• Kwan, S.C., A.R. Hamson, W.F. Campbell, 1969. The effects of different chemicals on pollen germination and tube growth in Allium cepa L. J. Amer. Soc. Hort. Sci., 94:561-562.
• Leopold, A.C., P.E. Kriedeman, 1985. Plant Growth and Development. TATA McGraw-Hill Publ. Comp. Ltd. New Delhi. 545p.
• Liu, Y.Q., Y.N. Tian, 1994. Pollen germination in three solanaceous vegetable crops. Hort. Abst. 64(12):9585.
• Malasi, C.B., J.S. Chauhan, G.S. Paliwal, 1992. Influence of growth substances on pollen germination, fruit-set and fruit growth in Berberis asiatica Roxb. Hort. Abst. 62(8):6795.
• Okuse, I., 1995. Influences of some mineral ions on pollen germination and pollen tube growth in Starking Delicious apple. Hort. Abst. 65(5):3730.
• Özbek, S., 1973. Bağ-Bahçe Bitkileri Islahı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No:419, Ankara.
• Vachun, Z., 1981. Etude de quelques propriétés morphologiques et physiologiques du pollen d’abricotier, germination et croissance des tubes polliniques a basses températures. Acta Horticulturae 85(a):387-417.
• Viswanathan, K., 1995. Effect of calcium and boron on in vitro pollinial germination and pollen tube growth in Asclepias curassavica Linn. Hort. Abst. 66(5):4455.
• Vitagliano, C., R. Viti, 1989.Effects of some growth substances on pollen germination and tube growth in different stone fruits. Acta Horticulturae 239: 379-381.
• Wet, E. De, P.J. Robbertse, H.T. Groeneveld, 1990. The influence of temperature and boron on pollen germination in Mangifera indica L. Hort. Abst. 60(9):7769.