Bazı Önemli Kestane Çeşitleri Arasındaki Melezlemelerden Elde Edilmiş Çöğürlerin Gelişme Karakterleri

Yıl 1986, Cilt: 15 Sayı: 1-2, 23 - 33, 31.12.1986

Arif Soylu

Öz

Bu araştırma 1979-1983 yılları arasında çeşitler arası melezlemelerden sağlanan tohumların çöğürleri üzerinde yapılmış ve aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. Kestane çöğürlerinde gelişme gücü, 1. yılın sonunda aşıya gelme oranı ve tecanüs tohumun elde edildiği malzeme kombinasyonuna göre farklı olmuştur. Gelişme gücünü kalıtsal yapı ile birlikte tohum iriliği de etkilemiştir. Tohum iriliğinin etkisi 2. yılda boy ve çapta, 5. yılda yalnızca boyda önemli çıkmıştır. Boyla çap arasındaki ilişkiler tüm melezleme kombinasyonlarında, her yıl önemli bulunmuştur. Ayrıca boy/tacın çapı oranı bakımından farklı değerler elde edilmiş, bu iki karakter arasında da önemli korelasyonlar saptanmıştır. Hemen tüm kombinasyonlarda tecanüs, 2. yıldan 5. yıla doğru kısmen artmıştır. Düzgün gövdelilik ve kök sürgünü vermede melezlemelere göre değişik oranlarda ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kestane , Melezleme , Çöğür

Growth Characteristics of Chestnut Seedlings Obtained from the Crossings Among Some Important Cultivars

Öz

This study was conducted on the chestnut seedling acquired from the crossings among the cultivars between 1979 and 1983 and the following results has been obtained. Vigor, uniformity, percentages of seedlings that could take bud at the end of the first year of growth varied according to the combination of the crossing. Vigor was also affected by nut size. Nut size statistically affected both the diameter and height of the seedlings by the second year and only height by the fifth year. Correlations between diameter and height was important in all of the combinations and the years. Besides this, correlations between the second- and fifth-years height and diameter were found to be important. Different height/crown diameter values were obtained and important correlations were also determined between the two characters. Uniformity in all of the combinations partly raised from the second to the fifth year. Percentages of the seedlings having straight trunk and root suckers were also different according to the crossing.

Anahtar Kelimeler

Chestnut , Hybridization , Seedling

Kaynakça

• Anthony, R.D., 1946. Importance of Parent Tree Selection in Studies of Seedling Rootstocks. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 48:209-211.
• Ayfer, M., A. Soylu, G. Çelebioğlu. 1977. Marmara Bölgesi Kestanelerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı. TÜBİTAK 6. Bilim Kong. TOAG Tebliğleri, Bahçe Bitkileri Seksiyonu, s:123-132.
• Ayfer, M., M. Çelik, 1977. Akça, Ankara ve Williams Armut Çeşitleri ile S.Ö. Ayva Anaçlarının Uyuşumları Üzerinde Araştırmalar. TÜBİTAK 6. Bilim Kongresi TOAG Tebliğleri, Bahçe Bitkileri Seksiyonu, s:111-122.
• Barysman, F.S., 1969. Selection of Trees of Castanea sativa far Forestry (Achievements of Biology in Agricultural Production). Kolos, Moscow 1965 (Russian). (Pl. Bred. Abst. 39: No. 1347).
• Brase, K.D., 1946. Growth Behavior of Four Apple Varieties on Manchurian Crab Seedling Rootstocks in the Nursery. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 48:236-240.
• Büyükyılmaz, M., A.N. Bulagay, 1986. Armut Çöğür Anacı Seçimi Projesi (Ara Sonuç Raporu) Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yalova.
• Clapper, R.B., 1954. Chestnut Breeding, Techniques and Results. J. Hered. 45:201-208.
• Clarke, W.S., R.D. Anthony. 1946. An Orchard Test of Mazzard and Mahaleb Cherry Rootstocks. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 48:200-208.
• Dorsey, M.J., L.F. Hough, 1943. Relation Between Seedling Vigor and Tree Vigor in Apple Hybrids. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 43:106-114.
• Düzgüneş, O., 1975. İstatistik Metotları. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları 578. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Gülcan, R. ve R. Özçağıran, 1980. Kiraz İçin Idris Anacı Seleksiyonu. TÜBİTAK 7. Bilim Kong. TOAG Tebliğleri, Bahçe Bitkileri Seksiyonu, s:41-56.
• Jaynes, R.A., 1963. Biparental Determination of Nut Characters in Castanea. J. Hered. 54:84-88.
• Jaynes, R.A., 1975. Chestnuts. Advances in Fruit Breeding (Editor: J. Janick, J.N. Moore). Purdue University Press, West Lafayette, Indiana, A.B.D. s:490-503.
• Kester, D.E., C.J. Hansen, 1966. Rootstock Potentialities of F₁ Hybrids Between Peach (Prunus persica L.) and Almond (Prunus amygdalus Batsch). Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 89: 100-109.
• McKay, J.W., H.L. Crane, 1956. Variability in chestnut Progenies as Related to Breeding and Propagation. 47. Annual Rep. Northern Nut Growers Assoc., pp:90-92.
• Scott, L.E., 1943. Comparison of Young Peach Trees on Shalil and Carolina "Natural" Rootstocks in Nematode Infested Soil. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 43:115-118.
• Solignat, G. ve J. Chapa. 1975. Les Porte-Greeffes du Châtaignier C.sativa. Brochure Invuflec. INRA Cent. Recher. Agr. Pubbl. No. 393. Bordeaux.
• Soylu, A., 1981. Marmara Bölgesi’nde Yetiştirilmekte Olan Bazı Önemli Kestane Çeşitlerinin Çiçek Yapıları ve Meyve Tutmaları Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ankara.
• Soylu, A., 1982. Kestanelerin Aşıyla Çoğaltımı Üzerinde Bir Araştırma. Bahçe 11(2):5-16.
• Sudds, R.H., 1946. Growth and Fruitfulness of Two Apple Varieties, Winesap and Delicious, on French Crab Seedlings and on the T-200 Clonal Rootstock. Proc. Amer. Soc. Hort. Sci. 48:187-189.
• Taveira-Fernandes, C., 1972. Breeding Chestnuts for Resistance to Ink. Disease. In Actos do 3. Congresso da uniao Fitopatologica Mediterranea Oeiras Portugal 1972 (1972) 313-320 (Hort. Abst. 44: No. 6377).
• Urquijo, L.P., 1957. Breeding Chestnut Resistant to Ink. Disease. Rep. Inst. Nac. Invest. Agron. Madrid 1955, 1956, 1957: 161-164 (Hort. Abst. 28: No. 1210).