Bazı Ceviz Çeşitlerinin Zararlılar Tarafından Tercihi

Yıl 2017, Cilt: 46 Sayı: (Özel Sayı 2) 3. Ulusal Ceviz Sempozyumu, 11 - 19, 31.12.2017

Ahmed Karahan Erol Tomas Yakup Çelikpençe Mehmet Ali Yetim Fatih Yıldırım Merve Karahan İsmail Karaca

Öz

Ceviz yetiştiriciliği son yıllarda popülaritesi artan tarımsal üretim dalıdır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de ceviz yetiştiriciliğinde profesyonelliğe geçiş başlamış, kurulan kapama bahçeler ile üretim miktarı ve kaliteyi artırma çabaları hızlanmıştır. Son dönemde ülkemizde tek parça halinde 1.000 dekarın üzerinde birçok bahçe kurulmuş, meyve vereceği gün beklenmekte ve her türlü bakım işlemi yapılmaktadır. Cevizde kaliteyi ve verimi artırmanın yanında, hastalık ve zararlılar açısından da çalışmalar yapılmalı ve ileride büyük sorunlara neden olabilecek etmenler önceden tespit edilmeli ve önlem alınmalıdır. Bu çalışmamızda, 2008 yılında farklı çeşitler (Chandler, Fernor, Kaman 1, Kaman 5, Yalova 1,Yavuz, Şebin, Bilecik) ile kurulmuş kapama ceviz bahçesindeki cevize zarar veren etmenler araştırılmış ve bu etmenlerin popülasyon takibi yapılmıştır. Ağaçlara zarar veren etmenlerin yaprak ve meyve üzerindeki zararları ayrı ayrı incelenerek tespit edilmiş, yaprak üzerinde, kırmızı örümcek (Tetranychus urticae), yaprak biti (Callaphis juglandis), armut kaplanı (Stephanitis pyri) meyve üzerinde ise elma iç kurdu (Cydia pomonella L.) ve kuş zararı olduğu belirlenmiştir. Çalışma sonucunda elma iç kurdu en çok Fernor ve Yavuz’u, Yaprak bitleri en çok Chandler’i, Armut kaplanı en fazla Yavuz’u tercih etmiştir. Kuşların ise kabuğu ince olan çeşitleri yani Chandler ve Kaman 1’i tercih ettiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ceviz , zararlılar , Chandler , Fernor , Juglans regia

Preference of Some Walnut Cultivars by Pests

Öz

Cultivation of walnut is an agricultural production branch that has become more popular recently. Similar to other countries in the world, cultivation of walnut has begun to pass through professionalism in our country and with close gardens, efforts of raising an amount of production and quality have been accelerated. In the last period, over 1.000 decare many gardens have been built up massively in our country. The period of harvest is expected and every overhaul is being done. As well as increasing of walnut quality and yield, studies in disease and pests should be done and factors that will lead to big problems should be determined before and should take precautions. In this study, in 2008, factors that damage walnuts in the close walnut garden which has been built up with different types (Chandler, Fernor, Kaman 1, Kaman 5, Yalova 1, Yavuz, Şebin, Bilecik) were investigated and population tracking of these factors was done. Factors that damage trees and harms on leaf and fruit have been determined by investigating respectively, it is determined that there is red spider (Tetranychus urticae), aphid (Callaphis junglandis), codling moth (Cydia pomonella L.), less of bird on fruit. In the study results, codling moth preferred Fernor and Yavuz, aphids preferred Chandler, Stephanitis pyri preferred Yavuz mostly, birds preffer types that has slim crust like Chandler and Kaman 1.

Anahtar Kelimeler

Walnut , pests , Chandler , Fernor , Juglans regia

Kaynakça

• Ajazi, N., V. Tabaku and K. Qendro, 2014. The Possibilities of Walnut Cultivation in Drin’s Valley Albania. Albanian Journal of Agricultural Sciences Special Edition (2014): 107–112.
• Akça, Y., 1999. Tokat Ekolojik Koşullarında Bazı Standart Ceviz Çeşitlerinin Performanslarının Saptanması Üzerine Bir Araştırma (1997–1998 Dilimi). Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Ankara. s:41–45.
• Akça, Y. and A.A. Polat, 2007. Present Status and Future of Walnut Production in Turkey. The European Journal of Plant Science and Biotechnology 1(1):57–64.
• Akça, Y., 2009. Ceviz Yetiştiriciliği. Anı Matbaası, Ankara. 371s.
• Akça, Y., 2012. Ceviz Yetiştiriciliği. Anıt Matbaası, Ankara.
• Akkuzu, H.E. ve M. Çelik, 2001. Bazı Ceviz Çeşitlerinin (J. regia L.) Ankara Koşullarında Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Türkiye 1. Ulusal Ceviz Sempozyumu, Tokat. 5–8 Eylül 2001, s:69–75.
• Aslansoy, B., 2012. Sultandağı (Afyon) Yöresi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerine Araştırmalar. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Konya. 157s.
• Atlıhan, R., M.S. Özgökçe, B. Kaydan, İ. Kasap, N. Kılınçer, S. Kıyak ve E. Polat, 2011. Van Gölü Havzası Ceviz Ağaçlarındaki Böcek Faunası. Türkiye Entomoloji Dergisi 35(2): 349–360.
• Canıhoş, E., N. Öztürk, D.S. Toker, A. Hazır, 2014-a. Doğu Akdeniz Bölgesi Ceviz Bahçelerinde Saptanan Önemli Fungal Hastalıklar ve Zararlılar. Türkiye V. Bitki Koruma Kongresi, Bildiri Özetleri, 2–5 Şubat 2014, Antalya. 178s.
• Canıhoş, E., N. Öztürk, M. Sütyemez, S.T. Demiray ve A. Hazır, 2014-b. Ceviz. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Biyolojik Mücadele Araştırma İstasyonu Müdürlüğü, Adana. 69s.
• OGM, 2012. Ceviz Eylem Planı 2012–2016. Orman Genel Müdürlüğü, (http://www.ogm. gov.tr/ekutuphane/yayinlar/ceviz%20eylem%20planı.pdf) (Erişim Tarihi: Mart 2016)
• Çevik, T., 1996. Orta Anadolu Bölgesi Ceviz Ağaçlarında Zararlı ve Faydalı Faunanın Tespiti Üzerinde Araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni 36(1–2):55–72.
• Dindar, İ. ve O. Ecevit, 1996. Cydia pomonella L. Lep.: Tortricidaej’nin Cevizdeki Biyolojisi ve Zararı Üzerinde Araştırmalar. Türkiye 3. Entomoloji Kongresi 24–28 Eylül 1996, Ankara. s:692–699.
• Göktürk, T., 2001. Artvin’de Ceviz Ağaçlarında Zarar Yapan Böcekler. Türkiye I. Ulusal Ceviz Sempozyumu, 5–8 Eylül 2001, Tokat. s:240–248.
• Güçlü Ş., R. Hayat ve H. Özbek, 1995. Erzurum ve Çevre İllerinde Ceviz (Juglans regia L.)’de Bulunan Fitofag Böcek Türlerinin Tespiti Üzerine Araştırmalar. Türk Entomol. Dergisi 19(2):137–145.
• Gül, Y.G., 2012. Sert Kabuklu Meyveler, Ceviz. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü, Tepge Bakış, 14(5):4.
• Kanat, M. ve M. Sütyemez, 2002. Kahraman-maraş Yöresinde Ceviz Ağaçlarında Zeuzera pyrina L. (Lepidoptera, Cossidae)’nın Zararı, Biyolojisi Üzerine Gözlemler ve Mücadele Yöntemlerinin Araştırılması. Kahramanma-raş Sütçü İmam Üniversitesi Fen ve Mühendislik Dergisi 47–55.
• Knight, A. L., 2008. In Area Wide Pest Management. Theory and Implementation (Eds. Koul, O., Cuperus, G. W. & Elliott, N.). pp:159–190.
• Koçtürk, B.Ö. ve R. Gürhan, 2007. Değişik Ceviz Çeşitlerinin Farklı Nem Değerlerindeki Bazı Mekanik Özelliklerinin Belirlenmesi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi 13(1):62–68.
• Koyuncu, M., A. Koyuncu, F. Yıldırım, F. Akıncı, T. Dilmaçünal, E. Vural, 2005. Gelincik (Isparta) Doğal Ceviz Genotiplerinin Yan Dal Verimliliği ve Meyve Özelliklerinin Belirlenmesi. Bahçe Ceviz 34(1):73–82.
• Leslie, C.A., S.L. Uratsu, G. McGranahan, A.M. Dandekar, 2006. Walnut (Juglans). Methods Mol. Biol. 2006; 344:297–307. doi: 10.1385/1–59745–131–2:297
• Leslie, C.A., S. L. Walawage, S. L. Uratsu, G. McGranahan, A. M. Dandekar, 2015. Walnut (Juglans). Methods Mol. Biol. 2015; 1224: 229-41. doi: 10.1007/978-1-4939-1658-0-19.
• Light, D., A. Knight, J. Cross, C. Ioriatti, 2005. Kairomone Augmented Mating Disruption Control for Codling Moth in Californian Walnuts and Apples. Bulloılb/Srop 28(7):341–344.
• McGranahan, G., C.A. Leslie, 1991. Walnuts (Juglans). In: Moore J.N., Ballington J. R. Jr. Editors. Genetic Resources of Temperate Fruit and Nut Crops. International Society for Horticultural Science Wageningen; pp:907–951.
• McGranahan, G., C. Leslie, 2009. Breeding Walnuts (Juglans regia). In: Breeding Plantation Tree Crops. Temperate Species (S. M. Jain, P. M. Priyadarshan Eds.). Springer NY. pp:254–294.
• McMurtry, J.A. and B.A. Croft, 1997. Life–Styles of Phytoseiid Mites and Their Roles in Biological Control. Annual Review Entomology 42:291–321.
• Oliveira, I., A. Sousa, C.F.R. Isabel, 2008. Total Phenols. Antioxidant Potential and Antimicrobial Activity of Walnut (Juglans regia L.) Green Husks. Food Chem. Toxicol 2008 doi:10.1016/j, fct.2008.03.017.
• Ozman, S.K. and S. Çobanoğlu, 2001. Current Status of Hazelnut Mites in Turkey. Acta Horticulture 556:479–487.
• Ölez, H., 1971. Marmara Bölgesi Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerine Araştırmalar (Doktora Tezi). Atatürk Bahçe Kültürleri Araştırma Enstitüsü. Yalova.
• Pollegioni, P., K.E. Woeste, F. Chiocchini, S. Del Lungo, I. Olimpieri, V. Tortolano, 2015. Ancient Humans Influenced the Current Spatial Genetic Structure of Common Walnut Populations in Asia. Plos One 10(9):e0135980 .doi:10.1371/journal.pone. 0135980
• Resh, V.H. and R.T. Carde, 2009. Encyclopedia of Insects. Academic Press, Burlington, M A, USA.
• Stampar, F., A. Solar, M. Hudina, 2006. Traditional Walnut Liqueur–Coctail Oil Phenolics. Food Chem. 2006 95:627–31.
• Weddle, P.W. and L. Elworth, 2002. The California Walnut IPM Expansion Project. (http://entomology.tfrec.wsu.edu/wopdmc/2002pdfs/rep02%20ımplementation%20weddle.pdf) (Erişim Tarihi: Temmuz 2016)
• Witzgall, P., L. Stelinski, L. Gut, D. Thomson, 2008. Codling Moth Management and Chemical Ecology. Annu. Rev. Entomol. 53:503–522.
• Zeki, C. ve A. Özdem, 2013. Ceviz Bahçelerinde Elma İç Kurdu [(Cydia pomonella L.) (Lep.:Tortricidae)]’nun Mücadelesinde Tahmin ve Uyarı Sisteminin Oluşturulmasına Yönelik Çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni 53(3):127–140.