REKLAMCILIĞIN DÖNÜŞÜMÜ BAĞLAMINDA GELENEKSELDEN DİJİTALE REKLAMIN SERÜVENİ: ZİRAAT BANKASI REKLAMLARI ÖRNEĞİ

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 1, 143 - 181, 30.06.2024

Bilge Çağlar Demir

https://doi.org/10.46452/baksoder.1481244

Öz

Reklam, ortaya çıktığı ilk dönemden itibaren kitleleri ürün ya da hizmet hakkında bilgilendirme ve satın alma eylemine yönlendirmek amacıyla kullanılan önemli bir iletişim aracı olmuştur. Yıllar içinde yaşanan teknolojik gelişmeler sonucunda çok daha çeşitli araç ve yöntemlerle kitlelerle buluşan reklam aynı zamanda içinde bulunulan döneminde koşul ve özelliklerini yansıtan bir ayna görevi de görmektedir. Bu çalışma, literatür taramasıyla elde edilen bilgiler ışığında reklamcılığın gelişim sürecini irdeleyerek, dijitalleşen yeni reklam anlayışını açığa çıkarmaktadır. Bu temelde çalışmanın amacı, reklamın ülkemizde geçmişten günümüze hangi dönemlerden geçtiğini, geçmiş ve şu anki reklam mecralarının ve reklam biçimlerinin nasıl değiştiğini ortaya çıkarmaktır. Bu doğrultuda tarihi II. Abdülhamit’e kadar uzanması ve reklamcılığın gelişim sürecini anlatabileceği düşüncesinden hareketle Ziraat Bankası örneklem olarak seçilmiştir. Çalışmada, reklamların incelenmesi için betimsel araştırma yöntemi tercih edilmiş ve bankanın gazete ve instagram reklamları bu yöntemle incelenmiştir. Gazetelerde yayımlanmış reklamların analizinde; görsel öğeler, kullanılan dil, iletilen mesaj ve dönemsel koşullar gibi faktörler ele alınmıştır. Instagram reklamlarının analizinde ise, ses, görüntü, video, animasyon ve metin gibi çeşitli parametreler üzerinden değerlendirme yapılmıştır. Ziraat Bankasının geçmişten günümüze yayınlamış olduğu reklamların taranması sonucu gerçekleştirilen analizde; dönemin sosyo-ekonomik koşullarının ve yaşanan teknolojik gelişmelerin reklamlara yansıdığı saptanmıştır. Bu analizle aynı zamanda ülkemizdeki reklamcılığın dönüşümünü izleme açısından da önemli bulguların ortaya konulacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Reklam, geleneksel reklam, dijital reklam, reklam tarihi, dijitalleşme, ziraat bankası.

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir.

IN THE CONTEXT OF THE TRANSFORMATION OF ADVERTISING THE ADVENTURE OF ADVERTISING FROM TRADITIONAL TO DIGITAL: THE EXAMPLE OF ZIRAAT BANK ADVERTISING

Öz

Since its emergence, advertising has been an important communication tool used to inform the masses about the product or service and to direct them to purchasing action. As a result of technological developments over the years, advertising reaches the masses with a wider variety of tools and methods, and also serves as a mirror reflecting the conditions and characteristics of the current period. This study reveals the new digital advertising concept by examining the development process of advertising in the light of the information obtained through literature review. On this basis, the aim of the study is to reveal the periods through which advertising has passed in our country from past to present and how past and present advertising channels and advertising styles have changed. In this direction, history II. Ziraat Bank was chosen as a sample because it dates back to Abdulhamit
and could explain the development process of advertising. In the study, descriptive research method was preferred to examine the advertisements and the bank's newspaper and Instagram advertisements were examined with this method. In the analysis of advertisements published in newspapers; Factors such as visual elements, language used, message conveyed and seasonal conditions were discussed. In the analysis of Instagram ads, evaluations were made on various parameters such as audio, image, video, animation and text. In the analysis carried out as a result of scanning the advertisements published by Ziraat Bank from past to present; It was determined that the socio-economic conditions of the period and the technological developments were reflected in the advertisements. It is thought that this analysis will also reveal important findings in terms of monitoring the transformation of advertising in our country.

Anahtar Kelimeler

Advertising, traditional advertising, digital advertising, history of advertising, digitalization, Ziraat Bank.

Kaynakça

• Akbulat, N. ve Balkaş E. (2006). Adım Adım Reklam Üretimi/ Reklam Filmi Prodüksiyonu. İstanbul: Beta Yayınları.
• Akbulut, E. (2006). Türk Toplumunun Batılaşması Ekseninde Tüketim Kültürünün Gelişimi ve Reklamlar. Atatürk Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi
• Akgün, Z. (2019). Pazarlamada Dijital Dönüşüm: Dijital Pazarlama ve C Kuşağı. Ankara: İksad Yayınevi.
• Altınbaşak İ ve Karaca E S (2009) İnternet Reklamcılığı ve İnternet Reklamı Ölçümlenmesi Üzerine Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış. 9 (2), 463-487.
• Avşar, Z. ve Elden, M. (2005). Reklam ve Reklam Mevzuatı. Ankara.Piramit Yayıncılık.
• Ayaz, Z. (2010). İnternet Reklamcılığı Sektörünün Dünyadaki Gelişimi ve Türkiye’nin Bu Sektördeki Durumu. Gazi Üniversitesi. Bilişim Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Babacan, M. (2015). Nedir Bu Reklam. İstanbul: Beta Yayınevi.
• Balta Peltekoğlu, F. (2019). Kavram ve Kuramlarıyla Reklam. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Baltacı, A., (2018), Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, Haziran, ss. 231-274
• Baransel, N. (2003). Eli Acıman: Sevmediği Sözcük Reklam, Aşık Olduğu Mesleği, Reklamcılık, ‹İstanbul, Doğan Kitapçılık.
• Choi, S., Stahl, D. O. ve Whinston, A. B. (2003). The Economics of Electronic Commerce. Indianapolis: Macmillan Technical Publishing.
• Cıngı, M. (2020). Dijital Kültür ve Sosyal Medya. Atatürk Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi Yayınları.
• Constantinides, E. (2002). The 4S Wb-marketing Mix Model. Elektronic Commerce Research and Applicatiobs. Vol. 1. 57-76.
• Çakır, H. (1996). Osmanlı Dönemi İlk Türkçe Gazetelerde Reklam, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Radyo-Tv, Sinema Anabilim Dalı.
• Çamdereli, M. (2013). Reklamın Görme Dediği. İstanbul: Avrupa Yakası Yayıncılık.
• Çamdereli, M. (2021). Reklama İçeriden Bir Bakış. Erciyes İletişim Dergisi. 8/2.
• Çelik, M. (2009). 1923-1950 yılları Arası Cumhuriyet Dönemi Türk Reklamcılığı Gazete Reklamlarında Kullanılan Mesaj Stratejileri. Yayımlanmamış Yükse Lisans Tezi, Ege Üniversitesi. Sosyal Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Çetinkaya, M.B. ve Çelik, R. (2019). Bir Dijital Pazarlama Stratejisi Olarak Etkileşimli Reklamların Etkinliği: Deneysel Bir Çalışma. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. Cilt: 12, Sayı, 18. ss.486-506.
• Dağlı, Ö. (2020). “Dijital Pazarlama ve Reklamda Hikâye Anlatımı: Hikayelerin ve Etkileşim Ortamlarının Reklam Yaratıcılığına Yansımaları”. Dijital İletişimde Güncel Konular, Ed. Pınar Aslan. Konya: Eğitim Yayınevi, 129-156.
• Elden, M. ve Yeygel, S. (2006). Kurumsal Reklamın Anlattıkları. İstanbul: Beta Yayım Dağıtım.
• Ehrenberg, A. S. (2000). Repetitive Advertising and the Consumer. Journal of Advertising Research, 40(6), 39-48.
• Fennis, B. M. ve Stroebe, W. (2010). The Psychology of Adcertising. New York: Psychology Press.
• Heath, R. (2012). Seducing the Subconcious The Psychology of Emotional Imfluence in Advertising. India: Wily&Sons.
• Han, B. (2014). Reklamların Görsel Etkileri. İstanbul Arel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Karaca, Ş. (2007). Reklam ve Açıkhava Reklamları. Cumhuriyet Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Karpat, I. (1999). Bankacılık Sektöründen Örneklerle Kurumsal Reklam. İstanbul: Yayınevi Yayıncılık
• Kasım, M. (2005). Reklam Fotoğrafçılığı. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Kaye, B.K. ve Medoff, N.J. (2001). Just a Click Away: Advertising on The Internet. Neegham Heights: A Pearson Education Company.
• Kocakaya, A. H. (2016). Osmanlı Devleti Döneminde Reklamcılık Anlayışı ve 1908-1909 Tanin Gazetesi Örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences. 15 (1), 119-148.
• Koloğlu, O. (1999). Reklamcılığımızın İlk Yüzyılı (1840-1940). İstanbul: Reklamcılar Derneği.
• Köse, N. ve Yengin, D. (2018). Dijital Pazarlamadan Dijital Pazarlamaya Geçişe Örnek Olarak Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik Uygulamalarının Pazarlama Üzerindeki Katkılarının İncelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi (İAÜD). 1, 77-110.
• Kutlu, Ö. (2019). Yeni Nesil Reklamcılık. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Mattelart, A. (1995). "Reklamcılık-Cep Üniversitesi", İstanbul: İletişim Yayınları.
• Miller, S. E. (1996). Civilizing Cyberspace: Policy, Power and the Information Super Highway. Newyork: ACM Press,
• Olcay, S. (1969). Reklam Nedir, Nasıl Yapılmalıdır? Ankara: Baylan Basım ve Cilt Evi.
• Özgür, A. Z. (1994). Televizyon Reklamcılığı. İstanbul: Der Yayınları.
• Öztürk, G. (2018). “1920- 1950 Yılları Arasında Türkiye’deki Reklamcılığın Değerlendirilmesi”, Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları E-Dergisi. (1), 1. 41-54.
• Petley, J. (2003). Advertising. UK: MediaWise Pub.
• Elden, M. (2009). Reklam ve Reklamcılık. İstanbul: Say Yayınları.
• Sencer, M. (1989). Toplumbilimlerinde Yöntem. İstanbul: Beta Basm Yayım Dağıtım.
• Serttaş Ertike, A. (2010). Reklam. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Singh, R. (1963). Herakleitos and the Law of Nature, Journal of the History of Ideas, 24(4), 457-472.
• Temel Britannica. (1993). 14. Cilt, İstanbul: Hürriyet Ofset.
• Torlak, Ö., Altunışık, R, ve Özdemir, Ş., (2002). Modern Pazarlama. İstanbul Değişim Yayınları.
• Ünsal, Y. (1984). Bilimsel Reklam ve Pazarlamadaki Yeri. İstanbul: Tivi Reklam.
• Yavuz, Ş. (2011). Modernleşme Sürecinde Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Reklam Serüveni. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. (29).
• Yavuz, Ş. (2006). Reklamlar ve Reklamcılık Sektörü Açısından 1980’lerde Türkiye Panaroması. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi. S.5 ss. 157-182.
• Yılmaz, A., R. (2001). İlanattan İnternete: Türkiye'de Reklamcılık. Kurgu Dergisi. S. 18, ss. 355-367.