Öğrencilerin Kanser Kavramı ile İlgili Bilişsel Yapıları: Kelime İlişkilendirme Testi

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 2, 1311 - 1342, 31.12.2020

Ezgi Ersoy , Gülcan Çetin

https://doi.org/10.17522/balikesirnef.780284

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmanın amacı, dokuzuncu sınıf öğrencilerinin kanser kavramı ile ilgili bilişsel yapılarını belirlenmesidir. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Çalışma grubu, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Marmara bölgesinde bulunan bir meslek lisesinde öğrenim gören 50 dokuzuncu sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Bağımsız kelime ilişkilendirme testi ile toplanana veriler, içerik analizi tekniğine göre analiz edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre, öğrencilerin kanserle ilgili 8 tema ve 81 alt tema altında 265 kelime ürettikleri belirlenmiştir. Bu temalar: Tanım (13), belirtiler (17), nedenler (20), çeşitleri (61), sonuçlar (39), tedavi (85), korunma yolları (2), algılar (28). Öğrencilerin kanser kavramıyla ilişkili yazdıkları anlamlı cümleler (36), 7 tema altında toplanmıştır: Tanım (8), nedenler (4), çeşitleri (2), sonuçlar (6), algılar (5), tedavi (8), korunma yolları (3). Sonuç olarak, öğrencilerin en çok tedavi, çeşitleri ve sonuçlar temaları ile ilgili kelime ürettikleri gözlenirken, öğrencilerin en çok tanım, tedavi ve sonuçlar temaları ile ilgili cümle kurdukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bağımsız kelime ilişkilendirme testi, Kanser, Ortaöğretim

Cognitive Structures of Students About Cancer: Word Association Test

Öz

The aim of this study was to determine ninth grade students’ cognitive structures related to cancer. The descriptive survey model was used in the study. The study group consisted of 50 ninth grade students studying in a vocational high school in the Marmara region in Turkey in the 2019-2020 academic year. Data were collected by independent word association test and were analyzed according to the content analysis technique. According to the results of the study, the students produced 265 words under eighth themes and 80 sub-themes related to cancer. These themes were: Cancer definition (13), cancer symptoms (17), cancer causes (20), cancer types (61), cancer results (39), cancer treatment (85), ways to prevent cancer (2), perceptions towards cancer (28). The meaningful sentences (36) that students wrote about cancer were collected under seven themes: Cancer definition (8), cancer causes (4), cancer types (2), cancer results (6), cancer treatment (8), ways to prevent cancer (3), perceptions towards cancer (5). As a result, the students produced words related to the themes of cancer treatment, cancer types and cancer results mostly, while the students wrote sentences related to the themes of cancer definition, cancer treatment and cancer results.

Anahtar Kelimeler

Independent word association test,, cancer,, cognitive structure,, secondary education,

Kaynakça

• Atasoy, B. (2004). Fen öğrenimi ve öğretimi, Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Bahar, M. (2003). Misconceptions in biology education and conceptual change strategies, Educational Sciences: Theory & Practice, 3(1) 55-64.
• Bahar, M., & Özatlı, S. (2003). Kelime iletişim testi yöntemi ile lise 1. sınıf öğrencilerinin canlıların temel bileşenleri konusundaki bilişsel yapılarının araştırılması. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(2), 75-85.
• Barros, A., Moreira, L., Santos, H., Ribeiro, N., Carvalho, L., & Santos-Silva, F. (2014). “cancer-educate to prevent” highschool teachers. The new promoters of cancer prevention education campaigns. PLoS One, 9(5), 66-72.
• Bayrak, U., Gram, E., Mengeş, E., Okumuş, Z. G., Sayar, H. C., Skrijelj, E., ... & Ellidokuz, H. (2010 ). Üniversite öğrencilerinin sağlıkla ilgili alışkanlıklar ve kanser konusundaki bilgi ve tutumları. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 95-104.
• Bluebond-Langner, M., Perkel, D., Goertzel, T., Nelson, K., & McGeary, J. (1990). Children's knowledge of cancer and its treatment: impact of an oncology camp experience. The Journal of pediatrics, 116(2), 207-213.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Byrne, J. (2011). Models of micro-organisms: Children’s knowledge and understanding of micro-organisms from 7 to 14 years old. International Journal of Science Education, 33(14), 1927-1961.
• Byrne, J., & Grace, M. (2010). Using a concept mapping tool with a photograph association technique (compat) to elicit children’s ideas about microbial activity. International Journal of Science Education, 32(4), 479–500.
• Cardellini, L., & Bahar, M. (2000). Monitoring the learning of chemistry through word association tests. Australian Chemistry Resource Book, 19, 59.
• Chin, D. G., Schonfeld, D. J., Oʼhare, L. L., Mayne, S. T., Salovey, P., Showalter, D. R., & Cicchettı, D. V. (1998). Elementary school-age childrenʼs developmental understanding of the causes of cancer. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 19(6), 397-403.
• Çardak, O. (2009). The determination of the knowledge level of science students on energy flow through a word association test. Energy Education Science and Technology, 1(1), 139-155.
• Dikmenli, M. (2010). Biology students’ conceptual structures regarding global warming. Education Science and Technology, 2(1), 21-38.
• Eiser, C., & Trudy H. (1992). Children’s understanding of cancer. Psycho‐Oncology, 1(3), 169-181.
• Ekici, G., & Kurt, H. (2014). Öğretmen adaylarının “aids” kavramı konusundaki bilişsel yapıları: bağımsız kelime ilişkilendirme testi örneği. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi,183, 267-306.
• Ergazaki, M., Saltapida, K., & Zogza, V. (2010). From young children’s ideas about germs to ideas shaping a learning environment. Research in Science Education, 40, 699-715.
• Gültekin, M., Özgül, N., Olcayto E., & Tuncer, M. (2011). Kanser ve kanser risk faktörleri hakkında Türk halkının bilgi düzeyinin ölçülmesi ve araştırılması. Journal of Turkish Society of Obstetrics and Gynecology, 8(1), 57- 61.
• Işıklı, M., Taşdere, A. & Göz, N. L. (2011). Kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla öğretmen adaylarının Atatürk ilkellerine yönelik bilişsel yapılarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 50-72.
• İlhan, N. (2009). Lise öğrencilerinin sağlık davranışları ve etkileyen etmenlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Kempa, R. F., & Nicholls, C.E. (1983). Problem solving ability and cognitive structure an explanatory investigation. European Journal of Science Education, 5, 171-184.
• Knighting, K., Rowa-Dewar, N., Malcolm, C., Kearney, N., & Gibson, F. (2010). Children’s understanding of cancer and views on health-related behaviour: A “draw and write” study. Child: Care, Health and Development, 37(2), 289-299.
• MEB (2018a). Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) Öğretim Programı. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• MEB (2018b). Biyoloji Dersi (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) Öğretim Programı. T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Memişoğlu, S. A. (2016). Kansersiz bir yaşam tarzı açısından orta öğretim (orta ve lise) fen dersi katkısı. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 5(4), 20-31.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Osborne, R. J., & Wittrock, M. C. (1983). Learning science: A generative process. Science Education, 67(4), 489-508.
• Polat, G. (2013). 9. sınıf öğrencilerinin çevreye ilişkin bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme test tekniği ile tespiti. Necatibey Faculty of Education Electronic Journal of Science & Mathematics Education, 7(1), 97-120.
• Sağlık İstatistiği Yıllığı (2018). Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Erişim adresi: https://www.saglik.gov.tr/TR,62400/saglik-istatistikleri-yilligi-2018-yayinlanmistir.html
• Sener, S., & Grey, N. (2005). The global burden of cancer. Journal of Surgical Oncology, 92, 1-3.
• Şencan, İ., & Keskinkılıç, B. (2017). Türkiye Kanser İstatistikleri. T. C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Erişim adresi: https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/birimler/kanser-db/istatistik/2014-RAPOR._uzuuun.pdf
• Varkula, L. C., Resler, R. M., Schulze, P. A., & McCue, K. (2010). Pre-school children’s understanding of cancer: the impact of parental teaching and life experience. Journal of Child Health Care, 14(1), 24-34.
• World Health Organization (WHO). (2020, Nisan 12). Cancer. Erişim adresi: //www.who.int/health-topics/cancer
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldırım, I. (2017). Lise öğrencilerinin kanser risk faktörleriyle ilgili bilgi düzeyi, kansere karşı tutum ve ilgileri. Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Ankara.