EBELİK ÖĞRENCİLERİNDE KONTROL ODAĞI VE PROBLEM ÇÖZME BECERİ DÜZEYLERİ İLİŞKİSİ

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 94 - 101, 31.08.2014

Emine Şen , Keziban Amanak Esra Akgün Dudu Karagöz

Öz

AMAÇ: Araştırmanın amacı, ebelik öğrencilerinin kontrol odağı ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkiyi belirlemektir.

YÖNTEMLER: Tanımlayıcı tipte planlanmıştır. Bir sağlık yüksekokulunun ebelik bölümünde 2011–2012 yılında eğitim gören ebelik öğrencilerinden araştırmaya katılmayı kabul eden 195 öğrenci (195/245) araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Veri toplamada araştırmacılar tarafından oluşturulan birey tanıtım formu, geçerlik ve güvenirliği Dağ (1991) tarafından yapılan Kontrol Odağı Ölçeği (RİDKOÖ) ve geçerlik ve güvenirlik çalışması Savaşır ve Şahin (1997) tarafında yapılan Problem Çözme Envanteri (PÇE) kullanılmıştır. Verilerin analizinde ANOVA ve Pearson korelasyon testleri kullanılmıştır.

BULGULAR: Öğrencilerin yaş ortalaması 21.04±2.27’dir. Öğrencilerin %63.6’sı gelirin gidere eşit olduğunu, %49.2’si ev arkadaşıyla yaşadığını, %73.8’i düz lise mezunu olduğunu, %44.1’i en uzun süre şehirde yaşadığını, %37.4’ü iki kardeşi olduğunu, %90.8’i çekirdek ailede yaşadığını ve %62.6’sı bölümü isteyerek seçtiğini belirtmiştir. Öğrencilerin RİDKOÖ puan ortalaması bakımından sınıflar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmazken (F=.771; p=.512), PÇE puan ortalaması incelendiğinde, sınıflara göre istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır (F= 4.981; p=.002). Yapılan korelasyon analizine göre; öğrencilerin kontrol odağı ile problem çözme beceri puanları arasında istatistiksel düzeyde anlamlı ilişki saptanmamıştır ( r =.116, p =.107). SONUÇ: Sonuç olarak ebelik öğrencilerinin kontrol odağı ve problem çözme becerileri arasında bir ilişki olmadığı, öğrencilerin sınıf düzeyi arttıkça problem çözme becerilerinin de arttığı belirlenmiştir. Bu nedenle ebelik eğitimi süresince problem çözme becerisi ve iç kontrol odağını geliştirmeye yönelik eğitimlerin derslere entegre edilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Kontrol odağı, problem çözme, ebelik öğrencileri

THE RELATIONSHIP BETWEEN LOCUS OF CONTROL AND PROBLEM-SOLVING SKILLS ON MIDWIFERY STUDENTS

Öz

OBJECTIVE: The aim of this study was to determine the relation between locus of control and problem solving skills in midwifery students.

METHODS: The study was planned as a descriptive design and included 195 students studying in a midwifery department of a health school in the academic year of 2011 and 2012 and accepting to participate in the study. Data were collected with a personal characteristics form, developed by the researchers, Locus of Control Scale and Problem Solving Scale and obtained data were analyzed with ANOVA and Pearson correlation tests.

RESULTS: The mean age of the students was 21.04±2.27 years. Sixty-three point six percent of the students had an income equal to expenses, 49.2% lived with a roommate, 73.8% were graduates of state high schools, 44.1% lived in a city the longest, 37.4% had two siblings, 90.8% had a nuclear family and 62.6% were willing to study midwifery. The mean scores for Locus of Control Scale did not significantly differ between the students having different periods of education (F=.771; p=.512), but the difference in the mean scores for Problem Solving Scale was significant (F= 4.981; p=.002). Correlation analyses did not show a significant relation between the scores for locus of control and the mean scores for problem solving skills (r =.116, p =.107).

CONCLUSION: It can be concluded that locus of control was not associated with problem solving skills among midwifery students but that problem solving skills improved as duration of education increased. It can be recommended that tasks and activities directed to improve problem solving skills and locus of control should be incorporated into curricula for midwifery.

Anahtar Kelimeler

Locus of control, problem-solving, midwifery students

Kaynakça

• 1. Sardoğan ME, Karahan TF, Kaygusuz C. Üniversite öğrencilerinin kullandıkları kararsızlık stratejilerinin problem çözme becerisi, cinsiyet, sınıf düzeyi ve fakülte türüne göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2006; 2:78-97.
• 2. Yılmaz Esencan T. Doğumhanede ebelik tanıları ve girişimler. 1.Uluslararası 2.Ulusal Ebelik Kongresi Kongre Kitabı. 13-16 Ekim 2011, Safranbolu.
• 3. Leslie SM, Storton S. The coalition for improving maternity services: Evidence basis for the ten steps of mother-friendly care step one. The Journal of Perinatal Education. 2007;16(1):
• 4. Janssen PA, Ryan EM, Etches DJ, Klein MC, Reime B. Outcomes of planned hospital birth attended by midwives compared with physicians in British Columbia. Birth. 2007;34(2):140-7.
• 5. Abaan S, Altıntoprak A. Hemşirelerde problem çözme becerileri: öz değerlendirme sonuçlarının analizi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005:62-76.
• 6. Tezel A, Arslan S, Topal M. Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri ve depresyon düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2009;12(4):1-10.
• 7. Çınar N, Sözeri C, Şahin S, Cevahir R, Say M. Problem solving skills of the nursing and midwifery students a
• 8. nd influential factors. Rev. Eletr. Enf. [Internet]. 2010;12(4):601-6.
• 9. WHO (2013) Interprofessional Collaborative Practice in Primary Health Care: Nursing and Midwifery Perspectives. http://www.who.int/hrh/resources/IPE_SixCaseStudies.pdf. (Erişim Tarihi: 23.01.2014).
• 10. Arslan H, Karahan N, Çam Ç. Ebeliğin Doğası ve Doğum Şekli Üzerine Etkisi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2008;1(2):54-59.
• 11. Akın S, Güngör İ, Mendi B, Şahin N, Bizat E, Durna Z. Üniversite öğrenimlerini sürdüren hemşirelik bölümü öğrencilerinin problem çözme becerileri ve iç-dış kontrol odağı algısı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2007; 4 (2):30-36.
• 12. Günüşen NP, Üstün B. Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme beceri düzeyleri ile kontrol odağı arasındaki ilişki. DEUHYO ED. 2011;4(2):72-77.
• 13. Yılmaz A, Kaya H. Relationship between nursing students’ epistemological beliefs and locus of control. Nurse Education Today. 2010;30:680-686.
• 14. Uğurlu N, Ekinci M. Hemşirelerde kontrol odağı inancı ile stresle başa çıkma tarzları stratejileri ve psikolojik belirtiler gösterme durumları arasındaki ilişkiler. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007;23(2):117-130.
• 15. Ofori R, Charlton JP. A path model of factors influencing the academic performance of nursing students. Journal of Advanced Nursing. 2002; 38(5):507-516.
• 16. Can Aktan C, Işık K. 21. Yüzyılda herkes için sağlık: 21 Hedef. www.canaktan.org/ekonomi/saglik-degisim.../pdf-aktan/herkes-icin.pdf . (Erişim Tarihi: 24.01.2014).
• 17. Choi H. The effects of PBL (Problem Based Learning) on The metacognition, critical thinking and problem solving process of nursing students. Taehan Kanho Hakhoe Chi. 2004;34(5):712-721.
• 18. Shamian J. Effect of teaching decision analysis on student nurses’ clinical intervention decision making. Research in Nursing & Health. 2007;14(1):59-66.
• 19. Wang JJ, Kao Lo CH, Ku YL. Problem solving strategies integrated into nursing process to promote clinical problem solving abilities of RN-BSN students. Nurse Education Today. 2004;24:589–595.
• 20. Roberts JD. Problem-solving skills of senior student nurses: an exploratory study using simulation. International Journal of Nursing Studies. 2000;37(2):135-143.
• 21. Öztürk Can H, İkte Öner E, Çelebi E. Üniversite öğrencilerinde eğitimin sorun çözme becerisine etkisinin incelenmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2009;410):35-58.
• 22. Ulupınar S. Hemşirelik eğitiminin öğrencilerin sorun çözme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 1997.
• 23. Olgun N, Kan Öntürk Z, Karabacak Ü, Eti Aslan F, Serbest S. Hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri: bir yıllık izlem sonuçları. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2010;1(4):188-194.
• 24. Altun İ. The perceived problem solving ability and values of student nurses and midwives. Nurse Education Today. 2003;23:575-584.
• 25. Abaan S, Duygulu S, Uğur E. Peer mentoring: a way of developing internal locus of control to empower new nursing students. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi. 2012;24-35.
• 26. Dağ İ. Kontrol odağı ölçeği: ölçek geliştirme geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi. 1991;7 (26):10-17.
• 27. Savaşır I Şahin NH, Bilişsel-davranışçı terapilerde değerlendirme: sık kullanılan ölçekler. Türk Psikologlar Derneği Yayınları. 1997;9 Ankara.
• 28. Özdamar K. İstatistik. Ankara, 2004.
• 29. Yurttaş A, Yetkin A. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin empatik becerileri ile problem çözme becerilerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2003;6(1):1-13.
• 30. Durmaz Ş, Kaçar Z, Can S, Koca R, Yeşilova D, Tortumluoğlu G. Çanakkale sağlık yüksekokulu öğrencilerinin problem çözme becerileri (PÇB) ve etkileyen bazı faktörler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2007;10(4):63-71.
• 31. Yılmaz E, Karaca F, Yılmaz E. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin problem çözme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2009;12(1):38-48.
• 32. Kelleci M, Gölbaşı Z, Doğan S, Tuğut N. Entegre eğitim programında öğrenim gören hemşirelik öğrencilerinin problem çözme becerileri: bir izlem çalışması. İ.U.F.N. Hem. Derg. 2011;19(1):23-28.
• 33. Altay B, Cabar HD, Bal Ozkaptan B, Gümüs K. Examining the relation between sociotropic and autonomic and problem solving abilities of nursing students. HealthMED. 2012;6(10):3286-3297.
• 34. WHO (2013) Interprofessional Collaborative Practice in Primary Health Care: Nursing and Midwifery Perspectives. www.who.org (Erişim Tarihi: 25.01.2014).
• 35. Hendricson WD, Andrieu SC, Chadwick G, Chmar JE, Cole JR, George MC. Educational strategies associated with development of
• 36. problem-solving, critical thinking, and self-directed learning. Journal of Dental Education. 2006;70 (9):925-936.
• 37. McCourt C, Thomas G. Evaluation of problem-based curriculum in midwifery. Midwifery. 2001;17:332-334.
• 38. Duman ZK, Şengün F. Hemşirelik öğrencilerinde kontrol odağı ile kendi kendine öğrenmeye hazıroluş düzeyi arasındaki ilişki. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2011; 14(3):26-31.
• 39. Ponto MT. Relationship between students locus of control and satisfaction. British Journal of Nursing. 1999;8:176-81.
• 40. Basım HN, Çetin F, Meydan CH. Kişilerarası çatışma çözme yaklaşımlarında kontrol odağının rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2009, 21:57-69.
• 41. Yalçın B, Tetik S, Açıkgöz A. Yüksekokul öğrencilerinin problem çözme becerisi algıları ile kontrol odağı düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 2010;2(2):19-27.
• 42. Loosemore M, Lam ASY. The locus of control: a determinant of opportunistic behaviour in construction health and safety. Construction Management and Economics. 2004;22:385–394.
• 43. Ashby JS, Kottman T, Draper K. Social interest and locus of control: relationship and implications. The Journal of Individual Psychology. 2002; 58(1):52-61.
• 44. Dawson MS. Using locus of control to empower student nurses to be professional. Nurs Forum. 1994; 29(4):10-5.