ERGENLERDE İNTERNET BAĞIMLILIĞINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 19 - 28, 30.04.2020

Rüveyda Yüksel Cihan Kocairi Hülya Arslantaş Barış Söylemez

Öz

AMAÇ: Araştırma ergenlerde internet bağımlılığını etkileyen faktörleri
belirlemek amacı ile kesitsel olarak yapılmıştır.

YÖNTEM: Araştırmanın evrenini batıda bir ilde Milli Eğitim İl Müdürlüğüne bağlı
22 Devlet Okulunu temsilen dokuz lise oluşturmuştur. Örneklem büyüklüğü evreni
bilinen örnekleme yöntemi ile hesaplanmış olup olası kayıplarda göz önüne
alınarak %30 yedek eklenmiş ve örneklem büyüklüğü 355 olarak belirlenmiştir. Örnekleme
alınacak öğrencilerin okullara göre tabakalaması yapılmıştır. Araştırmanın
verileri Mayıs 2018-Aralık 2018 tarihleri arasında, araştırmacılar tarafından
literatür doğrultusunda hazırlanan anket formu ve İnternet Bağımlılığı Ölçeği
(İBÖ) ile toplanmıştır. Verilerinin analizinde SPSS 22.0 istatistik paket
programı kullanılmış olup değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel
yöntemlerin yanı sıra Kruskal Wallis testi
ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır.

BULGULAR: Araştırmaya katılan öğrencilerin %63.1’i kadın, %36.9’u erkek ve yaş ortalamaları
16.47±1.14’dür.Öğrencilerin %77.0’ının kendine ait odası,%56.0’ının kendine ait
bilgisayarı ve %91.7’sinin kendisine ait akıllı telefonu bulunmaktadır. Öğrencilerin
%67.3’ü internete evden bağlandığını ifade etmiş, %92.6’sı internete erişim
aracı olarak akıllı telefonu,%40.7’si kişisel bilgisayarını kullanmaktadır. Öğrencilerin
%70.8’i sıklıkla hem hafta içi hem hafta sonu,%36.9’u gün içinde en çok 18-21 saatleri
arasında,%40.4’ü günde 1-3 saat internet kullandıklarını belirtmiştir. Öğrencilerin
%74.6’sının sosyal medya üyeliği bulunmaktadır. Öğrencilerin interneti %99.7’si
sosyal medya,%87.9’u haberleşmek,%82.3’ü ders ödevi araştırmak,%67.8’i dizi
film izlemek,%56.3’ü uygulama indirmek,%52.8’ü oyun oynamak, %41.6’sı haber
okumak,%35.4’ü alışveriş yapmak,%18.6’sı arkadaş bulmak amacıyla
kullandıklarını belirtmişlerdir. Öğrencilerin %55.8’i internet kullanımlarının
ebeveynleri tarafından denetlenmediğini bildirmiştir. Öğrencilerin İBÖ puan ortalaması
29.12±18.89 olup, internet
bağımlılığını; hem hafta içi hem de hafta sonu internet
kullanmanın(KW=25.703;p=0.000),gün içinde en çok internet kullanılan saat
diliminin(KW=14.762;p=0.011),gün içinde internet kullanım
süresinin(KW=61.727;p=0.000),sosyal medya üyeliğinin(MWU=8026.000;p=0.013)ve
internet kullanımlarının ebeveynleri tarafından kontrol
edilmemesinin(MWU=12051.500;p=0.029)etkilediği bulunmuştur.

SONUÇ: Öğrencilerin internet bağımlılığını; hem hafta içi hem de hafta sonu
internet kullanma durumunun, interneti kullanıldığı saat diliminin, internet
kullanım süresinin, sosyal medya üyeliği ve internet kullanımının ebeveynler
tarafından denetlenmemesinin etkilediği belirlenmiştir. Öğretmenlere ve ailelere bağımlılık ile ilgili farkındalık
eğitimlerinin düzenlenmesi, öğrencilere sosyal aktivitelerini arttırıcı
alanların sağlanması yararlı olabilir.

Anahtar Kelimeler

İnternet bağımlılığı, ergen

Destekleyen Kurum

Bu çalışma Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından HF-18018 proje kodu ile desteklenmiştir. Teşekkür ederiz.

Proje Numarası

HF-18018 proje kodu

Teşekkür

Bu çalışma Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından HF-18018 proje kodu ile desteklenmiştir. Teşekkür ederiz.

Kaynakça

• 1. Yavuzer H: Çocuk Psikolojisi, 36. baskı, s. 14, Remzi Kitabevi, İstanbul (2013).
• 2. Delagrave M: Ergen Kullanma Kılavuzu, Çev: Esra Özdoğan, 1. Baskı, s. 32, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul (2016).
• 3. Kelleci M. The effects of internet use, cell phones and computer games on mental health of children and adolescents. TAF Prev Med Bull . 2008;7(3):253.
• 4.Griffiths MD. A components model of addiction with in a biopsychosocial framework. J Subst Use . 2005;10(4):191–197.
• 5. Ceyhan E. Ergen ruh sağlığı açısından bir risk faktörü: İnternet bağımlılığı. Turk J Child Adolesc Ment Health.2008;15(2):109-116.
• 6. Guan SSA, Subrahmanyam K. Youth internet use: risks and opportunities. Curr Opin Psychiatry. 2009;22(4):351-356.
• 7. Kelleci M, Güler N, Sezer H, Gölbaşı Z. Lise öğrencilerinde internet kullanma süresinin cinsiyet ve psikiyatrik belirtiler ile ilişkisi, TAF Prev Med Bull. 2009;8(3): 223-30.
• 8. Dinç M. İnternet Bağımlılığı, 1. Baskı, s. 17-28, Ferfir Yayınları, İstanbul (2010).
• 9. Doğan H, Işıklar A, Eroğlu SE. Ergenlerin problemli internet kullanımının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. 2008;(18):106-124.
• 10. Kemp, S. Digital, Social and Mobile in 2017. We are social, January, 2017. http://wearesocial.com/uk/specialreports/digital-in. Erişim tarihi: 18 Ocak, 2018.
• 11. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2018 Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27819 2018 Erişim tarihi: 18 Ocak 2018.
• 12. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2017 Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırmasıhttp://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24862 2017 Erişim tarihi: 18Ocak 2018.
• 13. Kaess M, Durkee T, Brunner R, Carli V, Parzer P, Wasserman C, Wasserman D. Pathological internet use among European adolescents: Psycho pathology and self-destructive behaviours. Eur Chıld Adoles Psy. 2014;23(11):1093–1102.
• 14. Tsitsika A, Janikian M, Schoenmakers TM, Tzavela EC, Ólafsson K, Wójcik S, Richardson C. Internet addictive behavior in adolescence: A cross- sectional study in seven European countries. Cyberpsychol Behav Soc Netw. 2014;17(8):528–535.
• 15. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2013 Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13569 Erişim tarihi: 18 Ocak,2018
• 16. Taylan HH, Işık M. Sakarya’da ortaokul ve lise öğrencilerinde internet bağımlılığı. Turkish Studies . 2015;10(6):855–874.
• 17. Dalbudak E, Evren C. The relationship of internet addiction severity with attention deficit,hyperactivity disorder symptoms in Turkish university students; impact of personality traits, depression and anxiety. Compr Psychiatry. 2014;55(3):497-503.
• 18. Kuss DJ, Griffiths MD, Binder JF. Internet addiction in students: prevalenceand risk factors. Comput Human Behav . 2013;29(3):959-966.
• 19. Kardefelt Winther DA. Conceptual and methodological critique of internet addiction research: towards a model of compensatory internet use. Comput Hum Behav. 2014;31:351-354.
• 20. Öner K, Arslantaş H. Internet addiction in high school students, affecting factors and relationship between internet addiction and depression risk. JMB. 2018;1:38-49.
• 21. Egger O. Internet Behaviour and Addiction.(Yüksek Lisans Tezi), Swiss Federal Institute of Technology Üniversitesi; 1996.
• 22. Yellowlees PM, Marks S. Problematic Internet useor Internet addiction? Comput Human Behav.2007;23(3):1447-1453.
• 23. Özdemir Y, Kuzucu Y, Ak Ş. Depression, loneliness and Internet addiction: how important is low self-control? Comput Human Behav.2014;34:284-290.
• 24. Liu QX, Fang XY, Yan N, Zhou ZK, Yuan XJ, Lan J, Liu CY. Multi-family group therapy for adolescent internet addiction: exploring the underlying mechanisms. Addict Behav. 2014;42:1-8.
• 25. Sariyska R, Reuter M, Bey K, Sha P, Li M, Chen YF, Montag C. Self-esteem, personality and internet addiction: A cross-cultural comparison study. Pers Individ Dif. 2014;61:28 33.
• 26. Arısoy Ö. İnternet bağımlılığı ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2009;1:55-67.
• 27. Lee J, Hwang JY, Park SM, Jung HY, Choi SW, Lee JY, Choi JS. Differential resting-state EEG patterns associated with comorbid depression in Internet addiction. Prog Neuro Psychoph. 2014;50:21-26.
• 28. Kalaitzaki AE, Birtchnell J. The impact of early parenting bonding on young adults' internet addiction, through the mediation effects of negative relating to others and sadness. Addict Behav .2014;39(3):733-736.
• 29. Cao H, Sun Y, Wan Y, Hao J,Tao F. Problematic internet use in Chinese adolescents and its relation to psychosomatic symptoms and life satisfaction. BMCPublic Health. 2011;11:802.
• 30. Leung L, Lee PSN. Impact of internet literacy, internet addiction symptoms and internet activities on academicperformance. Soc Sci Comput Rev.2012;30(4):403-418.
• 31. Doğan U, Tosun Nİ. Lise öğrencilerinde problemli akıllı telefon kullanımının sosyal kaygı ve sosyal ağların kullanımına aracılık etkisi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2016;1(1):99-128.
• 32. Dikeç G, Yalnız T, Bektaş B, Turhan A. Çevik S. Relationship between Smartphone addiction and loneliness among adolescents. Bağımlılık Dergisi . 2017;18(4):103-11.
• 33. Ceyhan AA. Ergenlerin problemli internet kullanım düzeylerinin yordayıcıları. Turk J Child Adolesc Ment Health. 2011;18:85-94.
• 34. Büyüksahin Çevik G, Yıldız MA. The roles of perceived social support, coping, and loneliness in predicting internet addiction in adolescents. J Educ Practc. 2017;8:64-73.
• 35. Kıran Esen B, Gündoğdu M. The relationship between internet addiction, peer pressure and perceived social support among adolescents. Inter J Edu Res Technol. 2010;2(1):29-36.
• 36. Çakır Ö, Oğuz E. Lise öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ile akıllı telefon bağımlılığı arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2017;13(1):418-429.
• 37. Eldeleklioğlu J, Vural M. Predictive effects of academic achievement, Internet use duration loneliness and shynesson Internet addiction. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2013;28(1):141-52.
• 38. Ko CH, Yen JY, Yen CF, Chen CS, Chen CC. The association between ınternet addiction and psychiatric disorder: a review of the literature. Eur Psychiatry. 2012;27(1):1-8.
• 39. Wu X, Chen X, Han J, Meng H, Luo J, Nydegger L, Wu H. Prevalence and factors of addictive Internet use among adolescents in Wuhan, China: Interactions of parental relationship with ageand hyperactivity-ımpulsivity. Plos One. 2013;8(4):1-8.
• 40. T.C. Resmî Gazete. Sağlık Bakanlığı Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik., 19 Nisan 2011, Resmi Gazete Sayısı: 27910, http:// www.resmigazete.gov.tr/eskiler/ 2011/04/2011 04195.html Erişim Tarihi: 2.01.2018
• 41. Tuna C. Ortaoku löğrencilerinin ebeveynleriyle olan bağlanma ilişkisinin internet Bağımlılığına etkisi (Yüksek Lisans Tezi) Nişantaşı Üniversitesi; 2015.
• 42. Young KS. Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychol Behav Soc Netw. 1996;1:237-244.
• 43. Bayraktar F. İnternet Kullanımının Ergen Gelişimindeki Rolü (Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi, 2001.
• 44. Cao F, Su L, Liu T, Gao X. The relationshi pbetween impulsivity and internet addiction in a sample of Chinese adolescents. Eur Psychiatry . 2007;22(7):466-71.
• 45. Çakır Balta Ö, ve Horzum MB. Web tabanlı öğretim ortamındaki öğrencilerin internet bağımlılığını etkileyen faktörler. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2008; 41(1):187-205.
• 46. Kubey RW, Lavin MJ, Barrows JR. Internet use and collegiate academic performance decrements: Early Findings. J Commun. 2001;51(2):366-382.
• 47. Tsai HF, Cheng SH. Yeh TL, Shih CC, Chen KC, Yang YC, Yang YK. The risk factors of internet addiction: A survey of university freshmen. Psychiatry Res. 2009;167: 294–29.
• 48. Wang H, Zhou X, Lu C, Wu J, Deng X, Hong L. Problematic Internet use in high schoolstudents in Guangdong Province, China. PloS One. 2011;6(5): e19660.
• 49. Chou C, Condron L, Belland JC. A review of there search on internet addiction. Educ Psychol Rev .2005;17(4):363-388.
• 50. Lee MS, Ko YH, Song HS, Kwon KH, Lee HS, Nam M, Jung IK. Characteristics of internet use in relation to game genre in Korean adolescents. Cyberpsychol Behav. 2007;10(2): 278-285.
• 51. Wang L, Luo J, Luo J, Gao W, Kong J. The effect of internet use on adolescents’ life styles: A national survey. Comput Hum Behav.2012;28(6):2007-13.
• 52. Vondrácková P, Gabrhelík R. Prevention of internet addiction: A systematic review. J Behav Addict. 2016;5(4):568-79.
• 53. Ko CH, Yen JY, Yen CF, Lin HC, Yang MJ. Factors predictive for incidence and remission of internet addiction in young adolescents: a prospective study. Cyberpsychol Behav. 2007;10:545-51.
• 54.Xu Z, Turel O, Yuan Y. Online game addiction among adolescents: Motivation and prevention factors. Eur J Inform Syst. 2012;21:321-340.
• 55.Guosong S. China’s regulations on Internet cafés. China Media Res. 2010;6(3):26-30.
• 56. Akdağ M, Şahan Yılmaz B, Özhan U, İsmail ŞAN. Üniversite öğrencilerinin internet bağımlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (İnönü Üniversitesi örneği). İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2014;15(1).
• 57. Kim S, Kim RA. A study of internet addiction: status, causes, andremedies. J Korean Home Econ Asso English Edition.2002;3(1):1-19.
• 58. Nalwa K, Anand AP. Internet addiction in students: A cause of concern. Cyberpsychol Behav. 2003;6(6):653-656.
• 59. Tsitsika A, Critselis E, Kormas G, Filippopoulou A, Tounissidou D, Freskou A, Kafetzis D. Internet use and misuse: a multivariate regression analysis of the predictive factors of internet use among Greek adolescents. Eur J Pediatr. 2009;168(6):655.
• 60. Yang SC, Tung CJ Comparison of Internet addicts and non-addicts in Taiwanese high school. Comput Hum Behav. 2007;23(1):79-96.
• 61. Gençer SL. Ortaöğretim öğrencilerinin internet bağımlılık durumlarının internet kullanım profilleri ve demografik özelliklere göre farklılıklarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi; 2011.
• 62. Kayri M, Günüç S. An Analysis of Some Variables Affecting the Internet Dependency Level of Turkish Adolescents by Using Decision Tree Methods. Health Sci Educ Theory Pract. 2010; 10(4): 2487-2500.
• 63. Derin S. Lise öğrencilerinde internet bağımlılığı ve öznel iyi oluş (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi; 2013.
• 64. Young S. What makes the Internet addictive: Potential explanations for pathological Internet use. In: 105th Annual Conference of the American Psychological Association. p. 12-30. Chicago, 1997.
• 65. Ceyhan E, Ceyhan AA. Çocuk ve ergenlerde bilgisayar ve İnternet kullanımının gelişimsel sonuçları. Bilgisayar II. 2011; 165-188.