Kosova’da Türkçe Yayımlanan Bilimsel ve Hakemli Bir Dergi: BAL-TAM

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 45 - 81, 31.01.2025

Salih Okumuş

https://doi.org/10.47139/balted.1597861

Öz

Balkanlar ve Kosova Türk tarihi için önemlidir. Bölge ile doğrudan ilişkilerimiz Osmanlı ile başlar. Ancak Balkan Savaşlarından sonra Osmanlının bölgeden çekilmesiyle, zor duruma düşen Balkan Müslümanları ve Türkler, II. Dünya Savaşına kadar karanlık bir dönem yaşar. Tito’nun önderliğinde Yugoslavya Devletinin kurulmasından sonra Müslümanlara verilen birtakım haklar başta Türkçe öğretimi olmak üzere basın yayın hayatını da canlandırır. Birlik ve Tan Yayın Şirketlerinin çevresinde çeşitli gazete ve dergiler çıkarılır. Bir dönem bu sayede edebiyat, sanat ve kültür hayatını canlı tutmaya çalışan Kosova’da yaşan Türkler, Yugoslavya’nın dağılmasıyla yeni bir problemle karşı karşıya kalır. Tan Yayın Şirketini kapatılır. Edebiyat ve sanat alanlarında çıkan gazete ve dergilerin de yayın hayatına son verilir. Bu sırada BM bölgeye müdahale ederek yeni bir yönetim kurar. Türklerin sıkıntıları bu dönemde de devam eder. Özellikle Türkçe basın alanında büyük bir boşluk oluşur. Bu boşluğu doldurmak üzere o sıralar kurulan ve kısa adı BAL-TAM olan Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi, 2004 yılın mart ayında Bal-Tam Türklük Bilgisi Dergisi’nin ilk sayısını çıkarır. Yılda iki kez çıkan dergi, 20 yıl aralıksız yayın hayatına devam ederek 41. Sayısına ulaşır. Balkanlar’da Türkçe ve dünya dillerinde basılan bilimsel ve hakemli tek dergi olan Bal-Tam, tarih, edebiyat, halk bilimi, eğitim, olaylar-yayınlar gibi farklı bölümleri içeren makale ve akademik yazılardan oluşmaktadır. Bal-Tam Dergisi, dergicilik faaliyetinin dışında araştırma merkezi üzerinden kitap yayını ve uluslararası sempozyumlar da düzenlemektedir. Dergi onlain ve fiziki olarak basılır, kendi adını taşıyan bir de web sayfası bulunur.
Amacımız Balkanlarda Türkçe olarak yayımlanan ilk bilimsel ve hakemli dergi olan Bal-Tam Türklük Bilgisi Dergisi’ni kimlik bilgileri, şekil yapısı, muhteva özellikleri ve yazar kadrosu bakımından incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Bal-Tam,, Süreli Yayınlar, Kosova, Türk Dili ve Edebiyatı

The Scientific and Refereed Journal Published in Turkish in Kosovo: BAL-TAM

Öz

The Balkans and Kosovo are important for Turkish history. Our direct relations with the region begin with the Ottomans. However, after the Balkan Wars, the Balkan Muslims and Turks, who fell into a difficult situation, experienced a dark period until World War II. After the establishment of the Yugoslav State, under the leadership of Tito, certain rights granted to Muslims revived the press and publishing life, especially the teaching of Turkish. Various newspapers and magazines were published around the Birlik and Tan Publishing Companies. The Turks living in Kosovo, who tried to keep the literary, artistic and cultural life alive for a while, faced a new problem with the dissolution of Yugoslavia. With the closure of the Tan Publishing Company, newspapers and magazines published in the press, literary and artistic fields were terminated. In the meantime, the UN intervened in the region and established a new administration. The troubles of the Turks continued during this period. A large gap was created especially in the Turkish press. In order to fill this gap, the Balkan Turkology Research Center, which was established at that time and whose short name was BAL-TAM, published the first issue of the Bal-Tam Journal of Turkish Knowledge in March 2004. The journal, which has been published continuously for 20 years, has reached its 41st issue. Bal-Tam, the only scientific and refereed journal published in Turkish and world languages in the Balkans, consists of articles and academic papers covering different sections such as history, literature, folklore, education, events-publications. In addition to its journal activities, Bal-Tam Journal also organizes book publications and international symposiums through its research center. The journal is published online and physically, and has a web page bearing its own name.
Our aim is to examine the Bal-Tam Journal of Turkish Knowledge, the first scientific and refereed journal published in Turkish in the Balkans, in terms of its identity information, form structure, content features and author staff.

Anahtar Kelimeler

Bal-Tam, Kosova, Periodicals, Language, History, Literatura, Folklore research

Kaynakça

• Abiç, Taylan, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Milli Şairi “Özker Yaşın” Vefat Etti, BAL-TAM, Yitirdiklerimiz, S:14, s.413-414, Prizren, Mart 2011.
• Akalın, Şükrü Haluk, Atatürk'ün Dil Politikası, BAL-TAM, Bilim, S:1, s.28-32, Prizren, Eylül 2004.
• Akgün, Sibel, Dünden Bugüne Balkanlar’da Kosova Türkeri’nin Arada Kalma ve Varlığını Devam Ettirme Durumu, BAL-TAM, Tarih, S:16, s.79-102, Prizren, Mart 2012.
• Alagöz, Sabri, Bilimle İnsanlığı Kucaklaştıran Kişi Yusuf Kerim'in Tüm Eserleri Kitaplaştırılmış Halde, BAL-TAM, Halkbilimi, S:7, s.274-277, Prizren, Eylül 2007.
• Alparslan, Ali, “Mevlevilikte Ney-Hat Münasebeti”, BAL-TAM, Sanat, S:5, s.230-234, Prizren, Eylül 2006.