Thymus revolutus C. Türünün Sert Odun Çeliklerinin Köklenme Özellikleri Üzerine Yetiştirme Ortamlarının ve IBA Konsantrasyonlarının Etkilerinin Belirlenmesi

Yıl 2021, , 595 - 605, 16.08.2021

Selma Kösa

https://doi.org/10.24011/barofd.931944

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, endemik olan Thymus revolutus Celak (Kum Kekiği) türünün sert odun çeliklerinin köklenmesi üzerine yetiştirme ortamlarının [Torf+Perlit (1:1, hacimsel), Torf+Kum (2:1, hacimsel), Perlit+ Kum (1:1, hacimsel)] ve IBA (indol-3-bütirik asit) konsantrasyonlarının [0 (Kontrol), 500 ve 1000 ppm] etkisini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Deneme, bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak kurulmuş olup her tekerrürde 20 adet çelik kullanılmıştır. Aralık ayı ortasında dikilen çelikler, 70 gün sonra sökülerek çeliklerde köklenme oranı (%), kök sayısı (adet), kök uzunluğu (cm), sürgün sayısı (adet), sürgün uzunluğu (cm), sürgün çapı (mm), kök kuru ağırlığı (g) ve sürgün kuru ağırlığı (g) tespit edilmiştir. Çalışma sonucunda, yetiştirme ortamı uygulamalarının köklenme oranı, sürgün uzunluğu ve sürgün kuru ağırlığı üzerine olan etkileri, IBA uygulamalarının ise kök sayısı, kök uzunluğu ve sürgün çapı üzerine olan etkileri istatistiksel anlamda önemli bulunmuştur. Yetiştirme ortamları ile IBA uygulamalarının karşılıklı etkileşimlerinin denemede ölçülen özelliklere olan etkisi ise istatistiksel anlamda önemli bulunmamıştır. En yüksek köklenme oranı %88,33 ile 500 ppm IBA uygulanan ve Torf+Perlit (1:1, hacimsel) ortamında köklendirilen çeliklerde saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Thymus revolutus, Indol-3 bütirik Asit (IBA), Çelikle çoğaltma

Determination of the Effects of Growing Media and IBA Concentrations on Rooting of Hard Wood Cuttings of the Thymus revolutus Celak.

Öz

This study was carried out to determine the effects of the growing media [Peat+Perlite (1:1 by volume), Peat+Sand (2:1 by volume) Perlite Sand (1:1 by volume)] and IBA (indole-3-butyric acid) concentrations [0 (Control), 500 and 1000 ppm] on the rooting of hardwood cuttings of endemic Thymus revolutus Celak (Sandy Thyme). The experiment was designed in 3 replicates according to the split plot and 20 cutting were used in each replicate. Cuttings planted in mid-December are removed after 70 days and rooting rate (%), root number, root length (cm), stem number, stem length (cm), stem diameter (mm), root dry weight (g) and stem dry weight (g) were determined. As a result of the study, the effects of growing medium applications on rooting rate, stem length and stem dry weight, and the effects of IBA applications on root number, root length and stem diameter were found to be statistically significant. The effect of mutual interactions between growing media and IBA applications on the measured characteristics in the experiment was not found to be statistically significant. The highest rooting rate was determined with 88,33% in cuttings that were applied 500 ppm IBA and rooted in Torf+Perlite (1:1 by volume).

Anahtar Kelimeler

Thymus revolutus, Indole-3-butyric acid (IBA), Propagation by cutting

Kaynakça

• Arslan, M., Kalaylioglu, Z., Ekren, E. (2018). Use of Medicinal and Aromatic Plants in Therapeutic Gardens. Indian journal of pharmaceutical education and Research, 51(4),151-154.
• Bahadori, F., Sharifi Ashorabadi, E. (2017). Effects of Different Concentrations of IBA and IAA on Rooting of Thymus kotschyanus Boiss. Cuttings. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 33(1), 148-156.
• Bistgani, Z.E., Hashemi, M., DaCosta, M., Craker, L., Maggi, F., Morshedloo, M.R. (2019). Effect of salinity stress on the physiological characteristics, phenolic compounds and antioxidant activity of Thymus vulgaris L. and Thymus daenensis Celak. Industrial Crops and Products, 135, 311–320.
• Blanusa, T., Vysini, E., Cameron, R. W. F. (2009). Growth and flowering of Petunia and Impatiens: Effects of competition and reduced water content within a container. HortScience, 44, 1302–1307.
• Bulut, G. (2005). Narman (Erzurum) ve Köylerinde Halk İlacı Olarak Kullanılan Bitkiler, Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Farmakognozi Ana Bilim Dalı, Erzurum, 65 s.
• Casiglia, S., Bruno, M., Scandolera, E., Senatore, F., & Senatore, F. (2019). Influence of harvesting time on composition of the essential oil of Thymus capitatus (L.) Hoffmanns. & Link. growing wild in northern Sicily and its activity on microorganisms affecting historical art crafts. Arabian Journal of Chemistry, 12 (8), 2704-2712.
• Celep, F., Dirmenci, T. (2017). Systematic and biogeographical overview of Lamiaceae in Turkey. Natural Volatiles & Essential Oils, 4(4) ,14-27.
• Çakar, H., Akat, H., Akat Saraçoğlu, Ö. (2020). Konut Bahçelerinin Bitkisel Tasarımında İçilebilir Türlerin Kullanımı Üzerine Kullanıcı Görüşleri: İzmir İli Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 11 (Ek (Suppl.) 1), 336-345.
• Davis, P.H. (2000). Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Edinburgh University Press, Vol. 11., Edinburgh.
• Doğan, S. (2007). Thymus kotschyanus Boiss. Et Hohen (Lamiaceae)’a Ait İki Varyetenin (var. kotsvhyanus ve var. glabrescens) Morfolojik Özellikleri ve Yağ Kompozisyonu Bakımından Karşılaştırılması. Yüksek Lisans tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Ana Bilim Dalı, Elazığ, 29 s.
• Faydaoğlu, E., Sürücüoğlu, M. (2011). Geçmişten Günümüze Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kullanılması ve Ekonomik Önemi. Kastamonu University Journal of Forestry Faculty, 11 (1), 52-67.
• Gerçekcioğlu, R. (2009). Genel Meyvecilik. R. Gerçekcioğlu, Ş. Bilginer ve A. Soylu (Eds.), Çeliklerde Kök Oluşumu, Nobel Yayınları, s. 247-250.
• Gowda, M. C., Prasad, B. L. S. (2008). Effect of growth regulators and methods of application on rooting of Thyme (Thymus vulgaris L.) cuttings. Mysore Journal of Agricultural Sciences, 42(1), 9-14.
• Gül, A., Özçelik, H , Uzun, Ö. (2012). Isparta Yöresindeki Bazı Doğal Yerörtücü Bitkilerin Adaptasyonu ve Özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16 (2), 133-145.
• Hayta, E., Arabacı, O. (2011). Kekik Olarak Adlandırılan Bazı Bitki Cinslerinin Tohumlarında Farklı Çimlendirme Yöntemlerinin Belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 8 (1), 91-101.
• Hayta, E. (2009). Kekik Olarak Adlandırılan Bazı Bitki Cinslerinin Tohumlarında Farklı Çimlendirme Yöntemleri ve Tarla Performanslarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Aydın, 131 s.
• Iapichino, G., Arnone, C., Bertolino, M. and Amico Roxas, U. (2006). Propagation of Three Thymus species by stem cuttings. Acta Horticulturae, 723: 411-414.
• İzgi, M. (2020). Farklı IBA (İndol-3-Bütirik Asit) Dozları ve Köklendirme Ortamlarının Bazı Tıbbi Bitkilerin Köklenmesi Üzerine Etkileri. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7 (1), 9-16.
• Kalyoncu, H.I., Ersoy, N., Alparslan, F. (2016). Ada çayı (Salvia officinalis L.)’nın yeşil çelikle çoğaltılması üzerine farklı nem ve hormon doz uygulamalarının etkileri. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 3(2), 171-176.
• Karimi M., Berrichi A., Boukroute A. (2014). Study of vegetative propagation by cuttings of Thymus satureioides. Journal of Materials and Environmental Science, 5 (4), 1320-1325.
• King, C.M., Robinson, J.S., Cameron ,R.W. (2012). Flooding tolerance in four ‘Garrigue’ landscape plants: implications for their future use in the urban landscapes of north-West Europe? Landscape and Urban Planning, 107(2), 100–110.
• Könemann, (1999). Botanica, The Illustrated A-Z of over 10000 garden plants and how to cultivate them. Gordon, Cheers Publication, Hong Kong, p.885.
• Kösa, S, Güral, S. (2019). Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Ve Peyzajda Kullanımları. PEYZAJ, 1 (1), 41-54.
• Kurt, P, Karaoğul, E. (2018). Bartın’da Aktarlarda Satılan Tıbbi Aromatik Bitkiler ve Ülkemizdeki Pazar Payları. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 20 (1), 73-80.
• Lawrence, B.M., Tucker, A.O. (2002). The genus Thymus as a source of commercial products. Thymes. The Genus Thymus. In Stahl-Bishup, E., Sáez, F. (Eds)., In: Mdicinal and Aromatic Plants – Endustrial Profiles, vol.17. Taylor & Francis: London, UK, pp. 252–262.
• Lu, Z., Zhang, S. (2005). Application of orthogonal experiment to propagation of Thymus serpyllum with cuttings. Pratacultural Science, 22 (7), 94-96.
• Morales, R. (2002). The history, botany and taxonomy of the genus Thymus. In: Stahl-Biskup., Saez, F. (Eds), Thyme: The Genus Thymus. Taylor & Francis, London. pp 1-43.
• Nicola, S., Fontana, E., Hoeberechts, J. (2003). Effects of rooting products on medicinal and aromatic plant cuttings. Acta Horticulturae, 614 (1), 273-278.
• Özçelik H., Gül A. (2004.) Isparta Yöresindeki Bazı Yerörtücü Bitkilerin Tespiti ve Peyzaj Mimarlığı Açısından Kullanım Olanakları. S.D.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi, Proje No:511, Proje Sonuç Raporu. Isparta.
• Özhatay, N., Koyuncu, M., Atay, S., Byfield, A. (1997). Türkiye'nin Doğal Tıbbi Bitkilerinin Ticareti Hakkında Bir Çalışma. Wwfuk/Stanley Smith Horticultural Trust. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul, 121 s.
• Póvoa, O., Vitorino, A., Mendes, J. P., Farinha, N. (2019). Aromatic and medicinal plants vegetative propagation using reduced-cost nursery facilities. Acta Horticulturae, 1242, 905-910
• Sargin, S.A. (2021). Potential anti-influenza effective plants used in Turkish folk medicine: A review. Journal of Ethnopharmacology, 265, 113319.
• Stahl-Biskup, E., Saez, F. (2002). Thyme the Genus Thymus. Taylor & Francis, NY, NJ.
• Tümen, İ. (2010). Tıbbi Bitkilerin Ekonomik Değerleri, Ardıç Örneği. Tedavi Sempozyumu, 123-139, 05-06 Haziran 2010, İstanbul.
• Ünal, O., Gökceoğlu, M., Topcuoğlu, Ş.F. (2004). Antalya Endemiği Origanum Türlerinin Tohum Çimlenmesi ve Çelikle Çoğaltılması Üzerinde Araştırmalar. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2), 135-147.