Kent Kimliğini Oluşturan Kent İmgelerinin Kültürel Ekosistem Servisleri Bağlamında Değerlendirilmesi “Balıklıgöl ve Çevresi Örneği”

Yıl 2021, , 767 - 778, 15.12.2021

Banu Karaşah , Merve Çelik

https://doi.org/10.24011/barofd.941519

Cited By: 1

Öz

Kentler fiziksel, sosyal, kültürel ve davranışsal alanlardır ve sahip oldukları özellikleri dolasıyla eşsiz olan yerleşmelerdir. Kent imgeleri kentleri diğer kentlerden farklı kılan kimlik değerlerine katkı sağlayan mozaiklerdir. Bu çalışmada Şanlıurfa kentinde tarihi kültürel değerleriyle önemli bir kent imgesi olan Balıklıgöl ve yakın çevresi çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışma alanının sağladığı kültürel ekosistem servislerine ilişkin bir envanterin ortaya konulması amaçlanmış ve bu doğrultuda alanının sağladığı kültürel ekosistem servisleri (manevi ve etik değerler, ilham, sosyal ilişkiler, sağlık, duyusal deneyimler, ekonomik, kültürel miras değeri, rekreasyon, vb.) değerlendirilmiştir. Çalışma alanının oldukça geniş bir yelpazede kültürel ekosistem servisi sunduğu tespit edilmiştir. Çalışma alanında bu servisler bağlamında görülen eksikliklere ilişkin bazı önerilerde bulunulmuştur. Ayrıca kent halkının ekosistem servislerinden daha fazla faydalanabilmesi için kentteki diğer kent imgelerinin sunduğu servislerin değerlendirilmesi ve bu kent imgelerinin yeşilyol yaklaşımıyla birbirine bağlanması yönünde önerilere de yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kent imgeleri, kent kimliği, kültürel ekosistem servisleri, Balıklıgöl, Şanlıurfa

Assessment of the Urban Images That Form the Urban Identity in the Context of Cultural Ecosystem Services “Case of Balıklıgöl and Its Vicinity, Şanlıurfa”

Öz

Cities are physical, social, cultural, and behavioral spaces, and they are unique settlements because of their characteristics. Urban images are mosaics that contribute to identity values that make cities different from other cities. In this study, Balıklıgöl and its vicinity, which is an important city image with its historical and cultural values in Şanlıurfa were chosen as the study area. It was aimed to reveal an inventory of the cultural ecosystem services provided by the study area and the cultural ecosystem services (spiritual and ethical values, inspiration, social relations, health, sensory experiences, economic, cultural heritage value, recreation, etc.) provided by the study area have been assessed in this direction. It has been determined that the study area offers a wide range of cultural ecosystem services. Some suggestions were proposed regarding the deficiencies in the context of these services in the study area. In addition, suggestions were proposed to evaluate the services offered by other urban images in the city and to link these urban images with a greenway approach so that residents can benefit more from these ecosystem services.

Anahtar Kelimeler

Urban images, urban identity, cultural ecosystem services, Balıklıgöl, Şanlıurfa

Kaynakça

• Albayrak, İ. (2012). Ekosistem Servislerine Dayalı Havza Yönetim Modelinin İstanbul-Ömerli Havzası Örneğinde Uygulanabilirliği. Doktora Tezi, İTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, 198 s.
• Aliağaoğlu, A., Mirioğlu, G. (2020). Urban identity of Balıkesir. International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42, 374-399.
• Belanche, D., Casalo, L. V., Flavian, C. (2017). Understanding the cognitive, affective and evaluative components of social urban identity: Determinants, measurement, and practical consequences. Journal of Environmental Psychology, 50, 138–153.
• Benedict, M. A., McMahon, E. T. (2002). Green infrastructure: Smart conservation for the 21st century. Renewable Resources Journal, 20, 12–17.
• Chan, K. M. A., Satterfield, T., Goldstein, J. (2012). Rethinking ecosystem services to better address and navigate cultural values. Ecological Economics, 74, 8–18.
• Davison, G. (2013). Place-making or place-claiming? Creating a “Latino Quarter” in Oakland, California. URBAN DESIGN International, 18, 200–216.
• Demiroğlu, D., Karadağ, A.A., Cengiz, A.E. (2019). Türkiye’de yeşil alt yapı sisteminin uygulanabilirliği üzerine bir değerlendirme. PEYZAJ - Eğitim, Bilim, Kültür ve Sanat Dergisi, 2, 12-21.
• Duymuş, H., Ünal Çelik, M., Altunkasa, M.F. (2018). Çukurova Üniversitesi peyzaj mimarlığı bölümü öğrencilerinin bakış açısı ile Adana’nın kent imgeleri, ISUEP2018 Uluslararası Kentleşme ve Çevre Sorunları Sempozyumu: Değişim/Dönüşüm/Özgünlük,196-204, 28-30 Haziran 2018, Eskişehir.
• Fábos, J.G., Ryan, R.L. (2006). An introduction to greenway planning around the world. Landscape and Urban Planning, 76(1), 1–6.
• Fish, R., Church, A., Winter, M. (2016). Conceptualising cultural ecosystem services: a novel framework for research and critical engagement. Ecosystem Services, 21, 208–217.
• Güler, T., Şahnagil, S., Güler, H. (2016). Kent kimliğinin oluşturulmasında kültürel unsurların önemi: Balıkesir üzerine bir inceleme. PARADOKS Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 12(Özel Sayı), 5-104.
• Güneş, M., Şahin, Ş. (2015). Yeşil altyapı ve kent kimliği: Ankara kent merkezi örneği. I. Ulusal Ankara Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Kongresi, 445-454, 15-17 Ekim 2015. Ankara.
• Hartig, T., Mitchell, R., De Vries, S. (2014). Nature and health. Annual Review of Public Health, 35, 207–228.
• Hem, L. E., Iversen, N. M. (2004). How to develop a destination brand logo: A qualitative and quantative approach. Skandinav Journal of Hospitality And Tourism, 4(2), 83-106.
• Karaşah, B. (2020). Kentsel yeşil altyapıların önemli bir bileşeni olan kent ormanlarının sağladığı ekosistem servisleri ‘ Kafkasör Kent Ormanı Örneği’. Journal of Anatolian Environmental and Animal Sciences, 5(4), 668-675.
• Kaya, A. Y., Akdemir, İ. O. (2021). Kentsel değişim-kent imgesi korelasyonu: Elâzığ örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(1), 1-23.
• Kaylı, A., Güneş Gölbey, A. (2020). Yeşil altyapı ve yeşil bina bileşeni olarak kurakçıl peyzaj uygulamaları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 57(2), 303-311.
• Kaypak, Ş. (2010). Antakya’nın kent kimliği açısından irdelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,7(14), 373-392.
• Kaypak, Ş. (2013). Küreselleşme sürecinde kentlerin markalaşması ve marka kentler. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 335-355.
• Kılıçaslan, Ş.B.A., Ulus, A. (2021). Kentsel peyzajlarda kültürel ekosistem hizmetleri algıları: Amasya Yeşilırmak kıyısı örneği. Inonu University Journal of Art and Design, 11(23), 1-14.
• Köşker, H., Albuz, N., Ercan F., (2019). Türkiye’de turistik talebin en fazla olduğu 10 kentin marka kimlikleri üzerine bir değerlendirme. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 18(1), 348-365.
• Lalli M. (1988). Urban identity. In: Environmental Social Psychology NATO ASI Series (Series D: Behavioural and Social Sciences), Eds. Canter D., Jesuino J.C., Soczka L., Stephenson G.M. Springer, Dordrecht, pp. 303-311.
• Lalli, M. (1992). Urban-related identity: Theory, measurement, and empirical findings. Journal of Environmental Psychology, 12(4), 285–303.
• Lynch, K. (1960). The Image of the City. The M.I.T. Press: London, 208 pages.
• Manahasa, E., Manahasa, O. (2020). Defining urban identity in a post-socialist turbulent context: The role of housing typologies and urban layers in Tirana. Habitat International, 102, 102202.
• MEA (Binyıl Ekosistem Değerlendirmesi). (2005). Ecosystems and Human Well-Being-Biodiversity Synthesis, Millennium Ecosystem Assessment, Island Press: Washington DC, 86 pages.
• O’Brien, L., De Vreese, R., Kern, M., Sievänen, T., Stojanova, B., Atmis, E. (2017). Cultural ecosystem benefits of urban and peri-urban greeninfrastructure across different European countries. Urban Forestry and Urban Greening, 24, 236–248.
• Ortakçı, A. (2016). Unesco dünya miras listesine kabulünün 30. yılında bir kent imgesi olarak Hattuşa: Hitit başkenti, Uluslararası Bütün Yönleriyle Çorum Sempozyumu, 373-385, 28-30 Nisan 2016, Çorum.
• Özdemir, N. (2012). Kültür Ekonomisi ve Yönetimi Seçki. Hacettepe Yayıncılık: Ankara, 406s.
• Plieninger, T., Dijks, S., Oteros-Rozas, E., Bieling, C. (2013). Assessing, mapping, and quantifying cultural ecosystem services at community level. Land Use Policy, 33, 118–129.
• Ringas, D., Christopoulou, E., Stefanidakis, M. (2011). Urban memory in space and time. In: Handbook of Research on Technologies and Cultural Heritage. Eds. Styliaras, G., Koukopoulos D., Lazarinis, F. Information Science Reference, New York, pp. 325-340.
• Thiele, J., Albert, C., Hermes, J., von Haaren, C. (2020). Assessing and quantifying offered cultural ecosystem services of German river landscapes. Ecosystem Services, 42, 101080.
• Tırnakçı, A. (2021). Sürdürülebilir kentsel açık-yeşil alanlar olarak mezarlıklar ve sunduğu ekosistem hizmetleri: Tarihi Seyyid Burhaneddin Mezarlığı-Kayseri. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 23 (1), 18-35.
• Tülek, B., Ersoy Mirici, M. (2019). Kentsel sistemlerde yeşil altyapı ve ekosistem hizmetleri. PEYZAJ - Eğitim, Bilim, Kültür ve Sanat Dergisi, 2, 1-11.
• URL-1 (2021). https://www.sanliurfa.bel.tr/icerik/223/30/balikligol, Balıklıgöl, (27.03.2021).
• URL-2 (2021). https://www.mynet.com/binlerce-vatandas-balikligole-akin-etti-180103979934, Balıklıgöl, (27.09.2021).
• URL-3 (2021). https://blog.ofix.com/balikligol/, Balıklıgöl, (27.03.2021).
• Ünlü, T. S. (2017). Kent kimliğinin oluşumunda kentsel bellek ve kentsel mekân ilişkisi: Mersin örneği. Planlama, 27(1), 75–93.
• Yaralıoğlu, İ., Asilsoy, B. (2021). Yeşil altyapı kavramının teorik bir çerçevede değerlendirilmesi. Mimarlık Fakültesi Dergisi, 3(1), 46-58.