Antakya Gazipaşa Caddesi Örneğinin Kentsel Tarihi Peyzaj Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2021, , 433 - 445, 16.08.2021

İdil Dal , Işıl Kaymaz

https://doi.org/10.24011/barofd.945875

Cited By: 2

Öz

Antakya tarımsal potansiyel, ticaret yolları üzerinde bulunması ve zengin su kaynaklarına sahip olması ile birlikte birçok medeniyete ev sahipliği yapmış bir kent konumundadır. Birçok kültüre ev sahipliği yapması kente kimlik katan alanlar oluşmasını sağlamıştır. Ancak kentte yaşanan kentsel büyümeye bağlı hızlı değişim, tarihi dokuyu zedelemekte, ona farklı işlevler yükleyerek kimliğinin giderek bozulmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada tarihi kimliği bulunan alanlar Antakya, Gazipaşa Caddesi örneği üzerinden ele alınmıştır. Tarihi dokuda süreç içerisinde meydana gelen değişimlerin boyutlarının ortaya konulması hedeflenmiştir. Alanın mevcut durumunu ortaya koymak ve öneriler geliştirmek adına fotoğraflar çekilmiş, sorun analizi, GZFT analizi, kent imgesi analizi yapılmış ve anket uygulanmıştır. Bu doğrultuda kent kimliğini tehdit eden ve kent kimliğine katkıda bulunan unsurlar belirlenmiştir. Elde edilen bulgularla birlikte kimliğin korunup geleceğe aktarılmasına ilişkin olarak tarihi doku ile uyumlu donatılara, yapılara ve yapısal düzenlemelere ilişkin öneriler geliştirilmiştir. Öneriler sonucunda korumanın çok paydaşlı ve çok disiplinli bir sürece ihtiyacı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

kentsel tarihi peyzaj, kent kimliği, peyzaj tasarımı, peyzaj yönetimi, Antakya

Evaluation of Antakya Gazipaşa Street in terms of Urban Historical Landscape

Öz

Antakya is a city that has hosted many civilizations with its agricultural potential, being on trade routes, and having rich water resources. Hosting many cultures, has created areas that add identity to the city. However, the rapid change due to urban growth in the city damages the historical texture and causes its identity to deteriorate gradually by assigning different functions to it. In this study, the areas with historical identity are handled over the example of Antakya, Gazipaşa Street. It is aimed to reveal the dimensions of the changes that have occurred in the historical texture in the process. In order to reveal the current situation of the area and to develop suggestions, photographs were taken, problem analysis, SWOT analysis, city image analysis were made and a questionnaire was applied. In this direction, elements that threaten and contribute to urban identity have been identified. Within the scope of the findings, suggestions have been developed regarding the equipment, structures, and structural arrangements compatible with the historical texture in order to preserve the identity and transfer it to the future. As a result of the recommendations, it has been determined that conservation needs a multi-stakeholder and multi-disciplinary process.

Kaynakça

• 1. Antakya Belediyesi (2019). 2020-2024 Stratejik Planı. http://www.antakya.bel.tr/Files/2020_ilanlar/2020-. 2024%20antakya%20belediyesi%20stratejik%20plan.pdf, (28.02.2021).
• 2. Arabacıoğlu, F. P., Aydemir, I. (2007). Tarihi Çevrelerde Yeniden Değerlendirme Kavramı. Megaron, 2(4), 204-212.
• 3. Cresswell, T. (2004). Place: A Short Introduction. Blackwell Publishing, Oxford.
• 4. Çorbacı, Ö L., Abay, G., Oğuztürk, T, Üçok, M. (2020). Kentsel Rekreasyonel Alanlardaki Bitki Varlığı; Rize Örneği/Plant Existence in Urban Recreational Areas; Rize Example. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 16 (2), 16-44.
• 5. Demir, A. (1996). Çağlar İçinde Antakya. Akbank Yayınları, İstanbul.
• 6. Emir, H. C. (2006). Antakya Kuseyri Evi Restorasyon Projesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 266 s.
• 7. Garagnani, S., Arteaga, J., Bravo, L. (2016). Understanding Intangible Cultural Landscapes-Digital Tools as A Medium to Explore the Complexity of The Urban Space. Parametricism vs. Materialism: Evolution of Digital Technologies for Development [8th ASCAAD Conference Proceedings, London (United Kingdom) 7-8 November 2016, pp. 431-436.
• 8. Güzelmansur A., Salıcı A., Altunkasa, M. F. (2007). Kentleşme ve Kentsel Yaşam Niteliği Arasındaki Etkileşimlerin Dış Mekânlar Açısından İrdelenmesi: Antakya Örneği. 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, 10-15 Eylül 2007, ss. 511-524, Ankara.
• 9. Hatami, M. (2013). Tarihi Kent Merkezlerinin Koruma Sorunları, Urmiye Tarihi Kent Merkezi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 165 s.
• 10. ICOMOS (2011). Tarihi Kentlerin ve Kentsel Alanların Korunmasıv ve Yönetimiyle İlgili Valetta İlkeleri. Erişim Adresi: http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0592931001536912260.pdf, (01.06.2017).
• 11. Kale, B. (2011). Tarihsel Kent Peyzajlarının Korunması, Hamamönü Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 109 s.
• 12. Kaymaz, I. (2013). Urban Landscapes and Identity. Advances in Landscape Architecture (Ed. Murat Özyavuz). IntechOpen. Crotia.
• 13. Keleş, R. (1980). Kentbilim Terimleri Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Sevinç Basımevi, Ankara.
• 14. Kurtar, C., Somuncu M. (2013). Kentsel Kültürel Mirasın Korunması ve Sürdürülebilirliği. Ankara Araştırmaları Dergisi, 1(2), 35-47.
• 15. Lynch, K. (1960). The Image Of The City. The Technology Press & Harvard University Press, Cambridge.
• 16. Ömeroğlu, C. (2006). Antakya Kentinin Özgünlüğü ve Günümüz Koruma Sorunlarının Antakya Kentsel Sit Alanında İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 215 s.
• 17. Özalp, D. (2008). Tarihi Kent İmajının Korunmasında Kentsel Tasarım: Antakya Örneği. Uzmanlık Tezi, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Ankara.
• 18. Relph, E. (1976). Place and Placelessness. Pion, London.
• 19. Rifaioğlu, M. N. (2014). The Historic Urban Core of Antakya Under the Influence of the French Mandate, and Turkish Republican Urban Conservation and Development Activities. Megaron, 9(4), 271-288.
• 20. Sayın, G., Çorbacı, Ö. L. (2019). The Development of Squares from the Past to Present, Mehmet Dalkılıç (Ed.), International Researches in Health and Natural Sciences, pp. 63-77, ISBN: 978-605-7809-42-80-3. Gece Kitaplığı, Ankara.
• 21. Şahin, N. (2010). Kent Kimliği ve Değişim Sürecinin Kayseri Kenti Örneğinde İrdelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 174 s.
• 22. Tekin, M. (2000). Hatay Tarihi. AYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı, Ankara.
• 23. UNESCO (1992). Operational Guidelines for The Implementation of The World Heritage Convention. Paris. http://whc.unesco.org/archive/opguide05-annex3-en.pdf, (01.06.2017).
• 24. UNESCO (2011). Recommendation on the Historic Urban Landscape Adopted by the General Conference at its 36th Session. http://www.historicurbanlandscape.com/themes/196/userfiles/download/2014/3/31/3ptdwdsom3eihfb.pdf, (01.02.2021).
• 25. Ünlü, T. S. (2017). Kent Kimliğinin Oluşumunda Kentsel Bellek ve Kentsel Mekân İlişkisi: Mersin Örneği. Planlama Dergisi, 27(1); 75-93.
• 26. Yurdugüzel, O. T., Özçetin, Z. (2015). Tarihi Çevre Koruma Uygulamalarına Eleştirel Bakış: Hamamönü Örneği. 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 75- 82.