12 Temmuz Beyannamesi Süreci Ve Beyannamenin Türk Siyasal Hayatına Etkisi Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 23, 141 - 154, 31.05.2021

Hüseyin Çavuşoğlu

https://doi.org/10.47129/bartiniibf.843205

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada, 12 Temmuz beyannamesi süreci ve beyannamenin Türk siyasal yaşamına etkisi ele alınmıştır. Türkiye’de çok partili hayata geçildikten sonra, iktidar ile muhalefet arasındaki ilişki oldukça gerginleşti ve bu ortamda, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü, iktidar ve muhalefet liderleriyle yaptığı görüşmeler sonucunda, “12 Temmuz Beyannamesini” yayımlamıştır. Beyanname ile DP, kurumsal bir kimlik kazanırken, iktidar ile muhalefet arasında karşılıklı bir güven ortamı yakalanmıştır. Beyannamenin hem CHP hem DP açısından önemli sonuçları olmuştur. CHP’de Başbakan Recep Peker istifa ederken; DP’de ise yaşanan ihraçlar ve istifalar sonunda Millet Partisi kurulmuştur. Beyanname, çok partili demokratik düzenin tesisi için gerekli olan bir önlem olarak, Türk siyasal hayatındaki yerini almıştır. Ayrıca Türkiye’nin çok partili hayattan yana olduğu mesajı, batılı ülkelere verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İsmet İnönü, iktidar, muhalefet, Recep Peker

Kaynakça

• Ahmad, F. (1992). Demokrasi Sürecinde Türkiye 1945-1980, İstanbul: Hil yayınları.
• Ahmad, F. (2007). Demokrasi Sürecinde Türkiye 1945-1980, İstanbul: Hil yayınları.
• Akın, F. (2005). 12 Temmuz Beyannamesi’nin Türk Siyasi tarihindeki yeri ve önemi, Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2): 92-109.
• Akın, R. (2009). Gazi’den Günümüze Cumhurbaşkanlığı 1923-2007, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Albayrak, M. (2004). Türk Siyasi Tarihinde Demokrat Parti 1946-1960, Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Arcayürek, C.(1983). Demokrasinin İlk Yılları 1947-1951, Ankara: Bilgi yayınevi.
• Ateş, A. E. ve Gökçeler, O. (2019). 12 Temmuz Beyannamesinin Gölgesinde Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün Yurt Gezileri, İnsan&İnsan, 6, (21): 477-492.
• Avcıoğlu, H. (1959). “Çok Partili Hayatın Ondördüncü Yılında İnönü ile Mülakat”, Akis, Cilt: XVI, Sayı 269.
• Çelebi, O. (2017). Taşradan Demokrasiye Açılan Kapı: İsmet İnönü’nün 14 – 26 Eylül 1947 Tarihli Yurtiçi Gezisi, Uluslar Arası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54): 279-295.
• Çiçek, A. C. (2018). Türkiye’de Çok Partili Siyasal Hayatın ‘Garanti Belgesi’: 12 Temmuz Beyannamesi’nin Söylem Analizi. Curr Res Soc Sci, 4(2), 83-96.
• Dereli, U. (1996). Recep Peker’in Başbakanlık Durumu, Marmara Üniversitesi SBE, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Eroğul, C. (1998). Demokrat Parti Tarihi Ve İdeolojisi, Ankara: İmge Kitabevi.
• Gökçeler, O. (2018). 1946-1950 Yılları Arasında İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı Ve Yönetim Anlayışı, İstanbul Üniversitesi SBE, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
• Karpat, H. K. (1996). Türk Demokrasi Tarihi, İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Karpat, K. H. (2008). Türk Demokrasi Tarihi Sosyal, Ekonomik, Kültürel Temeller, Ankara: İmge Kitabevi.
• Nalbant, Ş. G. (2014). Türkiye’de Merkez Sağın Kuruluşu: Demokrat Parti’nin Gözünden Cumhuriyet Halk Partisi, Adnan Menderes Üniversitesi SBE, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Aydın.
• Öztürkci, A. (2019). Türk Siyasal Tarihinde Demokrat Parti Birinci Büyük Kongresi, Cedrus VII, 723- 740.
• Satı, S. (2019). Asım Us’un Milletvekilliği Döneminde Yakın Tarihimizin Önemli Olaylarına Bakışı (1927-1950), Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi SBE, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Karaman.
• Tuna, S. (2006). Siyasi Açıdan I. Ve Iı. Hasan Saka Hükümetleri (1947-1949), Gazi Üniversitesi SBE, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Tunaya, T. Z. (1952). Türkiye’de Siyasi Partiler 1859-1952, İstanbul: Arba yayınları.
• T.B.M.M. Tutanak Dergisi, (1946 - 1947) . Dönem 8 , C. İ - VI.
• Uçan, M. (2014). İsmet İnönü’nün Siyasi Hayatı 1922-1960, Gazi Üniversitesi SBE, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara.
• Ugan, A. A. (2014). İsmet İnönü Dönemi Türkiye’sinin İç Ve Dış Politikasına Genel Bir Bakış (1938- 1950), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi SBE, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Muğla. Yücel, S. (2001). Demokrat Parti, İstanbul: Ülke Kitapları.
• Zürcher, E. J. (2006). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi , Yasemin Saner Gönen (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.