Analysis and Comparison of TR81 Region Provinces in Terms of Regional Competitiveness

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 30, 72 - 100, 30.11.2024

Said Ceyhan , Furkan Bulbul

https://doi.org/10.47129/bartiniibf.1528778

Öz

The world is facing an economic war that starts from local and regional and reaches global dimensions. In this context, regions and countries that shape their economic policies correctly and increase their competitiveness advance their growth in a positive direction, while those who cannot make economic reforms and keep up with the order struggle with economic and social crises, backwardness, poverty and political problems. Regions and countries with high competitiveness have the opportunity for rapid, balanced and sustainable development compared to other countries and regions. This situation of countries on a national basis is sometimes seen between two different regions of a state. As stated by M. Porter, the level of development of regions and countries with high levels of factor and demand conditions, the presence of relevant and supportive organisations, firm strategy and structure, competition dimension, public and stakeholder support is high, while the level of development of other regions remains low. In this context, policy makers carry out many studies and take incentive measures to raise the level of development and increase competitiveness. Although the phenomenon of competitiveness first started on the basis of firms, it has been the subject of many studies nationally, regionally and even among provinces. In this study, the competitiveness of the provinces of the Western Black Sea Region was analysed in terms of competitiveness power on the basis of all sectors, a comparison was made among the provinces of the region and the competitiveness power ranking of our three provinces was made. In this comparison starting from the GDP per capita of these provinces, which have their own characteristics, we have made a relative ranking in terms of competitiveness by including the economic, social and cultural values of the provinces. In this context, as a result of the Three Star analysis, it has been revealed that 8 sectors in Bartın province, 5 sectors in Karabük province and 20 sectors in Zonguldak province have competitive advantage, and as a result of the field study and Diamond Model analysis, it is possible to rank Zonguldak, Bartın and Karabük respectively from high to low in terms of relative competitiveness.

Anahtar Kelimeler

Regional Development, Competitiveness Analysis, Filyos, Integrated Regional Applications, Western Black Sea Region, TR81 Region

TR81 Bölgesi illerinin Bölgesel Rekabet Edilebilirlik Açısından Analizi ve Karşılaştırması

Öz

Dünya yerel ve bölgeselden başlayıp küresel boyutlara ulaşan bir ekonomik savaş ile karşı karşıyadır. Bu bağlamda ekonomik politikalarını doğru şekillendirip rekabet gücü yükselten bölgeler ve ülkeler büyümelerini pozitif yönde ilerletirken, ekonomik reformları yapamayıp, düzene ayak uyduramayanlar ise ekonomik ve sosyal krizler, geri kalmışlık, yoksulluk ve siyasal sorunlar ile mücadele etmektedirler. Rekabet gücü olgusunun yüksek olduğu bölge ve ülkeler diğer ülke ve bölgelere göre hızlı, dengeli ve sürdürülebilir gelişme imkanına sahip olmaktadırlar. Ülkelerin ulusal bazda olan bu duruma bazen de bir devletin farklı iki bölgesi arasında da görülmektedir. M. Porter’ın belirttiği gibi faktör ve talep koşulları, ilgili ve destekleyici kuruluşlar varlığı, firma stratejisi ve yapısı ile rekabet boyutu, kamu ve paydaş desteklerinin düzeyi yüksek olan bölge ve ülkelerin gelişmişlik düzeyi yüksekken diğer bölgelerin gelişmişlik düzeyi düşük kalmaktadır. Politika üretenler bu bağlamda gelişmişlik seviyesini yükseltmek ve rekabet edilebilirliğini arttırmak için birçok çalışmalar yapıp teşvik tedbirlerini almaktadırlar. Rekabet edilebilirlik olgusu ilk olarak firma bazında başlamış olsa da daha sonrasında ulusal, bölgesel ve iller arasında bile birçok çalışmalara konu olmuştur. Bu çalışmada Batı Karadeniz Bölgesi illerinin tüm sektörler bazındaki rekabet edilebilirlik gücü bakımından incelemesini yapılarak bölge illerinin kendi aralarında kıyaslama yapılmış ve her üç ilimizin rekabet gücü sıralaması yapılmıştır. Kendilerine has özellikleri olan bu illerin kişi başına düşen GSYİH’sından başlayan bu kıyaslamada illerin ekonomik, sosyal ve kültürel değerlerini de içine alarak rekabet edilebilirlik açısından göreceli sıralamasını yapmış bulunmaktayız. Bu bağlamda yapılan Üç Yıldız analizi neticesinde Bartın ilinde 8, Karabük ilinde 5 ve Zonguldak ilinde 20 sektörün rekabet avantajına sahip olduğu, akabinde yapılan saha çalışması ve Elmas Modeli analizi neticesinde ise göreceli olarak rekabetçilik açısından yüksekten düşüğe sırasıyla Zonguldak, Bartın ve Karabük olarak sıralamak mümkün olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bütünleşik Bölge Uygulamaları, Batı Karadeniz Bölgesi, Bölgesel Kalkınma, Rekabet Edilebilirlik Analizi, Filyos, TR81 Bölgesi

Kaynakça

• Alkin, K., Bulu, M. ve Kaya, H. (2007). İller arası rekabet endeksi: Türkiye’deki illerin rekabetçilik seviyelerinin göreceli olarak ölçülebilmesi için bir yaklaşım. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 221–235.
• Arslan, K. (2005). Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Etkin Bir Araç: Bölgesel Planlama ve Bölgesel Kalkınma Ajansları, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı:7.
• Aydemir, Z. C. (2002). Bölgesel rekabet edebilirlik kapsamında illerin kaynak kullanım görece verimlilikleri veri zarflama analizi uygulaması. (Uzmanlık Tezi). DPT, Yayın No: 2664. Ankara.
• Ceyhan, M. S. ve Özcan, S. Ö. (2018). Bölgesel Kalkınmada Kümelenmelerin Rolü: Bartın İli Ayakkabıcılık Sektörü Örneği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), 141-163. https://doi.org/10.11616/asbed.v18i38800.459479
• Carlin W., Glyn A. and Reenen J. V. (2001). Export market performance of OECD countries: empirical examination of the role of cost competitiveness. Economic Journal, 111 (468): 128-162.
• Çelebi Zengin, E. ve Sağır, H. (2019). Rekabet Gücü Kapsamında Dünyadaki ve Türkiye’deki Kentlerin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 867-889. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.570842
• Demirkol, Ş. (2002). Değişim Mühendisliği, Editörler: Coşkun, R., ve R. Altunışık, Stratejik Boyutuyla Modern Yönetim Yaklaşımları, (ss. 163-176), İstanbul: Beta. Yay.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) (1996). Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planı (1996-2000), Ankara.
• Devlet Planlama Teşkilatı (DPT). (2003). “İllerin ve bölgelerin sosyoekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması”. Yayın No: 2671.
• Ekinci Hamamci, E. D. (2019). Türkiye’de bölgesel rekabet edebilirlik. İstanbul İktisat Dergisi-Istanbul Journal of Economics, 69(1), 67-101. https://doi.org/10.26650/ISTJECON2018-0007
• Güngör, İ. ve Demirgil, H. (2005). Bölgesel rekabet yapısının bulanık VZA ile araştırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 10, 23–38. Erişim adresi: http://dergipark. gov.tr/download/article-file/194905.
• Huavari, J., Kangasharju, A., and Alanen, A. (2001). “Constructing an Index for Regional Competitiveness”, Pellervo Economic Research Institute Working Papers
• Beath, J. (2002). UK Industrial Policy: Old Tunes on New Instruments?. Oxford Review of Economic Policy, Cilt 18, Sayı 2, 1 Haziran 2002, Sayfa 221–239, https://doi.org/10.1093/oxrep/18.2.221
• Kara, M. (2008). “Bölgesel rekabet edebilirlik kavramı ve bölgesel kalkınma politikalarına yansımaları”. (Uzmanlık Tezi). DPT, Yayın No: 2774, Ankara.
• Kalkınma Bakanlığı (2014). Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Ankara.
• Kitson, M., Martin, R., and Tyler, P. (2004). Regional competitiveness: An elusive yet key concept?. Regional Studies, 38, 991–999. https://doi.org/10.1080/0034340042000320816.
• Krugman, P. (1996). Making sense of the competitiveness debate. Oxford Review of Economic Policy, 12, 17–35. https://doi.org/10.1093/oxrep/12.3.17.
• Marsh, I.W. and Tokarick, S.P. (1994). Competitiveness indicators: a theoretical and empirical assessment. IMF Working Paper, 1-52.
• Örkcü, H. H. ve Kardiyen, F. (2006). İllerin gelişmişlik düzeylerini sıralama ve sınıflandırma bakımından veri zarflama analizi ve çok değişkenli istatistiksel yöntemlerin karşılaştırılması üzerine bir çalışma. H.U. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 127–152. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/309053
• Özdemir, A. İ. ve Altıparmak, A. (2005). Sosyoekonomik göstergeler açısından illerin gelişmişlik düzeyinin karşılaştırmalı analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24, 98–110. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/erciyesiibd/article/viewFile/5000115327/ 5000107328.
• Porter M. E. (1990). "Competitive Advantage of Nations", The MacMillan Press, New York.
• Porter, M. E., 1998, The Competitive Advantage of Nations, (With a new introduction), Hampshire: MacMillan Business.
• Porter, M. E. (2003) “The Economic Performance of Regions”, Regional Studies, 37, 549-578.
• Porter, M. E. (2015). Rekabet Stratejisi. Aura Yayınları, 3, 3-451. (G. Ulubilgen, Çev.)
• Porter M. E., Ketels C., and Delgado M.. (2007). The Microeconomic Foundations of Prosperity: Findings From The Business Competitiveness Index", In WEF Global Competitiveness Report 2007-2008, Ch1.2,
• Yapraklı, S. ve Aslan, Ö. F. (2023). TRA1 Bölgesi İllerinde (Erzurum, Erzincan, Bayburt) Kümelenme Potansiyeli ve Yerel Rekabet Gücü: Üç Yıldız Analizine Dayalı Bir Saha Araştırması. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 429-458. https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1115658