KENTSEL PERİFERİNİN DÖNÜŞÜMÜ VE ENTEGRASYONUNDA STK’LARIN ÜSTLENEBİLECEĞİ ROLLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2020, Cilt: 20 Sayı: 1, 255 - 276, 24.03.2020

Nureddin Nebati

https://doi.org/10.11616/basbed.v20i53206.550367

Öz

Bu çalışmanın amacı, günümüz kent sorunlarını merkez ve çevre ikiliği üzerinden açıklayarak bu sorunların çözümü için STK’lar tarafından atılabilecek adımları genel hatlarıyla ortaya koymaktır. Kentlerin merkez ve çevre alanları kendilerine özgü yaşam tarzları, yerleşim biçimleri ve sorun alanları barındırmaktadır. Türkiye kentlerinde merkez ve periferi alanları tarihsel süreç içerisinde köyden kente göçle şekillenmiştir. Kentsel dönüşüm ile birlikte periferilerde görülen yaşam tarzları ve yerleşim biçimleri de dönüşmüştür. Periferi yeniden tanımlanmaya başlamıştır. Yeniden tanımlanma sürecinde oluşabilecek sorunları ortadan kaldırmada ve sürecin kontrol altında gitmesini sağlamada STK’lara önemli görevler düşmektedir. STK’lar yürütecekleri çeşitli program ve çalışmalarla periferinin sorunlarını rehabilite edebilir ve merkez ile çevrenin birbirine eklemlenmesini sağlayabilir. Böylece kentsel dönüşüm, fiziksel bir sürecin ötesine geçerek kentin her alanında görülen bir sosyal bütünleşmeye dönüşebilir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Dönüşüm, Merkez Çevre, STK, Rehabilitasyon

Kaynakça

• Adaman, F. ve Keyder, Ç. (2006), Türkiye’de Büyük Kentlerin Gecekondu ve Çöküntü Mahallelerinde Yaşanan Yoksulluk ve Sosyal Dışlanma, Avrupa Komisyonu, Sosyal Dışlanma ile Mücadelede Mahalli Topluluk Eylem Programı (2002-2006), http://ec.europa.eu/employment_social/social_inclusion/docs/2006/study_turkey_tr.pdf, (Erişim Tarihi: 02.03.2019)
• Demir, K. ve Çabuk, S. (2010), “Türkiye’de Metropoliten Kentlerin Nüfus Gelişimi”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28, 193-215.
• Deneç Aysev, E. (2014), Türkiye Kentlerinin Mekânsal Üretiminde TOKİ Etkisi, Mimarlık Dergisi, 338, http://www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=392&RecID=3443, (Erişim Tarihi: 11.01.2019).
• Duman, T. (2014), Kenar Mahallede Gündelik Hayat, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Erman, T. (2004), “Gecekondu Çalışmalarında ’Öteki’ Olarak Gecekondulu Kurguları”, European Journal of Turkish Studies, 1, https://ejts.revues.org/85, (Erişim Tarihi: 11.02.2019).
• Es, M., Başkurt, M. ve Zengin, E. (2013), “Kentsel Yoksulluğun Önlenmesinde Sosyal Belediyecilik Uygulamaları”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 21–39.
• Gönüllü, G. (2015), “Siyaset ve Kültür Ekseninde Göç ve Gecekondu İlişkisinin Tahlili: 1950’den 80’lere İstanbul’a Göç”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(2), 133-163.
• Görün, M. ve Kara, M. (2010), “Kentsel Dönüşüm ve Sosyal Girişimcilik Bağlamında Türkiye’de Kentsel Yaşam Kalitesinin Artırılması”, Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 139–163.
• Gülener, S. (2007), “Türk Siyasetinde Merkez Çevre İlişkilerinin Seyri ve 27 Mayıs 1960 Darbesi,” Bilgi, 14, 36-66.
• Kentleşme Şurası (2009), Kentsel Yoksulluk, Göç ve Sosyal Politikalar Komisyonu Raporu, 7, Ankara: TC. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı.
• Kılınç, Z., A. ve Bezci, B. (2014), “Kentleşme, Gecekondu ve Hemşerilik”, Akademik İncelemeler Dergisi, 6(2), 323–344.
• Koyuncu, A. (2011), 1980’den Sonra Kente Göç Edenlerin Tutunma Yolları: Konya Örneği, Yayınlanmamış Doktora Çalışması, Konya: Selçuk Üniversitesi.
• Lelandais Erdi, G. ( 2015), “Türkiye’de Neoliberal Muhafazakarlık Etkisinde Kentleşme”, Türkiye Politika ve Araştırma Merkezi, http://researchturkey.org/tr/urbanisation-under-neoliberal-conservatism-in-turkey/, (Erişim Tarihi: 02.02.2019).
• Pérouse, J., F. (2014), İstanbul’la Yüzleşme Denemeleri, İstanbul: İletişim.
• Shils, Edward (2002), “Merkez ve Çevre,” (Çev. Yusuf Ziya Çelikkaya), Türkiye Günlüğü, 70, 86-96.
• Şen, B. (2005), “Soylulaştırma: Kentsel Mekânda Yeni Bir Ayrıştırma Biçimi”, İstanbul’da Kentsel Ayrışma: Mekânsal Dönüşümde Farklı Boyutlar, İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 127–159.
• Tekeli, İ. (2014), Türkiye’nin Kentleşme Deneyiminden Öğrenebileceklerimiz, Ankara: TEPAV.
• TOKİ Konut Edinme Rehberi (2010), “Geleceğin Türkiye’si İçin Geleceğin Kentlerini Kuruyoruz”, https://www.toki.gov.tr/content/images/main-page-slider/30102016231116-pdf.pdf, (Erişim Tarihi: 11.02.2019)
• Ümit Atılgan, E. (2014), “‘Çinçin’den Subay Polis Çıkmış mı ki Ben Olayım’: Damgalı Mekanlar”, Kenarın Kitabı Arada Kalmak Çeperde Yaşamak, İstanbul: İletişim.
• Zamanov, A ve Bahçelioğlu, İ. (2013), “Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Aktörleri ve Ortaklık Modeli”, http://ayazzamanov.weebly.com/uploads/2/5/4/0/25407348/488paper_final.pdf, (Erişim Tarihi: 22.02.2019).