Bilecik İlinde Yapılan Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarında Karşılaşılabilecek Risk ve Tehlikelerin İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 3, 42 - 63, 29.08.2022

Evrim Erçin , Merve Keskin

https://doi.org/10.53445/batd.1074021

Öz

Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamaları geçmişten günümüze gelişen bir kültür birikimi olarak bütüncül yapı biçimine kavuşarak modern tıp bilimi yanında yer almıştır. Bu tedavi yöntemlerinin yüz yıllardır dünya da halen tercih edilme sebebi, hastalığın nedenlerini araştırırken elde edilen bulguların yanında kişilerin yaşam biçimleri ve ruhsal durumlarını da gözlemlemesidir. Türkiye’de Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamaları tedaviyi desteklemek amacıyla kullanılmaktadır. Çalışılan her alanda olduğu gibi Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamalarında da İş Sağlığı ve Güvenliği yönünden tehlike ve riskler mevcuttur. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamaları sertifikalı doktor, diş hekimi ve doktor gözetiminde sertifikalı sağlık personeli tarafından yapılmaktadır. Sağlık alanındaki İş Sağlığı ve Güvenliği risklerinden olan biyolojik, fiziksel, kimyasal ve ergonomik risk etmenleri Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp uygulamalarında da karşımıza çıkmaktadır. Bilecik ilinde Mezoterapi, Proloterapi, Akupuntur ve Kupa uygulamaları (Hacamat) geleneksel tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bu uygulamalarda invaziv girişimler olduğu için en sık rastlanan risk etmeni kesici ve delici alet yaralanmaları olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu iş kazalarının önlenmesi için kişisel koruyucu donanımlar başta olmak üzere çeşitli önlemler alınması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları, İş Sağlığı ve Güvenliği, Modern Tıp, Mezoterapi, Ploroterapi, Hacamat

Teşekkür

Bu çalışma Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İş Sağlığı ve Güvenliği Anabilim Dalı Tezsiz Yüksek Lisans Programında Dönem Projesi olarak tamamlanmıştır.

An Evaluation of Risks and Hazards Encountered in Traditional and Complementary Medicine Practices in Bilecik in Terms of Occupational Health and Safety

Öz

Traditional and Complementary Medicine practices have taken their place next to modern medical science by gaining a holistic structure as a cultural accumulation that has developed from the past to the present. The reason why these treatment methods are still preferred in the world for hundreds of years is that they observe the lifestyles and mental states of people as well as the findings obtained while investigating the causes of the disease. Traditional and Complementary Medicine practices are used to support treatment in Turkey. There are dangers and risks in terms of Occupational Health and Safety in Traditional and Complementary Medicine Practices, as in every field of study. Traditional and Complementary Medicine practices are carried out by certified doctors, dentists and certified health personnel under the supervision of a doctor. Biological, physical, chemical and ergonomic risk factors, which are among the Occupational Health and Safety risks in the field of health, are also encountered in Traditional and Complementary Medicine applications. Traditional treatment methods such as Mesotherapy, Prolotherapy, Acupuncture and Hijama are applied in Bilecik city. Since there are invasive procedures in these applications, the most common risk factor is sharp and penetrating tool injuries. In order to prevent these occupational accidents, it is necessary to take various precautions, especially personal protective equipments.

Anahtar Kelimeler

Traditional and Complementary Medicine, Occupational Health and Safety, Modern Medicine, Mesotherapy, Prolotherapy, Hijama

Kaynakça

• Akgün, S. (2015). Sağlık sektöründe iş kazaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 2(2), 67-75.
• Al-Rubaye, K. Q. A. (2012). The clinical and histological skin changes after the cupping therapy (Al-Hijamah). Journal of the Turkish Academy of Dermatology, 6(1).
• Arslan, S. (2014). İş Sağlığı ve Güvenlı̇ğı̇ Kanunu’na Göre İşverenı̇n Genel Yükümlülüklerı̇. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 20(1), 767-808.
• Arslan, M., Şahne, B. S., & Sevgi, Ş. (2016). Dünya’daki geleneksel tedavi sistemlerinden örnekler: genel bir bakış. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 6(3), 100-105.
• Bamfarahnak, H., Azizi, A., Noorafshan, A., & Mohagheghzadeh, A. (2014). A tale of Persian cupping therapy: 1001 potential applications and avenues for research. Complementary Medicine Research, 21(1), 42-47.
• Batcıoğlu, K. , Öztürk, İ. , Genç, M. , Aydoğdu, N. , Karabulut, A. B. & Karagözler, A. (2001). Patoloji Laborantlarında Ksilen Solumanın Antioksidan Sistem Üzerine Etkileri . Journal of Turgut Ozal Medical Center , 8 (3)
• Chang, K. H., Brodie, R., Choong, M. A., Sweeney, K. J., & Kerin, M. J. (2011). Complementary and alternative medicine use in oncology: a questionnaire survey of patients and health care professionals. BMC cancer, 11(1), 1-9.
• Chernyak, G. V., Sessler, D. I., & Warltier, D. C. (2005). Perioperative acupuncture and related techniques. The Journal of the American Society of Anesthesiologists, 102(5), 1031-1049.
• Chorążewska, M., Piech, P., Pietrak, J., Kozioł, M., Obierzyński, P., Maślanko, M., ... & Łuczyk, R. (2017). The use of platelet-rich plasma in anti-aging therapy (overview). Journal of Education, Health and Sport, 7(11).
• Constantinidis, T. C., Vagka, E., Dallidou, P., Basta, P., Drakopoulos, V., Kakolyris, S., & Chatzaki, E. (2011). Occupational health and safety of personnel handling chemotherapeutic agents in Greek hospitals. European journal of cancer care, 20(1), 123-131.
• Çiftci, M. M. (2019). Kupa tedavisi ve klinik uygulamalar. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research, 3, 22-28.
• Demir, G. (2006). İş sağlığı ve güvenliği (İSG)'nin sağlanmasında işyeri İSG kurullarının etkinliği (Doctoral dissertation, Bursa Uludag University).
• DSÖ (2002) Traditional Medicine Strategy 2002-2005, World Health Organization Geneva. http://www.wpro.who.int/health_technology/book_who_traditional_ medicine_strategy_2002_2005.pdf (Erişim Tarihi: 01.02.2018)
• DSÖ (2013) Traditional Medicine Strategy 2014–2023. World Health Organization, Switzerland. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/92455/ 9789241506090_eng.pdf;jsessionid=F784DA73F63B81B9582131EC2768DFCD?seque nce=1 (Erişim Tarihi: 01.02.2018)
• Eraslan, E., & Cansaran, C. (2020). İş sağliği ve güvenliği algisinin değerlendirilmesi. Journal of Turkish Operations Management, 4(1), 357-368.
• Erengül, A. (1992). Akupunktur Tedavisinin Ana Hatları, Akupunktur Uygulaması. Akupunktur Dergisi, 14, 4-7.
• Gazete, R. (2013). Çalışanların Titreşim ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik. Resmi Gazete Sayı, (28743).
• Gazete, R. (2014). Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamaları yönetmeliği. Resmi Gazete Sayı, (29158). Gerek, N. (2000). İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, Eskişehir, Anadolu Üni.
• Gülşeni, H. Ç. (2004). İş Sağlığı ve Güvenliği Konseptinin Dünyadaki Gelişmeler Işığında Değerlendirilmesi: Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Alanındaki Mevzuat Değişiklikleri. TİSK İşveren Dergisi Nisan Sayısı, Ankara.
• Gümüş, R. (2017). Türkiye’de 2015 Yılında Meydana Gelen İş Kazalarının Analizi Ve 2014 Yılı Verileri İle Karşılaştırılması. The Journal of Academic Social Science Studies, 5, 277-288.
• Günüşen, N. P., & Üstün, B. (2010). An RCT of coping and support groups to reduce burnout among nurses. International nursing review, 57(4), 485-492.
• Horozoğlu, K. (2017). İş kazalarının iş sağlığı ve güvenliği açısından analizi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 265-281.
• Karamik, S., & Seker, U. (2015). İşletmelerde iş güvenliğinin verimlilik üzerine etkilerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi Part C: Tasarım ve Teknoloji, 3(4), 575-584.
• Kaplan, M. (2010). Geleneksel tıbbın yeniden üretim sürecinde kadın-ankara kent örneğinde kuşaklar arası çalışma. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Karadağ, M. & Yıldırım N. (2004). Hemşirelerde çalışma koşullarından kaynaklanan bel ağrıları ve risk faktörleri. Hemşirelik Forumu Dergisi, 7(2), 48-54.
• Kav, S., Hanoğlu, Z., & Algier, L. (2008). Türkiyede Kanserli Hastalarda Tamamlayıcı ve Alternatif Tedavi Yöntemlerinin Kullanımı: Literatür Taraması. International Journal of Hematology & Oncology/UHOD: Uluslararasi Hematoloji Onkoloji Dergisi, 18(1).
• Kim, J. Y., & Pham, D. D. (2009). Sasang constitutional medicine as a holistic tailored medicine. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, 6(S1), 11-19.
• Krueger, C., Schue, S., & Parker, L. (2007). Neonatal intensive care unit sound levels before and after structural reconstruction. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing, 32(6), 358-362.
• Matthews-Brzozowska, T., Łącka, M., Bernacka, M., & Lichaj, M. (2017). Mesotherapy–a method of facial skin rejuvenation from an interdisciplinary perspective on improving facial aesthetics. Journal of Medical Science, 86(4), 308-312.
• Mollahaliloğlu, S., Uğurlu, F. G., Kalaycı, M., & Öztaş, D. (2015). Geleneksel ve tamamlayıcı tıp uygulamalarında yeni dönem. Ankara Medical Journal, 15(2).
• Niasari, M., Kosari, F., & Ahmadi, A. (2007). The effect of wet cupping on serum lipid concentrations of clinically healthy young men: a randomized controlled trial. The Journal of Alternative and Complementary Medicine, 13(1), 79-82.
• Özarslan, A. (2009). Ankara’da bir eğitim hastanesinde çalışan hemşirelerde iş kazası sıklığı. Yayınlanmış Yüksek lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kazaların Demografisi ve Epidemiyolojisi Anabilim Dalı, Ankara.
• Özkan, N. (2013). Diş teknisyenleri ve silikozis hastalığı. Eğitim Bilim Toplum Dergisi, 11, 118-120. Ranaei-siadat, S.O., Kheirandish, H., Niasari, Adibi, Z. & Tashnizi, M.B. (2004). Effects of cupping (hejemat) on blood biochemical and immunological parameters. Iranian Journal of Pharmaceutical Research. 2004;2:31-2
• Solmaz, İ. (2019). Kas İskelet Sistemi Ağrılarında Proloterapi Enjeksiyonları. Journal of Biotechnology and Strategic Health Research, 3, 91-114.
• Solmaz, M., & Solmaz, T. (2017). Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 147-156.
• Taş, T., Koçoğlu, E., Küçükbayrak, A., Mengeloğlu, F. Z., Erdem, A., Erdem, K., & Bucak, Ö. (2013). Anjiyografi yapılan hastalarda hepatit B, hepatit C ve HIV seroprevalansı. Abant Tıp Dergisi, 2(3), 224-226
• Tel, H., Karadağ, M., & Aydın, Ş. Sağlik çalişanlarinin çalişma ortamindaki stres yaşantilari ile başetme durumlarinin belirlenmesi. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 5(2), 13-23.
• Teut, M., Kaiser, S., Ortiz, M., Roll, S., Binting, S., Willich, S. N., & Brinkhaus, B. (2012). Pulsatile dry cupping in patients with osteoarthritis of the knee–a randomized controlled exploratory trial. BMC complementary and alternative medicine, 12(1), 1-9.
• Türk, M., Çiçeklioğlu, M., Davas, A., & Saçaklıoğlu, F. (2006). Antineoplatiklerle çalişan hemşirelerde maruziyetin değerlendirilmesi. TTB Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 7(28), 41-48.
• Wang, Y. T., Qi, Y., Tang, F. Y., Li, F. M., Li, Q. H., Xu, C. P., ... & Sun, H. T. (2017). The effect of cupping therapy for low back pain: a meta-analysis based on existing randomized controlled trials. Journal of back and musculoskeletal rehabilitation, 30(6), 1187-1195.
• Yardimcioğlu, D. (2018). Türk iş hukukunda işyerinde şiddet ve uygulanacak hukuki yaptirimlar. international Journal of Social and Humanities Sciences, 2(2), 144-160.
• Yıldız, İ. (2006). Kanser Hastalarında Tamamlayıcı-Alternatif Tedavi Kullanımı. Yayınlanmamış Tıpta Uzmanlık Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.