Sinan Operasının Armonik Analizi ve Kullanılan Makamsal Ezgilerin Orkestrasyon Açısından İncelenmesi

Yıl 2025, Sayı: Pera’da Zaman, Mekân ve Sanat, 1 - 24, 07.09.2025

Serhat Atalay , Turan Sağer

Öz

Bu çalışma, Hasan Uçarsu tarafından bestelenen Sinan Operası'nın form, armonik analiz ve makamsal ezgilerin orkestrasyon açısından incelenmesini konu almaktadır. Araştırmada, operada kullanılan makamsal yapıların armonik düzeni ve orkestral dağılımı detaylı olarak analiz edilmiştir. Çalışmanın temel amacı, Sinan Operası'nda yer alan geleneksel makamsal ezgilerin modern orkestrasyon teknikleri ile nasıl bütünleştirildiğini ortaya koymaktır.
Bu doğrultuda, operada kullanılan formlar, armonik ilerleyişler ve çalgı kombinasyonları analiz edilerek, türk makamlarının orkestrasyon teknikleriyle etkileşimi değerlendirilmiştir. Araştırma, betimsel analiz yöntemi kullanılarak yürütülmüş olup, literatür taraması ve partisyon incelemelerine dayanmaktadır. Çalışmanın sonuçları, makamsal armoninin orkestral düzenlemelerdeki kullanımının besteciler ve müzikologlar için önemli çıkarımlar sunduğunu göstermiştir. Bu bağlamda, Sinan Operası'ın türk müziği ile batı müzik anlayışını birleştiren yapısı vurgulanmış ve gelecekteki orkestrasyon çalışmalarına rehberlik edebilecek öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sinan Operası , Makamsal Armoni , Orkestrasyon , Form Analizi , Hasan Uçarsu

Kaynakça

• Kaynakça Balcı, O. (2020) Türk müziği çalgılarından oluşan orkestra için eser bestelenmesi, eserin icrası ve orkestrasyon açısından kazanımlar. Sanatta Yeterlik Tezi, Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Çokamay, B. (2020). Mikhail Ippolitov-Ivanov'un müziğinde makamsal öğeler. 3. Uluslararası Türk – Rus Dünyası Akademik Araştırmalar Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Ankara Bilim Üniversitesi, Ankara.
• İlerici, K. (1990) Türk müziği ve armonisi. İstanbul: Milli Eğitim Yayınevi.
• Karadeniz, İ. Berki, T. (2020). Bir Saygun Kesitinde Makam Soyutlamaları. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi,7, (514-533).
• Korsakov R. (1922) Principles of orchestration, New York: Dover Publication Inc.
• Kurdaş, B. (2021). İzlenimcilik, izlenimci müzik ve orkestrasyon özellikleri. Sahne ve Müzik, 12, (21-49).
• Sevsay E. (2015) Orkestrasyon Çalgılama ve Orkestralama Sanatı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1. Baskı.
• Sınır, İ. (2006) “Hasan Ferit ALNAR’ın makamlardaki armoni anlayışı” Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tanrıover, G. (2010). Müzikle Tedavi Yöntemleri. Fine Arts, 5(3), 150-157. https://doi.org/10.12739/10.12739