Kaynaşlı (Düzce) TOKİ Yerleşim Alanı Zeminlerinin Geoteknik Özelliklerinin Jeofizik ve Geoteknik Yöntemlerle Araştırılması

Yıl 2014, Cilt: 16 Sayı: 1, 1 - 13, 01.06.2014

Ali Ateş Burak Yeşil Baran Toprak

Öz

Kaynaşlı ilçesinde yapılaşmaya açılacak alanda yer mühendislik özelliklerinin ortaya
çıkartılması amacı ile jeofizik, jeolojik ve goteknik yöntemler birlikte kullanılmış ve
zemin geoteknik özellikleri araştırılmıştır.
Kaynaşlı (Düzce), Kuzey Anadolu Fay zonunun önemli segmentlerinden Mudurnu
cıvarında 2 kola ayrılan Düzce fayının Kuzey segmenti Zonunda yer alan, birinci derece
deprem bölgesi niteliklerine sahip bir Pliyo-Kuvaterner çökelme alanıdır. Son otuz yıl
içinde 1999 12 Kasım deprem öncesine kadar çarpık ve hızlı yapılaşmaya maruz
kalmıştır. Çalışma alanı, Kaynaşlı Havzası’nın etrafında bulunan Dağlardan
kaynaklanan kalın alüvyon yelpazelerle (Kuvaterner) örtülmüştür. Yerleşim alanı
birinci derece deprem bölgesinde yer alması ve ilçenin aktif faylar tarafından kesilen
alüvyon yelpazeler üzerinde gelişmiş olması nedeniyle deprem tehlikesiyle karşı karşıya
kalmış bir durumdadır. Kaynaşlı alüvyon zemini zayıf jeo-mühendislik parametrelerine
sahiptir. Bu nedenle kuvvetli yer hareketleri (M>5.0) sırasında olumsuz zemin-yapı
etkileşimine yol açmaktadır. Araştırmada, sahanın yaklaşık 4-12m’lik kalınlığının
ayrıntılı zemin kesitleri ölçülmüş, iri ve ince taneli alüvyal çökelim birimlerinin yanal ve
düşeyde kalınlık değişimleri saptanmıştır. Çalışmalar yüzeyde yer alan üst toprak
zeminle beraber altta yer alan birbirine geçişli olan formasyonların bulunduğunu
göstermiştir. Üst zeminde kalınlığı 1.0 m civarında değişen bitkisel toprağın altında
kalınlığı 5-8 m arasında değişen siltli kum ve çakıldan oluşan alüvyon tabakası
bulunmaktadır. Bu tabakanın altında ise konkordans olarak çakıl ve siltli kum
katmanları yer almaktadır.
Arazide Standart Penetrasyon Testi (SPT) ve sismik kırılma çalışması yapılmış,
laboratuar deneyleri ile zemin örneklerinin fiziksel-mekanik özellikleri belirlenmiştir.
Elde edilen geoteknik parametreler ve jeolojik gözlemler sonucu Çalışma alanının sığ
geoteknik haritası hazırlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geoteknik özellikler, taşıma gücü, Kaynaşlı ilçesi (Düzce)

Techniques for Geophysical and Geotechnical Geotechnical Investigation of Characteristics of Kaynaşlı (Düzce) TOKİ Residential Area Soils

Öz

The study has been undertaken at Kaynaşlı town of Duzce. The study was aimed at
evaluating the competence of the nearsurface formations as foundation materials.
Geophysical and geotechnical methods of investigations were adopted.
Kaynaşlı (Duzce) is a Pliyo-Quaternary depositional area and located on the central
segment of the Duzce Fault Zone, which is one of the most active seismotectonic belt of
the Western Anatolia. Kaynaşlı (Duzce) urban area was developed, as the consequence
of rapid and massive construction continued during the last 30 years, towards the north,
the west and soutwest of Duzce. The investigated area located at the eastern margin of
the Duzce Basin. This structure is covered by thick alluvial fan deposits (Quaternary),
originated at the Kaynaşlı Mountain, to the urban arae. Negative soil-structure
interaction revealed, during the strong ground motions (M>5.0) due to the poor geoengineering
properties of the Kaynaşlı alluvial soil. In this research, detailed soil
sections of the upper horizon (approx. 4-12 m), lateral and vertical changes in thickness
of coarse and fine grained alluvial depositional units were measured. The seismic
refraction and vertical electrical soundings were performed at 12 points and seismic
and electrical studies were conducted at the same points. The undisturbed and disturbed
samples were collected at every 1.5 m in the boreholes. The geophysical results
revealed to distinct geoelectric sequences which consist of topsoil and interchaled
formation beneath it. Top soil consists of organic layer about 1.0 m of depth at the
surface and silty clay with thickness of 5-8 m. Gravel and silty clay layers were placed
concordanity below the top soil.
Geotechnical laboratory tests exerted on soil samples to obtain physical and
mechanical properties. Shallow geotechnical mapping of the research area was
prepared depending on the geotechnical tests results and geological features observed
in field.

Anahtar Kelimeler

Geotechnical properties, bearing capacity, Kaynaşlı district (Düzce)

Kaynakça

• [1]. Yıldırım H., Tonyalı İ. Zemin İnceleme Yöntemlerini Kullanan Taşıma Gücü Analiz Metodlarının İncelenmesi, 4. Geoteknik Sempozyumu 1-2 Aralık 2011, Çukurova Üniversitesi, 1-2 Aralık 2011, Adana.
• [2]. Kurtuluş, C., Bozkurt, A., Çayırhan İlçesi’nin, Ankara, Zemin Özelliklerinin Jeofizik Ve Geoteknik Yöntemlerle Araştırılması, Uygulamalı Yerbilimleri Sayı:2, 15-27, 2009.
• [3]. Kurtuluş, C., Bozkurt, A., Jeofizik Ve Geoteknik Metotlarla Mühendislik Uygulamaları: Yalova’da Arazi Uygulaması, Uygulamalı Yerbilimleri Sayı:1, 1- 14, 2009.
• [4]. Kaynaşlı ilçesi sınırlarını gösteren bir uydu görüntüsü, http://maps.google.com.
• [5]. M.T.A Genel Müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi (A.U), 1999, 17 Ağıstos 1999 Depremi Sonrası Düzce (Bolu) İlçesi Alternatif Yerleşim Alanlarının Jeolojik İncelenmesi, TÜBİTAK Yer Deniz Atmosfer Bilimleri ve Çevre Araştırma Grubu Raporu 59.
• [6]. ASTM D1586–11 Standard Test Method for Standard Penetration Test (SPT) and Split-Barrel Sampling of Soils.
• [7]. Ateş, A., (2012).015.03.2002 tarihli TOKİ “Jeolojik ve Geoteknik Etüt Raporu”
• [8]. ASTM D 5777-00 Standard Guide for Using the Seismic Refraction Method for Subsurface Investigation.
• [9]. TS 1900-1, 2006, İnşaat Mühendisliğinde Zemin Laboratuvar Deneyleri - Bölüm 1: Fiziksel özelliklerin tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 5-52. TS 1900-2, 2006, İnşaat mühendisliğinde zemin laboratuvar deneyleri-Bölüm 2: Mekanik özelliklerin tayini, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 15-51.
• [10]. ASTM D 2487 (American Society for Testing for Materials), 2000, Standard Particle for Classification of Soils for Engineering Porposes (Unified Soil Classifications Systems). Annual Book of ASTM Standards.
• [11]. Terzaghi, K., “Theoretical Soil Mechanics” Wiley, New York.
• [12]. Terzaghi, K.,ve Peck, R.B.,1948 “Soil Mechanics In Engineering Practice” Wiley, 729, New York.
• [13]. Terzaghi, K., Peck, R.B. 1967. “Soil Mechanics in Engineering Practice. New York(Milley) 2nd. Ed.
• [14]. Tezcan, S.S., Keçeli, A., Özdemir Z., (2006). “Allowable bearing capacity of shallow foundations based on shear wave velocity”, Technical Note, İstanbul.
• [15]. Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (1998)
• [16]. Holtz, W.G., Gibbs, H.J., 1956. “Engineering Properties Of Expansive Clays. Transaction, ASCE, Vol.121, 641-677.