The technical analysis of the fireplace chimneys in Tunceli, central district.

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 1, 132 - 146, 12.06.2017

Seyhan Yardımlı , Murat Dal

https://doi.org/10.25092/baunfbed.321043

Öz

People need to have
shelter, which is one of the basic requirements required in order to maintain
healthy lifestyles. We use chimney elements in these habitations in order to
ensure thermal comfort. There are various heaters in the buildings, but stoves
are used especially in rural areas. Chimneys need to facilitate the outdoor
discharge of carbon-monoxide, which is generated during the burning process and
which causes poisoning. This structure element can constitute a threat to
people’s health whenever it doesn’t fulfill this function. Several types of
chimneys are encountered within the scope of developing needs and technical
possibilities. Only fireplace chimneys are covered in this study. The objective
of this study is to put forward what features are necessary for chimneys to
heat structures in a healthy manner. The study was carried out by means of
examining the positive and negative aspects of structure chimneys around us,
while touching upon standards and welding scans, considering the regulations of
BFCMA British Flue and Chimney Manufacturers Association, Ministry of
Environment and Urban Planning Building Materials Regulation and The Chimney
Manufacturers and Practitioners Association. The study also covers principles that
need to be considered in regards to the construction of fireplace chimneys, as
well as touching upon the forms and materials to be utilized. Matters such as
where chimneys need to be planned out in buildings, how they should be
positioned and their heights on roofs, detailing features regarding the roof
elements, the necessity for moisture and heat insulation, indicating the
distances that must be maintained with neighboring buildings so that they don’t
draw in the smoke, then the text was concluded.

Anahtar Kelimeler

Chimney construction, chimney heights, fireplace chimney, chimney materials

Tunceli ili merkez ilçesi yapılarındaki ateş bacalarının teknik analizi

Öz

İnsanların sağlıklı yaşayabilmeleri için en temel gereksinimlerinden
biri barınmadır. Bu koşulun sağlanabilmesindeki önemli faktörlerden biri de
gerekli ısıl konforu yerine getirebilmektir. Bunun için yapılarda çeşitli
ısıtıcılara yer verilmekle birlikte özellikle kırsal alanlarda soba
kullanılmaktadır. Sobadaki yakıtın yanması sırasında oluşan karbonmonoksitin
dışarı atılması baca elemanı ile sağlanmaktadır. Baca bu işlevi yerine
getiremediğinde ise insan sağlığını tehdit eden bir yapı elemanına
dönüşmektedir. Günümüzde gelişen ihtiyaç ve teknik olanaklar çerçevesinde pek
çok baca tipi ile karşılaşılmakla birlikte burada sadece ateş bacaları ele
alınmıştır. Çalışmada yapıların sağlıklı ısıtılabilmeleri için gerekli ateş
bacası düzenlemelerinin neler olabileceğini ortaya koymak ve karşılaşılan
uygulama sorunlarına dikkat çekmek amaçlanmıştır. Çalışma İngiliz Baca ve
Şömine Üreticileri Derneği, ülkemizde bulunan Baca İmalatçıları ve
Uygulayıcıları Derneği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı Malzemeleri
Yönetmeliği(89/106/EEC) ve bu konuda yapılmış yayınlara değinme, mevcut yapılar
üzerinde incelenen bacaların olumlu ya da olumsuz yönlerini irdeleme yöntemleri
ile yürütülmüştür. Çalışma sürecinde ateş bacalarının yapımı hakkında göz
önünde bulundurulması gereken prensiplere yer verilmiş, kullanılan malzeme ve
formlara değinilmiştir. Bacaların binanın neresinde planlanması gerektiği,
çatıda yükseklik ve konum olarak nasıl yerleştirileceği, çatı elemanları ile
ilgili detaylandırılma özellikleri, suya ve ısıya karşı yalıtım gerekliliği,
dumanı çekme açısından diğer binalar ile bulunması gereken mesafeler
belirtilerek, kullanımında dikkat edilecek noktalar vurgulanmış ve metin
tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Baca yapımı, baca yükseklikleri, ateş bacası, baca malzemeleri

Kaynakça

• [1] Meredith T, ve Vale A., Carbon monoxide poisoning, British Medical Journal, 296, 6615, 77-79, (1988).
• [2] Tunalı, L., Bilkent Üniversitesi Sağlık Merkezi, Karbonmonoksit zehirlenmeleri http://bilheal.bilkent.edu.tr/aykonu/ay2009/karbonmonoksit.htm, (19.12.2016)
• [3] Ernst A., ve Zıbrak, J. D., Carbon monoxide poisoning, The New England Journal of Medicine, 339, 22, 1603-1608 (2017).
• [4] Erturhan Ü., Bacalardan kaynaklanan karbonmonoksit zehirlenmeleri ve önleme çalışmaları, Tekstil Mühendisliği Dergisi, 132, 61-65, (2012).
• [5] Oymael, S., Su-rutubet ve yangın etkilerinin dayanım, malzeme seçimi ve bina tasarımı ile ilişkisi, Antalya Yöresinin İnşaat Mühendisliği Sorunları Kongresi, 22-23-24 Eylül 2005, Antalya, 312-321. http://www.imo.org.tr/resimler/ekutuphane/pdf/11150.pdf, (24.04.2017) [6] Uludağ E., Türkiye’de baca sorunu nedir niçin bacayı konuşuyoruz?, Doğal Gaz Semineri, 33-111 http://www1.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/b0b33971890f1f1_ek.pdf (24.04.2017)
• [7] Arıoğlu N. ve Hatipoğlu D. D., Çok katlı konut yapılarında şönt baca uygulama sorunları ve deprem etkisi, Çatı Cephe Fuarı–CNR, 25 -26 Mart 2005, http://www.catider.org.tr/pdf/sempozyum/bildiri_10.pdf, (24.04.2017)
• [8] Erten E., Yapı Elemanları I-II Ders Notları, KTÜ Basımevi, Trabzon, 51-55,(1992)
• [9] Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) https://www.csb.gov.tr/turkce/index.php?Sayfa=sayfa&Tur=mevzuat&Id=112 (25.04.2017)
• [10] Yanlış bacalar ölüm saçıyor, Ertaş-Hart Seramik Baca Sistemleri A.Ş., BACADER http://www.ertas-hart.com.tr/yanlis-bacalar-olum-saciyor.html, (19.12.2016)
• [11] BFCMA (British Flueand Chimney Manufacturers Association), 4-5, 6 http://www.hetas.co.uk/wp-content/mediauploads/BFCMA-General-Guidance-10-12-12.pdf, (19.12.2016)
• [12] T.C. Milli Eğitim Bakanlığı MEGEP, İnşaat teknolojisi, baca, 4, 2006 http://hbogm.meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/insaat/moduller/Baca.pdf (19.12.2016)
• [13] Eldem, S. H., Yapı, DGSA Yapı Kürsüsü, Birsen Yayınevi, 1973
• [14] Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü Mevzuat Bilgi Sistemi e.mevzuat, Plansız alanlar imar yönetmeliği, bacalar, www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.4882...0...plansız, (25.04.2017)
• [15] İnşaat bölümü yapı dersleri arşivi, Bacaların yapım kuralları ve düzenleme şekilleri, http://ders.insaatbolumu.com/yapi-elemanlari/bacalarin-yapim-kurallari-ve- duzenleme-sekilleri, (19.12.2016)
• [16] Avcıoğlu, M.,Yapı Teknolojisi-1, Birsen Yayınevi, İstanbul (2011)
• [17] S. H. Eldem, SoygenişM., Yapı 1-2-3-4, Birsen Yayınevi, (2005)
• [18] Baca dibi ve duvar dibi yalıtım bandı, Bulgu Makine ve Cıvata San. Tic. Ltd. Şti., http://www.bulgu.com/baca-dibi-ve-duvar-dibi-yalitim-bandi/urunler/46, (25.05.2016)
• [19] Duvar baca dibi çözümü, Persan-Çatı-Cephe-Yalıtım Sistemleri http://www.persanyapi.com.tr/video.php?video=19, (19.12.2016)
• [20] Persan - Duvar ve baca dibi çözümleri, RAF ürün dergisi, http://v1.raf.com.tr/urun_1908_persan---duvar-ve-baca-dibi-cozumleri.html, (19.12.2016)