Türkiye’ de Müslüman-dostu otellerde konaklayan yerli misafirlerin profilini belirlemeye yönelik bir araştırma

Yıl 2023, , 377 - 392, 23.06.2023

Berna Ercan , Yüksel Öztürk

https://doi.org/10.31795/baunsobed.1170228

Öz

Son yıllarda Müslüman tüketicilerin turizm faaliyetlerine katılmaları, tatil sürecinde dinin emirlerini yerine getirmek istemeleri Müslüman-dostu turizm kavramını ortaya çıkarmıştır. Çalışmanın amacı Türkiye’de Müslüman-dostu otellerde konaklayan yerli misafirlerin seyahat profilini (seyahat etme nedeni, otelleri tercih etme nedeni vb.) belirlemektedir. Çalışmanın evreni Türkiye’ de Müslüman-dostu otellerde konaklamayı tercih yerli misafirlerden oluşmaktadır. Araştırma örneklemi olasılığa dayalı olmayan örnekleme yöntemlerinden kolayda örnekleme yöntemi ile seçilen 431 misafirden oluşmaktadır. Verilerin elde edilmesinde anket tekniği kullanılmıştır. Veriler SPSS programı kullanılarak tanımlayıcı istatistikler aracılığı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre misafirler seyahat etme nedenleri olarak dinlenmek ve eğlenmek, aile ile birlikte olmak, stres ve gerilimden kurtulmak istedikleri ortaya çıkmıştır. Müslüman-dostu otelleri tercih etme nedenleri otellerin alkolsüz bir ortam olması, helal yiyecek içecek ve mahremiyet olduğu ortaya çıkmıştır. Müslüman-dostu otellerde misafirlerin havuz/plajda vakit geçirmek, dinlenerek-eğlenerek ve aile ile vakit geçirdikleri yapılan araştırmada ortaya çıkmıştır. Müslüman-dostu otel seçiminde arkadaşların tavsiyesi, önceki seyahatler ve sosyal medya aracılığı ile tercih ettikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

helal turizm, helal otel, seyahat, deneyim

A study to determine the profile of domestic guests staying in Muslim-friendly hotels in Turkey.

Öz

In recent years, Muslim consumers' participation in tourism activities and their desire to fulfill the orders of religion during the holiday period have revealed the concept of Muslim-friendly tourism. The aim of the study is to determine the travel profile (reason for travel, reason for choosing hotels, etc.) of domestic guests staying in Muslim-friendly hotels in Turkey. The universe of the study consists of domestic guests who prefer to stay in Muslim-friendly hotels in Turkey. The research sample consists of 431 guests selected by convenience sampling method, which is one of the non-probability sampling methods. Questionnaire technique was used to obtain the data. The data were analyzed by means of descriptive statistics using the SPSS program. According to the results of the research, it has been revealed that the guests want to relax and have fun, be with the family, and get rid of stress and tension as the reasons for traveling. The reasons for choosing Muslim-friendly hotels were found to be alcohol-free, halal food and beverage, and privacy. The research revealed that in Muslim-friendly hotels, guests spend time at the pool/beach, relaxing and having fun, and spending time with their family. It has been seen that they prefer a Muslim-friendly hotel through the advice of friends, previous travels and social media.

Anahtar Kelimeler

halal tourism, halal hotel, travel, experience

Kaynakça

• Akmaz, A. (2020). Helal turizmin gelişimi üzerine bir değerlendirme. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(67), 808-813. 10.17719/jisr.2019.3767.
• Akmeşe, H., Çınar, K. ve Akmaz, A. (2021). Helal konseptli otel işletmelerinde yaşanan hizmet başarısızlıkları ile hizmet telafi stratejilerinin tespiti ve çözüm önerileri: Nitel bir araştırma. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 9(2), 1079-1101. DOI:10.21325/jotags.2021.830.
• Akpınar, A. (2017, 07-09 Nisan). Helal turizme katkı açısından Kur’an aydınlığında seyahat. 1. Uluslararası Helal Turizm Kongresi, Alanya, Antalya. (5-17). https://turizm.kastamonu.edu.tr/images/2020/yayinlarimiz/1-Helal-Turizm-Kongresi-Bildiri%20Kitabi.pdf.
• Al-Ansi, A. & Han, H. (2019). Role of halal-friendly destination performances, value, satisfaction, and trust in generating destination image and loyalty, Journal of Destination Marketing and Management, 13, 51-60. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2019.05.007.
• Arıkan, R. (2007). Araştırma teknikleri ve rapor hazırlama. (6. Bs.). Asil Yayın Dağıtım Yayınevi.
• Arpacı, Ö. ve Batman O. (2015). Helal konseptli otel işletmelerinin yüksek ve düşük sezonda algılanan hizmet kalitesinin müşteri sadakati ve müşteri değeri üzerine etkisi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 12(3), 73-86. https://dergipark.org.tr/tr/pub/soid/issue/11393/136074.
• Baş, T. (2008). Anket, anket nasıl hazırlanır? Anket nasıl uygulanır? Anket nasıl değerlendirilir? (5. Bs.). Seçkin Yayıncılık.
• Batman, O. (2015). Otel işletmelerinin yönetimi. (4. Bs.). Değişim Yayınları.
• Batman, O. ((2017, 07-09 Nisan). Sorularla helâl turizm / Helâl turizm nedir veya ne değildir? 1. Uluslararası Helal Turizm Kongresi, Alanya, Antalya. (30-32). https://turizm.kastamonu.edu.tr/images/2020/yayinlarimiz/1-Helal-Turizm-Kongresi-Bildiri%20Kitabi.pdf
• Battour, M. & Ismail, M. N. (2016). Halal tourism: Concept, practices, challenges and future. Tourism Management Perspectives, 19, 150-154. http://dx.doi.org/10.1016/j.tmp.2015.12.008.
• Boğan, E., Batman, O. ve Sarıışık, M. (2016). Helal turizmin kavramsal çerçevesi ve Türkiye’deki uygulamalar üzerine bir değerlendirme. 3. International Congress of Tourism Management Researches, 1425-1440.
• Boyraz, M., Mutluç, A. S. ve Dikmen, H. (2017). Türkiye’de faaliyet gösteren Müslüman dostu konaklama işletmeleri üzerine bir araştırma, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(41), 371-391. https://doi.org/10.16992/ASOS.11985.
• Cankül, D. (2011). Otel seçimine etki eden faktörlerden biri olarak dini hayat tarzlarının etkisi üzerine bir alan araştırması. [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Carboni, M. & Janati, M. H. I. (2016). Halal tourism de facto: A case from Fez. Tourism Management Perspectives, 19, 155-159. http://dx.doi.org/10.1016/j.tmp.2015.12.007.
• Chanin, O. (2016). Management style and factors affecting services provided by halal spa businesses for Muslim tourists in the gulf of Thailand. Proceeding: The 2nd International Conference on Business Management, 1(1), 68-79.
• Diyanet İşleri Başkanlığı. (2011). Kur’an-ı Kerim Meali pdf; 16 Ağustos 2020 tarihinde http://www.ditib-bs.de/wp-content/uploads/2014/08/KUR’AN-I_KERiM_MEALi__.pdf, adresinden erişildi.
• Doğan, M. (2008, 17-19 Nisan). Turistik ürün çeşitlendirmesi bağlamında Türkiye’de İslami turizm. 3. Balıkesir Ulusal Turizm Bildiriler Kitabı, (388-392).
• Duman, İ. (2019). Termal turizm işletmelerinde helal uygulamaları ve müşterilerin tercih öncelikleri üzerinde bir araştırma (Kütahya örneği). [Yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• El Gohary, H. (2016). Halal tourism, is it really halal? Tourism Management Perspectives, 19, 124-130. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2015.12.013.
• Eşitti, B. (2018). Bir netnografya bakışı ile helal turizm deneyimi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(1), 54-67. DOI: 10.21325/jotags.2018.174.
• Farahani, H. Z. & Henderson, J. C. (2010). Islamic tourism and managing tourism development in Islamic societies: The case of Iran and Saudi Arabia. International Journal of Tourism Research, 12, 79-89. https://doi.org/10.1002/jtr.741.
• Gabdrakhmanov, N. K., Biktimirov, N. M., Rozhko, M. V. & Khafizova, L. V. (2016). Problems of development of halal tourism in Russia. Journal of Organizational Culture, Communications and Conflict, 20, 88.
• Global Muslim Travel Index. (2018). 27.Şubart 2020 tarihinde https://www.crescentrating.com/ adresinden alınmıştır.
• Global Muslim Travel Index. (2019). 03 Kasım 2021 tarihinde https://www.crescentrating.com/ adresinden alınmıştır.
• Global Muslim Travel Index. (2021). 03. Kasım 2021 tarihinde https://www.crescentrating.com/ adresinden alınmıştır.
• Hacıoğlu, N. (2017, 07-09 Nisan). Türkiye’de helal turizm. 1. Uluslararası Helal Turizm Kongresi. Alanya, Antalya (29). https://turizm.kastamonu.edu.tr/images/2020/yayinlarimiz/1-Helal-Turizm-Kongresi-Bildiri%20Kitabi.pdf.
• Han, H., Al-Ansi, A., Olya, H. G. & Kim, W. (2019). Exploring halal-friendly destination attributes in South Korea: Perceptions and behaviors of Muslim travelers toward a non-Muslim destination. Tourism Management, 71, 151- 164. DOI: 10.1016/j.tourman.2018.10.010.
• Henderson, J. C. (2010). Sharia-compliant hotels. Tourism and Hospitality Research, 10(3), 246-254. https://doi.org/10.1057/thr.2010.3.
• Hung, K. (2015). Experiencing Buddhism in Chinese Hotels: Toward the construction of a Religious lodging experience. Journal of Travel and Tourism Marketing, 32(8), 1081-1098. https://doi.org/10.1080/10548408.2014.959632.
• Jafari, J. & Scott, N. (2014). Muslim world and its tourisms. Annals of Tourism Research. 44. 1-19. https://doi.org/10.1016/j.annals.2013.08.011.
• Karamustafa, K. ve Biçkes, D. M. (2003). Kredi kartı sahip ve kullanıcılarının kredi kartı kullanımlarını değerlendirmeye yönelik bir araştırma: Nevşehir örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(15), 91-113. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23748/253009.
• Karaoğlu, İ. (2017). Helal sertifikasyonun otel pazarlamasındaki yeri. [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi. Kurnaz, H., B. (2013). İnanç turizmi kapsamında hac ve umre organizasyonu yapan seyahat acentalarının pazarlama faaliyetlerinin incelenmesi: A grubu acentalara yönelik bir uygulama, [Yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Küçük, M. A. (2015). Turizm / İnanç turizmi- Ahlak ilişkisi. Asife Ünal. (Ed.). Geçmişten Geleceğe Ahlak içinde (ss. 433-471). Bartın Üniversitesi Yayınları.
• Mansouri, S. (2014, Jan. 30-31). Role of halal tourism ideology in destination competitiveness: A study on selected hotels in Bangkok, Thailand. International Conference on Law, Education and Humanities (ICLEH'14), (20-23) Pattaya. Thailand.
• Mohsin, A., Ramli, N. & Alkhulayfi, B. A. (2016). Halal tourism: Emerging opportunities, Tourism Management Perspectives, 19 (2016), 137-143. http://dx.doi.org/10.1016/j.tmp.2015.12.010.
• Oflaz M. (2015). Turistik ürün çeşidi olarak helal turizm konsepti uygulayan konaklama tesislerinde müşteri algıları. [Yüksek Lisans Tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Özdemir, H. (2015). Muhafazakâr otel müşterilerinin otel işletmelerinde aradıkları özelliklerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Pamukçu, H. (2017). Konaklama işletmelerinde helal turizm standardizasyonu önerisi. [Doktora tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Shafaei, F. & Mohamed, B. (2015). Involvement and brand equity: a conceptual model for Muslim tourists. International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 9(1), 54-67. DOI: 10.1108/IJCTHR-06-2014-0050.
• Soybalı, H., Boyraz. M. ve Dikmen. H. (2017, 07-09 Nisan). Helal konseptli konaklama işletmeleri kriter ve uygulamalarının karşılaştırılması. 1. Uluslararası Helal Turizm Kongresi, Alanya, Antalya. (259-275). https://turizm.kastamonu.edu.tr/images/2020/yayinlarimiz/1-Helal-Turizm-Kongresi-Bildiri%20Kitabi.pdf.
• Stanciulescu, G. C. and Ţirca, A.M. (2010). Implications of commercial activity within monastic settlements as a way to maintain the sustainable development of religious tourism in Romania. The Amfiteatru Economic Journal, 13(27), 129-144.
• Süt, A. (2014). İslam ve turizm ilişkisi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(11), 479-497.
• Tekin, Ö. A. ve Turhan A. (2017, 07-09 Nisan). İslami otelcilik hizmetlerinin önem düzeyi üzerine bir araştırma, 1. Uluslararası Helal Turizm Kongresi. Alanya, Antalya. (314-327).
• https://turizm.kastamonu.edu.tr/images/2020/yayinlarimiz/1-Helal-Turizm-Kongresi-Bildiri%20Kitabi.pdf. Tekin, Ö. A. ve Yılmaz, E. (2016). İslami turizm konseptinde hizmet veren konaklama işletmeleri üzerine bir inceleme, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(42), 2046-2058.
• Turizm Ajansı. (2022). 10 Mart 2022 tarihinde https://www.turizmajansi.com/haber/turkiye-de-kac-helal-otel-var-h21091 adresinden alınmıştır.
• Vargas-Sánchez, A. & Moral-Moral, M. (2018). Halal tourism: State of the art. Tourism Review. 74 (3), 385-399. https://doi.org/10.1108/TR-01-2018-0015.
• Yağmur, Y. (2019). Otel işletmelerinde helal ürün ve hizmetlerin risk değerlendirmesinde turistlerin memnuniyet ve tekrar ziyaret etme niyetlerine ilişkin destinasyon imajının aracı etkisine yönelik bir araştırma. [Doktora tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2014). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. (4. Bs). Detay Yayıncılık.