Viewpoints of Social Studies Teacher Candidates about Instructional Material Development and Usage

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 41, 89 - 112, 15.06.2019

İlker Dere

https://doi.org/10.31795/baunsobed.581180

Cited By: 6

Öz

The current research aims to explore the viewpoints of social studies
teacher candidates about instructional material development and usage in social
studies courses. The phenomenological research method that is one of the
qualitative research methods was used in the research. Sixteen social studies
teacher candidates (9 females, 7 males) participated in the research.
Participants were selected to the purposive sampling method. A semi-structured
interview form, unstructured observation notes, and documents were used to
collect the data. Collected data were evaluated with the descriptive analysis
method. The research results have revealed that social studies teacher
candidates consider using instructional material as an indispensable part of
social studies courses. In addition, almost whole teacher candidates who
designed at least three different materials to teach for their learning acquisitions
used PowerPoint presentation during teaching. Though all candidates used smartboard,
nobody utilized whiteboard and textbooks. It is also seen that the candidates
followed to rules of material design and their using material skills was
adequately improved. Lastly, the candidates pointed out that using
instructional material have some significant contributions to social studies
courses such as active participation, concretization, and permanent learning.

Anahtar Kelimeler

Social studies, Teacher candidates, Material development, Active learning, Concretization

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETİM MATERYALİ GELİŞTİRME VE KULLANIMI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ

Öz

Bu
araştırmanın amacı, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler
derslerinde öğretim materyali geliştirme ve kullanımı hakkındaki görüşlerini keşfetmektir.
Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni
kullanılmıştır. Araştırmaya 16 sosyal bilgiler öğretmen adayı (9 kadın, 7
erkek) katılmıştır. Katılımcılar, amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilmiştir. Veri
toplamak için yarı-yapılandırılmış görüşme formu, yapılandırılmamış gözlem
notları ve dokümanlar kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, betimsel analiz
yöntemiyle değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonuçları, sosyal bilgiler
öğretmen adaylarının öğretim materyali kullanımını sosyal bilgiler dersinin
vazgeçilmez bir parçası olarak gördüklerini ortaya koymaktadır. Bunun yanında
seçtikleri kazanımların öğretimi için en az 3 farklı materyal geliştiren
öğretmen adaylarının neredeyse tamamı, ders anlatımı sırasında PowerPoint
sunusu kullanmıştır. Ayrıca tüm adaylar, ders anlatımı sırasında akıllı tahtayı
kullanırken, hiç kimse beyaz yazı tahtasından ve ders kitaplarından
yararlanmamıştır. Dahası, adayların materyal geliştirme ilkelerine uydukları ve
materyal kullanma becerilerinin yeterince gelişmiş olduğu görülmüştür. Son
olarak adaylar, sosyal bilgiler derslerinde öğretim materyali kullanımının
aktif katılım sağlama, konuyu somutlaştırma ve kalıcı öğrenme gibi katkılarına
vurgu yapmıştır.

Anahtar Kelimeler

: Sosyal bilgiler, Öğretmen adayları, Materyal geliştirme, Aktif öğrenme, Somutlaştırma

Kaynakça

• Acer, D. (2011). Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Materyal Geliştirme Dersine İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi. İlköğretim Online, 10(2), 421-429.
• Açıkalın, M. (2017). Araştırmaya Dayalı Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Aktepe, V., Uzunöz, A. ve Gündüz, M. (2018). Öğretim Teknolojisi ve Materyal Tasarımı (ÖTMT) Dersinin Öğretmen Adaylarının Mesleki Kazanımlarına Etkisine İlişkin Farklı Değişkenlere Göre Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 31-43.
• Alım, M. (2015). Coğrafya Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı/Geliştirme Dersinde Elde Ettikleri Kazanımlar. Doğu Coğrafya Dergisi, 20(33), 1-10.
• And, M. (2017). Başlangıcından 1983'e Türk Tiyatro Tarihi (Yay. Haz. Mustafa Bayka). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Anderson, H. M. (2018). Using Dale’s Cone Of Experience. 18 Şubat 2019 tarihinde http://www.queensu.ca/teachingandlearning/modules/active/documents/Dales_Cone_of_Experience_summary.pdf adresinden erişildi.
• Aykaç, N. (2014). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Bakaç, E. ve Özen, R. (2016). Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersine Yönelik Tutumları, Yaratıcılık Algıları ve Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16 (1), 41-61.
• Bektaş, F., Nalçacı, A. ve Erçoşkun, H. (2009). Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme/Tasarımı” Dersinin Kazanımlarına İlişkin Görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 2(2), 19-31.
• Bilgili, A. S. (Ed.). (2016). Sosyal Bilgilerin Temelleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınevi.
• Bozlar-Balcı, İ., Serindağ, E. ve Balcı, U. (2017). Yapılandırmacı Öğrenme Kuramına Göre Almanca Derslerinde Materyal Hazırlanması. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 7(1/1), 123-135.
• Çalışkan, H., Tangülü, Z. ve Sever, S. (2015). Sosyal Bilgiler Dersine İlişkin Araç-Gereç Yeterlikleri Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Ortaokul Öğrencilerinin Durumlarının İncelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 5(1), 99-132.
• Çalışoğlu, M. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersine İlişkin Görüşleri. Current Research in Education, 1(1), 23-32.
• Çelikkaya, T. (2013). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Öğretim Araç-Gereç ve Materyallerini Kullanma Durumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(1), 87-107.
• Çelikkaya, T. (2017). Sosyal bilgiler Öğretiminde Araç-Gereç ve Materyal Kullanımının Önemi. Sever, R. ve Koçoğlu, E. (Ed), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (ss. 37-62). Ankara: Pegem Akademi.
• Çelikkaya, T. ve Kürümlüoğlu, M. (2017). Veliler, Öğrenciler ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Programdaki Değerlere İlişkin Değer Hiyerarşileri, Gerekçeleri ve Önerileri. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), 243-264.
• Çevik-Kılıç, D. B. (2016). Müzik Öğretmeni Adaylarının Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Dersi Hakkındaki Görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 5(1), 1- 8.
• Dale, E. (1969). Audiovisual Methods in Teaching. NY: Dryden Press.
• Dere, İ. ve Dinç, E. (2017). Sosyal Bilgiler Derslerinden Kalanlar: 1960'dan Günümüze Kadar Sosyal Bilgiler Dersini Alanların Hatıraları. Diyalektolog, 16, 21-39.
• Demirel, Ö. ve Yağcı, E. (2017). Eğitim, Öğretim Teknolojisi ve İletişim. Demirel, Ö. ve Altun, E. (Ed.), Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (ss. 2-26). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Dinç, E. (2019). Tarih Öğretiminde Yazılı Kaynakların Kullanımı. Demircioğlu, İ. H. ve Turan, İ. (Ed.), Tarih Öğretiminde Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı (4. baskı) içinde (ss. 102-142). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Silverman, D. (2018). Nitel Verileri Yorumlama (Çeviri editörü: Dinç, E.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• FATİH Projesi, (2018). 18 Şubat 2019 tarihinde http://fatihprojesi.meb.gov.tr/etkilesimli-tahta/ adresinden erişildi.
• Geçer, A. K. (2010). Teknik öğretmen adaylarının öğretim teknolojisi ve materyal geliştirme dersine yönelik deneyimleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 1- 25.
• Gülbahar, Y. (2008). Öğretim Araç ve Gereçleri. Selvi, K. (Ed.), Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (ss. 85-126). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kaya, Z. (2006). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kaya, H. ve Aydın, F. (2011). Sosyal bilgiler dersindeki coğrafya konularının öğretiminde akıllı tahta uygulamalarına ilişkin öğrenci görüşleri. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 3(1), 179-189.
• Kaya, R. ve Samancı, O. (2010). Öğretmen adaylarının alternatif öğretim materyalleri ile ilgili görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 188, 83-98.
• Kazu, İ. Y. ve Yavuzalp, N. (2010). Öğretim Yazılımlarının Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Eğitim ve Bilim, 33(150).
• Keleş, E. & Güntepe, E. T. (2018). Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının Teknolojiyi Öğrenme-Öğretme Sürecine Entegrasyonu. Sakarya University Journal of Education, 8(3), 142-157.
• Kurtdede-Fidan, N. (2008). İlköğretimde Araç Gereç Kullanımına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(1), 48-61.
• Mason, J. (1996). Qualitative Researching. London: Sage.
• Maxwell, J. A. (2018). Nitel Araştırma Tasarımı Etkileşimli Yaklaşım (Çev. Ed. Çevikbaş, M.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (4-7. sınıflar). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma, Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (Çeviri editörü: Turan, S.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Moran, D. (2000). Introduction to Phenomenology. London & New York: Routledge.
• Molenda, M. (2003). Cone of Experience. A. Kovalchick & K. Dawson (Eds.), Educational technology: An encyclopedia içinde (pp. 161-165), Santa Barbara, California: ABC-CLIO.
• Nalçacı, A. ve Ercoşkun, M. H. (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Derslerinde Kullanılan Materyaller. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 141-154.
• Patton, Q. M. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri (Çeviri Editörleri: Bütün, M. Demir, S. B.). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Seferoğlu, S. S. (2006). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Sever, R. ve Koçoğlu, E. (2017). (Ed), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Pegem Akademi.
• Şahin, M. (2015). Öğretim Materyallerinin Öğrenme-Öğretme Sürecindeki İşlevine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Analizi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(3), 995-1012.
• Şahin, İ. F. ve Taşyürek, Z. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Derslerde Kullanmış Oldukları Araç-Gereçler Hakkındaki Görüşleri. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(36), 29-42.
• Önal, H., Kılıç, B. C., Çolak, İ. ve Kızılçaoğlu, A. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Etkinlik Yaptırma Ve Materyal Kullanımına Yatkınlıkları. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(2), 11-19.
• Örten, H., Keskin, Y. ve Ekici, Ö. (2017). Sosyal Bilgiler Dersinde Materyal Hazırlamanın Temelleri. Sever, R. ve Koçoğlu, E. (2017). (Ed), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri Ve Materyal Tasarımı içinde (ss. 67-86). Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk, T. ve Öztürk-Zayimoğlu, F. (2015). Tarih Öğretmen Adaylarının “Öğretim Teknolojisi ve Materyal Tasarımı” Dersine Yönelik Uygulamaları İle Görüşlerinin İncelenmesi. Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (3), 63-78.
• Tekinarslan, E. (2017). Eğitimde İnternet ve Sosyal Medya Kullanımı. Demirel, Ö. ve Altun, E. (Ed.), Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (ss. 105-140). Ankara. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Usta, E. (2015). Öğretmen Adaylarının Öğretim Materyalleri Geliştirme Süreçlerinin Görsel ve Mesaj Tasarımı İlkeleri Açısından İncelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-14.
• Ünlü, M. (2017). Matematik Öğretmen Adaylarının Matematik Derslerinde Öğretim Materyali Kullanımına İlişkin Görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 13(1), 10-34.
• Yalın, H. İ. (2004). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yanpar, T. (2009). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yaylak, E. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Eğitimde Sosyal Medyayı Kullanım Düzeyleri Ve Görüşleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Yaylak, E. (2019). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Hazırladıkları Materyallerin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Turkish Studies, 14(2), 873-897.
• Yazar, T. (2015). Öğretmen Adaylarının Öğretim Teknolojileri Ve Materyal Tasarımı Dersi Hakkındaki Görüşleri. International Journal of Curriculum and Instructional Studies, 5(9), 23-34.
• Yazlık, D. Ö. (2018). Öğretmenlerin Matematik Öğretiminde Somut Öğretim Materyali Kullanımına Yönelik Görüşleri. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), 775-805.
• Yeşiltaş, E. (2017). Sosyal Bilgiler Öğretiminde İnteraktif Ortam ve Bilgisayar Kullanımı. Sever, R. ve Koçoğlu, E. (Ed), Sosyal Bilgiler Öğretiminde Eğitim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı içinde (ss. 103-127). Ankara: Pegem Akademi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, N. H. (2014). Türkçe Öğretmenlerinin Derslerde Materyal Kullanımına İlişkin Görüşleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yılmaz, K. ve Ayaydın, Y. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretmenlerinin Öğretim Teknolojileri Kullanımına İlişkin Alt Yapılarının ve Yeterlilik Algılarının İncelenmesi: Nitel Bir Çalışma. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (USBES Özel Sayısı I), 87-107.