DEĞERLERİN KAZANILMASINDAKİ ETKİLİ FAKTÖRLER ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 36, 167 - 192, 01.12.2016

Tekin Çelikkaya , Osman Seyhan

https://doi.org/10.31795/baunsobed.645221

Cited By: 5

Öz

Bu çalışmanın amacı sosyal bilgiler dersi programı çerçevesinde doğrudan kazandırılması hedeflenen değerlerin kazanılıp kazanılmamasında etkili olan faktörleri öğrenci görüşleri ile belirlemektir. Bu hedefi gerçekleştirirken değerleri kazandıracak olan öğretmen, okul, aile, medya, çevre gibi faktörlerin etkisinin yanında değerleri kazanması gereken yarının büyükleri olan çocukların görüşleri, beklentileri ve önerileri de önem arz etmektedir. Bu amaçla öğrencilerle yarı yapılandırılmış görüşme yapılarak kazandırılmak istenilen değerlerden haberdar olup olmadıkları, bunları kazanmalarında etkili olan faktörleri, bu faktörlerin nasıl etkili olduğunu örnek uygulamalar , bu değerlerin dışında kazanılması gereken değerlerin neler olduğunu, değerlerin kazanılması için başta bireyin kendisine, ailesine, öğretmen, okul ve çevre gibi etkili faktörlere düşen görevlerin neler olduğu ve neler yapılması gerektiğinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırmada verilerinin toplanması amacıyla, nitel araştırma desenlerinden olgubilim fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırma, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Kırşehir il merkezindeki özel bir etüt merkezine giden beş farklı okul öğrencilerinden ölçüt örnekleme ile belirlenen ve gönüllülük esası dikkate alınarak 50 ortaokul 8.sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında elde edilen verilerin çö zümlenmesinde içerik analizi türlerinden tüme varımcı analiz kullanılmıştır. Öğrenciler değer kavramını programdan ve TDK’nin tanımlarından farklı olarak açıklamışlardır. Öğrenciler programda var olan 20 değerden 5 değeri hiç belirtmemiş olup öğrenciler programda var olan değerlerden en çok saygı ve sevgi değerlerini en az ise barış, bilimsellik, çalışkanlık, temizlik değerlerini ifade etmişlerdir. Öğrenciler, programda var olan değerleri kazanmalarında başta aileleri ve öğretmenlerinin etkili olduklarını ifade etmişlerdir

Anahtar Kelimeler

Değer, Değer Eğitimi, Sosyal Bilgiler Dersi

Effective Factors for Gaining the Values The Students’ Opinions

Öz

The purpose of this study is to define the effective factors that are gain and gain failure the values directly within the the Social Studies curriculum by means of the students’ opinions. While carrying out this target, it is important to have the opinions, expectations and suggestions of the children who need to win value tomorrow’s great besides the impact of factors teacher, school, family, media, such as environmental which will gain value.For this purpose, it is targeted to define whether they are aware of the gain to the desired value, factors which are effective in winning them, how effective these factors eg applications , what are value to be gained outside of these values, primarily for the acquisition value of the individual himself, his family, teachers, as what the duty of factors such as the school and the environment and what should be performed.To collect the data in the study, qualitative research designs phenomenology design was used. The study was conducted with 8th grade middle school student the number of which is 50 who criteria determined by the sampling and voluntary basis from students five different schools to the special study center in Kırşehir, 2015-2016 academic year. The descriptive analysis tecnique was used in data analysis.Students, value concept stated different definition of the program and the Turkish Language Society.They never mentioned 5 value of the 20 values in the program.They stated most value of respect and love , at least the value of peace, science, diligence, cleanliness the values in the program.They stated to be effective especially families and teachers for gain the values in the program

Anahtar Kelimeler

Value, Value Education, Social Studies

Kaynakça

• Akbaş, O. (2009). İlköğretim Okullarında Görevli Branş Öğretmenlerinin De- ğer Öğretimi Yaparken Kullandıkları Etkinlikler: 2004 ve 2007 Yıllarına İlişkin Bir Karşılaştırma, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 403-414.
• Akın, U. ve Özdemir, M. (2009). Öğretmen Adaylarının Demokratik Değerleri- nin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Örneği, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42(2),183-198.
• Aktepe, V. ve Yel, S. (2009). İlköğretim Öğretmenlerinin Değer Yargılarının Be- timlenmesi: Kırşehir İli Örneği, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(3), 607-622.
• Altunay, E. ve Yalçınkaya, M. (2011). Öğretmen Adaylarının Bilgi Toplumun- da Değerlere İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelen- mesi, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 17(1), 5-28.
• Aslan, R. (2007). Öğretmen Görüşlerine Göre İlköğretim Birinci Basamaktaki Öğren- cilerin Temel Bilgi, Beceri ve Değerleri Kazanma Düzeyleri, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Bağcı, İ. (2007). J. J. Rousseau, Emile ve Çocuğun Sosyal Eğitimi. (Edt. Bahri Ata ve İkram Bağcı) Sosyal Bilgiler Eğitimi Açısından Eğitim Klasikleri İn- celemeleri, 31–41. (1.Baskı) Ankara: Pegem.
• Balcı, F. A. ve Yelken, T. Y. (2010). İlköğretim Öğretmenlerinin “Değer” Kavra- mına Yükledikleri Anlamlar, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Der- gisi, 39, 81-90.
• Balcı, F.A ve Yelken, T. Y. (2013). İlköğretim Sosyal Bilgiler Programında Yer Alan Değerler ve Değer Eğitimi Uygulamaları Konusunda Öğretmen Görüşleri, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KE- FAD), 14(1), 195-213.
• Başçiftçi, G. N., Akdoğan, T., ve Koç, Z. (2011, April). Öğretmen Adaylarının Değer Tercihleri ile Epistomolojik İnançlarının İncelenmesi, Paper pre- sented at the 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya, Turkey.
• Başol, S., Ünal, F., Azer, H., Yıldız, A. ve Evirgen, Ö., F. (2012). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 5. Sınıf Öğretmen Kılavuz Kitabı, Devlet Kitapları (3.Baskı).
• Günlük Yaşamda Değerler, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 167-181.
• Deveci, H. ve Dal, S. (2008). Primary School Teachers’ Opinions On The Effi- cacy Of Social Studies Program In The Value Gain, Humanity &Social Sciences Journal, 3(1), 1-11.
• Dilmaç, B., Bozgeyikli, H. ve Çıkılı, Y. (2008). Öğretmen Adaylarının Değer Algılarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi, Değerler Eğitimi Dergisi, 6(16), 69-91.
• Doğanay, A. (2009). Değerler Eğitimi.(Sosyal Bilgiler Öğretimi Demokratik Vatan- daşlık Eğitimi Edt. Cemil Öztürk). 225–256. Ankara: Pegem.
• Ekşi, H. (2003). Temel İnsani Değerlerin Kazandırılmasında Bir Yaklaşım: Ka- rakter Eğitimi Programları, Değerler Eğitimi Dergisi, (1)1, 79–96.
• Fidan, N. K. (2009). Öğretmen Adaylarının Değer Öğretimine İlişkin Görüşleri, Kuramsal Eğitim Bilim, 2(2), 1-18.
• Fidan, N. K. (2013). Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimi: Nitel Bir Araş- tırma, The Journal of Academic Social Science Studies, 6(3), 361-388.
• Gömleksiz, M., N. ve Cüro, N. (2011). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Progra- mında Yer Alan Değerlere İlişkin Öğrenci Tutumlarının Değerlendiril- mesi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(11), 95-134.
• Katılmış, A. (2010). Sosyal Bilgiler Derslerindeki Bazı Değerlerin Kazandırılmasına Yönelik Bir Karakter Eğitimi Programının Geliştirilmesi, Doktora Tezi, Mar- mara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Katılmış, A. ve Ekşi, H. (2011). Değerler Eğitimi Yaklaşımları, DİB Dergisi, 245, 11-15.
• Kıncal, R.,Y. (2007). Vatandaşlık Bilgisi (2.Baskı). Ankara:Nobel Yayınları.
• Koca, A. İ. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Değerleri ve Bireysel Özellikleri ile Ka- riyer Tercihleri Arasındaki İlişki: Çukurova Üniversitesi’nde Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Komisyon (2012a). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6. Sınıf Öğretmen Kılavuz Kita- bı, Devlet Kitapları (2.Baskı).
• Komisyon (2012b). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 7. Sınıf Öğretmen Kılavuz Kita- bı, Devlet Kitapları (2.Baskı) .
• Meydan, A., Aktepe, V. ve Durmaz A. (2015). Okul Ortamında Kazandırılması Hedeflenen Değerlere Yönelik Öğrenci Görüşlerinin İncelenmesi, Elekt- ronik Sosyal Bilgiler Eğitimi Dergisi, 2(2), 43-54.
• Tay, B. ve Yıldırım, K. (2009). Sosyal Bilgiler Dersinde Kazandırılması Amaçla- nan Değerlere İlişkin Veli Görüşleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilim- leri, 9(3), 1499-1542.
• Turan, S. ve Aktan, D. (2008). Okul Hayatında Var Olan ve Olması Düşünülen Sosyal Değerler, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 227-259.
• Türk Dil Kurumu [TDK] (2011). Değer. Büyük Türkçe Sözlük içinde. http://tdk- terim.gov.tr/bts/ adresinden edinilmiştir.
• Yapıcı, A. ve Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Değer Ter- cih Sıralamaları Üzerine Psikolojik Bir Araştırma: Çukurova Üniversite- si İlahiyat Fakültesi Örneği, Değerler Eğitimi Dergisi, 1(4), 173-206.
• Yaman, E., Mermer, E. Ç. ve Mutlugil, Ş. (2009). İlköğretim Okulu Öğrencile- rinin Etik Davranışlara İlişkin Görüşleri: Nitel Bir Araştırma, Değerler Eğitimi Dergisi, 7(17), 93-108.
• Yaşar, Ş. ve Çengelci, T. (2012). Sosyal Bilgiler Dersinde Değerler Eğitimine İlişkin Bir Durum Çalışması, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 3(9), 1-23.
• Yel, S. ve Aladağ, S. (2009). Sosyal Bilgilerde Değer Öğretimi. (Edt. Mustafa SAFRAN, Sosyal Bilgiler Öğretimi) 118-145, Ankara: Pegem.
• Yeşil, R. ve Aydın, D. (2007). Demokratik Değerlerin Eğitiminde Yöntem ve Zaman- lama. TSA / Yıl: 11, 2, 65-84.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Genişletilmiş Baskı) Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yiğittir, S. (2009). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4 ve 5. Sınıf Değerlerinin Kazanılma Düzeyi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yiğittir, S. (2010). İlköğretim Öğrenci Velilerinin Okullarda Kazandırılmasını Arzuladığı Değerler, Değerler Eğitimi Dergisi, 8(19), 207-223.
• Yiğittir, S. (2012). İlköğretim 5.Sınıf Öğrencilerinin Değer Yönelimlerinin Ro- keach Ve Schwartz Değer Sınıflandırmasına Göre Değerlendirilmesi, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, 1-5.
• Yiğittir, S. ve Öcal, A. (2010). İlköğretim 6. Sınıf Öğrencilerinin Değer Yönelim- leri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 407-416.