THE EFFECTS OF PORTAGE EARLY EDUCATION PROGRAM ON FAMILY INVOLVEMENT AND DEVELOPMENT OF CHILDREN AT THE AGE OF 5-6 LIVE WİTH THEIR IN SOCIAL SERVICES AND CHILDREN PROTECTION AGENCY

Yıl 2012, Cilt: 15 Sayı: 27, 87 - 125, 01.06.2012

Kazım Biber Ozana Ural

Öz

Statement of the Problem: A healthy society is composed of healthy individuals. One of the most important factors in growing healthy individuals is a healthy family and healthy family life. In addition, the most prominent models for a preschool child are his/her mother and father with whom he/she shares time and environment togetherness. However, not all children have the chance to grow up with their biological mothers and fathers. In cases when families do not fulfill their function, children are taken under the care and protection of governmental institutions; employees of these institutions replace the roles of the families. Purpose of the Study: The main objective of this study is to investigate the effects of a family involvement program aimed for employees in charge of 5 to 6 years old children living in child care centers under the control of Social Services and Children Protection Agency SSCPA . Method of the Study: In this experimental study, conducted to determine cause-effect relationships, experimental and control groups are composed of 32 children between 5 and 6 years old, under the protection and care of Müşerref Yırcalı SSCPA in Balıkesir and İzmir Karşıyaka Child Care Center ; and 32 employees who are responsible for the groups 24 caretakers and 8 group teachers . Pretest – posttest data regarding the experimental and control groups were gathered by using “The Portage Early Childhood Education Program’s Social Development Control List”. To the experimental group Portage Early Childhood Education Program was applied by the researcher in twenty-week period. Findings in this study were evaluated by using SPSS Statistical Package for Social Sciences for Windows 15.0 program. Findings and Conclusions: Research results show that, after the Portage Program was applied to the caretakers and group teachers replacing the families, the children of the experimental group under the protection of 5-6 years old care centers there are significant differences in social, language, self-care, cognitive and physical developmental areas. Suggestions:The fact that the applied program has created difference in favor of the experimental group, despite caretakers and group teachers have knowledge and professional training about child development, comes up to the conclusion that providing the employees of the institution with continued, in-service training programs regardless of their educational backgrounds could contribute to children’s developmental areas.

Anahtar Kelimeler

Child care, Family Involvement, Social Services

PORTAGE ERKEN EĞİTİM PROGRAMININ KURUM ORTAMINDA YAŞAYAN 5–6 YAŞ GRUBU ÇOCUKLARIN GELİŞİMLERİ İLE AİLE KATILIM DÜZEYLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Öz

Problem Durumu: Sağlıklı bir toplum, sağlıklı bireylerden oluşmaktadır. Sağlıklı bireylerin yetişmesindeki en önemli faktörlerden biri de sağlıklı bir aileye ve sağlıklı bir aile yaşantısıdır. Ayrıca okul öncesi dönemdeki çocuk için en belirgin modeller, zaman ve çevre birlikteliğini paylaştığı annesi ve babasıdır. Ancak her çocuk biyolojik anne ve babası ile büyüme şansına sahip değildir. Aile işlevini yerine getiremediği durumlarda çocuklar devlet kurumlarında bakım ve koruma altına alınmakta, kurum çalışanları da ailenin yerini tutmaktadır.Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın temel amacı, Portage Erken Eğitim Programının kurum ortamında yaşayan 5-6 yaş grubu çocukların gelişimleri ile aile katılım düzeyleri üzerindeki etkisinin incelenmesidir.Yöntem: Neden-sonuç ilişkilerini belirlemek amacı ile yapılan bu deneysel araştırmada deney ve kontrol gruplarını SHÇEK Sosyal Hizmetler Çocuk esirgeme Kurumu bağlı Balıkesir Müşerref Yırcalı Çocuk Yuvası ve İzmir Karşıyaka Çocuk Yuvasında koruma ve bakım altındaki 5-6 yaş grubu 32 çocuk ve 32 grup sorumlusu 24 bakıcı anne, 8 grup öğretmeni oluşturmaktadır. Deney ve kontrol gruplarının öne-test/son-test verileri Portage Gelişim Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Deney grubuna Portage Erken Eğitim Programı 20 hafta uygulanmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular değerlendirilirken, istatistiksel analizler için SPSS Statistical Package for Social Sciences for Windows 15.0 programı kullanılmıştır.Bulgular ve Sonuçlar: Araştırma sonuçları göstermektedir ki, 5–6 yaşında, kurum ortamında yaşayan deney grubu çocukların, ailelerinin yerini tutan grup öğretmeni ve bakıcı annelerine uygulanan Portage Erken eğitim Programı sonrası çocukların; sosyal, dil, özbakım, bilişsel ve fiziksel gelişim alanlarında anlamlı farklılık olduğu bulunmuştur.Önerileri: Bakıcı anne ve grup öğretmenleri çocuk gelişimi konusunda bilgi ve eğitim sahibi olmasına rağmen uygulanan program deney gruplarının lehine farklılık yaratmış olması, kurum çalışanlarının eğitimine bakılmaksızın sürekli hizmet içi programlarla desteklenmesi çocukların gelişim alanlarına katkı sağlayabilir

Anahtar Kelimeler

Çocuk Yuvası, Sosyal Hizmetler, Aile Eğitimi

Kaynakça

• Ajayı, H. O. (2008). Early Childhood Education in Nigeria: a reality or a mirage? Contemporary Issues in Early Childhood Volume 9 Number 4 www. wwwords.co.uk/CIEC
• Anderson, G. R. (1999). Introduction: Achieving permanency for all children in the child welfare system. Journal of Multicultural Social Work, 5(1/2), 1-8.
• Aydın, B. (2000). Gelişimin Doğası, Editör: Binnur Yesilyaprak, Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi, Pegem Yayıncılık, Ankara.
• Aytaç, T. (2000). Okul Merkezli Yönetim , Nobel Yayın Dağıtım. Ankara.
• Bereket, A. (2011). Çocuklarda Boy ve Kilo Artışı Nasıl Olmalıdır? Boy ve Kilo Artışını Etkileyen Faktörler Nelerdir? http://www.fenomenkadin.com/
• Berument, K. S. (2007). 0-6 Yaş Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Yetiştirme Yurtları Çocuklarında Bilişsel, Dil ve Sosyal Duygusal Gelişimini Destekleme, Proje No:105 K 045.
• Brown, R. I. (1976). Psychology andEducation of Slow learner. Published by Routledge & K. Paul, London.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Deneysel Desenler-Ön-test-Son-test, Kontrol Grubu Desen ve Veri Analizi. (2.Baskı). PegemA Yayıncılık. Ankara.
• Büyüköztürk, Ş. ( 2007). Sosyal Bilimler İçin veri analizi el kitabı. 7. Baskı. Pegem Yayıncılık Ankara.
• Cılga, İ. (1989).Korunmaya Muhtaç Gençlerin Sorunları ve Yetiştirme Yurtları. Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Creswell, J. W. (2003). Research Design: Quantitative, Qualitative, And Mixed Methods Approaches. Sage. Thousand Oaks. Usa.
• Çağdaş, A., Yıldız, F. Ü. (2000). Deneysel Yaratıcılık Programının 4-5 Yaş Çocuklarının Bilişsel Gelişimine Olan Etkileri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Selçuk Üniversitesi. Konya.
• Çivi, S. (1991). Konya Çocuk Yuvasındaki 0-12 Yaş Çocuklarının Gelişim Özellikleri Ve Anne Yoksunluğunun Çocuk Gelişimine Etkileri Açısından Koruyucu Aile Bakımı Ve Aile Çocuklarının Kurum Bakımı İle Karşılaştırılmalı İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Çörüş, G. (2005). Erken Dönem Ebeveyn Yoksunluğu, Popüler Psikiyatri Dergisi, 25: 14-16.
• Çukur, A. (1994). Kurum Bakımı Altında Bulunan Okul Öncesi Dönemi Çocukların Bilişsel Gelişim Düzeylerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Davies, D. (1999). Looking back, looking ahead: reflections on lessons over twenty-five years, in Smit, F, Moerel, H, Van der Wolf, K & Sleegers, P (eds) Building bridges between home and school. Nijmegen: Institute for Applied Social Sciences.
• Dennis, W. (1973). Children Of The Crèche. New York: Appleton-Century- Croft.
• Dennis, W. (1960). Causes Of Retardation Among Institutional Children: Iran. Journal Of Genetic Psychology 96:47–59.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem Ve Metotlarına Giriş, Ankara: Anı Yayınları.
• Epstein JL. (2001). School, family and community partnerships. Preparing educators and improving schools. Boulder: Westview.
• Eraslan, E., Çalışkan, M., Özmen, M. (1997). Zihinsel Özürlü Çocuklarda Portage Erken Eğitim Programı Uygulaması. S.75-92 Ankara Üniversitesi 5. Mithat Enç Özel Eğitim Günleri. Türkiye Sakatlar Konfederasyonu Yayınları. Ankara.
• Erkan, G. (1995). Korunmaya Muhtaç Çocuklar: Çocuk Yuvalarında Bir Araştırma. Ankara.
• Erdoğan, S. Ç., Alisinaoğlu, F. (2002). Çocuk Yuvalarında Kalan Ve Ailesiyle Birlikte Yasayan On Yaş Çocuklarının Umutsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1-2): 31-38. Eskişehir.
• Estrada, P, Arsenio, WF, Hess, RD & Holloway, S. (1987). Affective quality of the mother and child relationship: Longitudinal consequences for children’s school relevant cognitive functioning. Developmental Psychology, 23:210-215.
• Gürşimsek, I. (2003). Okul Öncesi Eğitimde Aile Katılımı Ve Psikososyal Gelişim. Kuram Ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 3 (1), 125-144.
• Gürşimsek, I., Girgin, G., Kefi, S.(2007). Okul Öncesi Eğitime Babaların Katılım Düzeyi İle İlişkili Değişkenlerin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 33, S.181-192
• Henderson, A.T. (1989). The Evidence Continues To Grow: Parent İnvolvement İmproves Student Achievement. National Committee For Citizens İn Education: Columbia,Md.
• Hildyard, K.L., Wolfe, D.A. (2002). Child Neglect; Developmental Issues And Outcomes, Child Abuse & Neglect, 26 (6-7): 679-695.
• İşkol, F. M. (2005). Sosyal Hizmetler Çocuk Esirgeme Kurumu Çocuk Yuvalarında Barınan Çocukların Wısc-R Skorlarının Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü. Sosyal Bilimle R A.B.D. (Yayınlanmamış Y.Lisans Tezi). İstanbul
• Kadlec, M.B., Cermak, S.A. (2002). Activity Level, Organization, and Social-Emotional Behaviors in Post-Institutionalized Children, Adoption Quarterly, 6 (2): 43-57.
• Karasar, N. (2000).Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım. Ankara
• Marangoz, E. (2001). Portage Eğitim Paketi Kullanım Kılavuzu. Ender Özel Eğitim ve Danışmanlık. İzmir.
• Naastrom, K., & Koch, S. M. (1996). Addressing The Needs Of Children İn Out-Of-Home Care. Paper Presented At The 28th Annual Meeting Of The National Association Of School Psychologists, Atlanta, GA.
• Oktay, A. (2002). Yasamın Sihirli Yılları: Okulöncesi Dönem, Epsilon Yayıncılık, İstanbul.
• Polat, O. (2001). Çocuk Ve Şiddet, S. 61 -62, 85, 97, Der Yayınevi, İstanbul.
• Radhike B., Noleen V., Christie, V. S. (2005). School of Education University of South Africa Copyright Project Innovation Fall
• Senemoglu, N. (2004). Gelisim, Ögrenme Ve Ögretim. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sucuoğlu, B. & Özokçu, O. (2005) Kaynaştırma Öğrencilerinin Sosyal Becerilerinin Değerlendirilmesi, Özel Eğitim Dergisi, 1 (2)
• Suğur, N., Doğru E. S. (2010). Koruma Altındaki Çocukların Aile Ve Devlet Algısı Üzerine Bir Araştırma. Ankara üniversitesi SBF Dergisi cilt: 65 Sayı: 1 Sayfa: 115-133 Ankara.
• Sloutsky, V.M. (1997). Institutional Care And Developmental Outcomes Of 1- And -7-Year-Old Children: A Contextualist Perspective, International Journal Of Behavioral Development, 20 (1): 131-151.
• Saltz, R. (1973). Effects Of Part-Time Mathering On IQ And SQ Of Young Institutionalized Children. Child Development. Number:44.
• Şimşek Z, Erol N., Öztop D., Özcan Ö. (2008). Kurum Bakımındaki Çocuk ve Ergenlerde Davranış ve Duygusal Sorunların Epidemiyolojisi; Ulusal Örneklemde Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Türk Psikiyatri Dergisi,19(3). İnternet adresi: http:// www.turkpsikiyatri.com
• Tabassam, W. (1993). Intelligence and Personality Differences Among Children From Orphanages and Intact Families, Journal of the Indian Academy of Applied Psychology, 19 (1-2): 13-20.
• Tanyer, S. (2003). Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Hemşireliği, 5. Baskı, Dizgi Matbaacılık, Konya.
• T.C. Resmi Gazete, 27.5.1983, Sayı:18059, 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Ayni ve Nakdi Yardım Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.
• T.C. Resmi Gazete, 27.5.1983, Sayı:18059, 2828 Sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’nun Kurulmasına Dair Kanun.
• Tuzcuoğlu, N. (1989). Korunmaya Muhtaç Çocukların Öğrenim Problemleri, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ural, O. (2010). Dünden Bu Güne Aile Eğitimi. Aile Eğitimi Ve Erken Çocukluk Eğitiminde Aile Katılım Çalışmaları. (Edt. Fulya Temel) Anı Yayınları Ankara.
• Ural, O. Ve Ramazan O. (2007). Türkiye’de Okul Öncesi Eğitimin Dünü Ve Bugünü. Türkiye’de Okul Öncesi Eğitim Ve İlköğretim Sistemi. TED Yayınları. Ankara.
• Ural, O. (2007). Toplumsal Değişim Açısından Örgün Ve Yaygın Eğitim. (Ed. A. Oktay) Eğitim Bilimine Giriş. Pegem Yayıncılık. Ankara.
• Ural, O. (2005). Okul Öncesi Eğitim Ve Aile Katılımı Okul Öncesi Eğitimde Güncel Konular. Morpa Kültür Yayınları. İstanbul.
• Uzundemir, Marangoz, (2001). Portage Erken Eğitim Kılavuzu. İzmir: Ender Özel Eğitim Danışmanlık. Duyal Matbaası
• Yavuzer, H. (1999). Ana-Baba Ve Çocuk. Remzi Kitabevi. İstanbul.
• Yılmaz H. (2008). Atatürk Çocuk Yuvasında Kalan İlkokul Çocuklarının Beslenme Durumunun Saptanması ve Bu Çocukların Boy Uzunluklarının ve Vücut ağırlıklarının Standartlarla Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Toplu Beslenme Sistemleri Programları, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.