LOZAN BARIŞ KONFERANSI’NDA MUSUL

Yıl 2007, Cilt: 10 Sayı: 18, 127 - 140, 01.12.2007

Esra Sarıkoyuncu Değerli

Öz

Araştırmanın Temelleri:Lozan Barış Konferansı’nda Musul hakkında gerçekleştirilen görüşmeler.Araştırmanın Amacı:Lozan Barış Konferansı’nda Musul hakkında gerçekleştirilen görüşmelerde Türk ve İngiliz heyetlerinin izlediği politikayı ve Musul ile ilgili konferans sonuçlarını ortaya koymak.Veri Kaynakları:Türkiye Başbakanlık Devlet Arşivleri ve İngiliz Parlamentosu ve İngiltere Ulusal Arşiv belgeleri. Ana Tartışma: Lozan Konferansı’nda Musul meselesinin önemi nedir? Sonuçlar: Musul meselesi Lozan Barış Konferansı’nın en önemli konularından biridir. Türk heyetinin Musul’u geri alma konusunda ısrarcı davranması konferansın kesintiye uğramasına sebep olmuştur. Lozan Konferansı sonunda Musul’un Türk hâkimiyetine girmesi sağlanamamıştır

Anahtar Kelimeler

Musul, Lozan Barış Konferansı, İngiliz heyeti, Türk heyeti, Irak

Musul at the Lausanne Peace Conference

Öz

Bases of Research: Negotiation at Lousanne Peace Conferance concerning Musul.Purpose of The Research: Presenting the Turkish and British delegate’s policy during the negotiations in the Lousanne Peace Conference concerning Mosul and result of the conference about Mosul.Resources of Data:Documents retrieved from “Başbakanlık Devlet Arşivi” , “UK The Parliamentary Archives” and “UK National Archives”. Maın Dıscussıon:What is the importance of the negotiations at Lausanne Peace Conferance concerning Musul?Conclusions: Musul is among the most important issues at Lausanne Peace Conference. During the Lausanne Peace Conference Turkish delegates desired to restore Mosul to Turkey hence the conference was interrupted. Mosul was not restored to Turkish territory after Lausanne Peace Conference

Anahtar Kelimeler

Musul, Lausanne Peace Conference, British delegate, Turkish delegate, Iraq

Kaynakça

• Alantar, Özden Zeynep.(2004), Türk Dış Politikasında Milletler Cemiyeti Dönemi, F. Sönmezoğlu(der.),Türk Dış Politikasının Analizi, İstanbul: Der Yayınevi.
• Arıkan, Z.(2005), Lozan Görüşmeleri ve Türkiye Büyük Millet Meclisi. 80. Yılında 2003 Penceresinden Lozan Sempozyum Bildirileri, Ankara: AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Atatürk, M. K.(2000), Nutuk. (Haz: Zeynep Korkmaz), Ankara: AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Baytok, T. (1970), İngiliz Belgelerinde Türk Kurtuluş Savaşı, Ankara.
• Bayur, Y. H.(1938), Türkiye Devletinin Dış Siyaseti, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Dilan, H. B.(1998), Atatürk Dönemi Dış Politikası (1923-1939), İstanbul: Alfa Yayınevi.
• Gönlübol, M. ve Sar, C.(1990), Atatürk ve Türkiye’nin Dış Politikası (1919-1938), Ankara: AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Grew, J. C.(2001), Amerika’nın İlk Türk Büyükelçisi’nin Anıları Lozan Günlüğü, (Çev. Kadri Mustafa Oroğlu). İstanbul: Anı Yayınları.
• İsmet İnönü Defterler (1919-1955).(2001), C. I. (Haz. Ahmet Demirel), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Lozan Barış Konferansı Tutanaklar Belgeler, Birinci Takım Cilt: I, Kitap I. (1993), (Çev. Seha L. Meray), (3. basım), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Melek, K.(1989), Türk-İngiliz İlişkileri (1890-1926) ve Musul Petrolleri, Türk Dış Politikasında Sorunlar. İstanbul: Der Yayınevi.
• Minorsky, V. F.(1998), Musul Sorunu, (Çev: Salim Şahin), İstanbul: Avesta Yayınevi.
• Sabis, A. İ.(1951), Harb Hatıraları, C. V, Ankara.
• Sonyel, S. R.(2006), Gizli Belgelerle Lozan’ın Perde Arkası. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Şimşir, B. N.(1990), Lozan Telgrafları., C. I. Ankara: AKDTYK Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Türk Dış Politikası Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar. (2002), (Editör: Baskın Oran), Cilt: I: 1919-1980, İstanbul: İletişim Yayınevi.
• Türkmen, Z.(2003), Musul Meselesi Askeri Yönden Çözüm Arayışları (1922-1925), Ankara: AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları.
• Uçarol, R.(1995), Siyasi Tarih, İstanbul.
• U.S. Federal Trade Commission Report on Foreign Ownership in the Petroleum Company.(1923), Washington. 1. ARŞİV BELGELERİ
• 1. Başbakanlık Devlet Arşivi
• BDA, 030-10-218-472-30.
• BDA, 030-10-218-472-31.
• BDA, 030-10-218-472-34.
• BDA, 30-10-218-472-37.
• BDA, 30-10-218-472-38.
• BDA, 30-10-222-497-1.
• 2. İngiltere Parlamento Arşivi
• UK The Parliamentary Archives, BL/111/12/38.
• UK The Parliamentary Archives, BL/111/12/42.
• UK The Parliamentary Archives, BL/111/12/54.
• UK The Parliamentary Archives, BL/111/12/57.
• UK The Parliamentary Archives, BL/111/12/61.
• UK The Parliamentary Archives, BBK/G/13/18.
• 3. İngiltere Ulusal Arşivi PRO, FO 141/584