SEYİT ONBAŞI’NIN ÇANAKKALE SAVAŞLARINDAKİ ROLÜNE YÖNELİK ÖĞRENCİLERİN VE ÖĞRETMEN ADAYLARININ METAFORİK ALGILARI: BOYLAMSAL BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 23 Sayı: 43, 63 - 86, 30.06.2020

Fatma Torun Yasin Doğan Kamile Gülüm

https://doi.org/10.31795/baunsobed.694049

Cited By: 1

Öz

Bir
kavramın benzer özelliklere sahip farklı kavramlarla ve mecazi bir yolla ifade
edilmesine metafor denir. Son yıllarda bu yöntem eğitimde özellikle soyut
konuları somutlaştırmak ve öğrenilenlerin kalıcılığını artırmak amacıyla
sıklıkla kullanılmaktadır. Oluşturulan metaforlar bireylerin geçmiş bilgi ve
tecrübelerinden etkilenmektedir. Türk tarihinde önemli izler bırakmış kişilerin
öğretilmesinde de bireylerin geçmişte yaşamış kişilere ilişkin düşünceleri ve
zihin dünyalarındaki anlamlandırmaları oluşturdukları metaforlar aracılığıyla
tespit edilebilir. Seyit Onbaşı Türk tarihinde özellikle Çanakkale Savaşı’nda
gösterdiği üstün başarı açısından önemli bir tarihi şahsiyettir. Bu çalışmanın
amacı Adıyaman’da eğitim gören sosyal bilgiler, sınıf ve tarih öğretmen
adaylarının ve 8. ve 12. sınıf öğrencilerinin Seyit Onbaşı ile ilgili
oluşturdukları metaforları tespit etmektir. Çalışma nitel araştırma yöntemi ile
yürütülmüş olup çalışma verileri metafor formu ile toplanmıştır. Metafor
formunda toplanan veriler kullanılarak öğrencilerin ve öğretmen adaylarının
Seyit Onbaşı’ya ilişkin algıları betimlenmeye çalışılmıştır. Bu açıdan çalışma
betimsel tarama desenine uygun tasarlanmıştır. Toplanan veriler araştırmacılar
tarafından içerik analizi ile analiz edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda benzer
metaforlara ilişkin kategoriler oluşturulmuştur. Bu kategoriler “Güç,
Koruyucu/Kurtarıcı, Olağanüstülük, Fedakârlık, Umut ve Diğer” temaları altında
toplanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda öğretmen adaylarının 12. ve 8.
Sınıf öğrencilerine göre daha fazla metafor oluşturdukları ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Seyit Onbaşı, Çanakkale Zaferi, Metafor, Öğretmen Adayı, Öğrenci, Biyografi

STUDENTS AND PROSPECTIVE TEACHERS’ METAPHORICAL PERCEPTIONSABOUT THE ROLE OF SEYİT CORPORAL IN THE ÇANAKKALE WARS: LONGITUDINAL RESEARCH

Öz

Metaphor, which is
explained as a way of expressing a concept with different concepts with similar
features and in a figurative way is called a metaphor. n recent years, this
method has been used frequently in education to embody abstract issues and to
increase the permanence of education. Metaphors are influenced by individuals'
past knowledge and experience. In the teaching of Turkish history, metaphor
method is used to determine the views of students about people who lived in the
past. Seyit Onbaşı is an important historical figure in Turkish history,
especially in terms of its superior success in the Çanakkale victory. The aim
of this study is to determine the metaphors about Seyit corporal formed by social
studies, primary school, history pre-service teachers, 8th grade secondary
school students and 12th grade students being educated in Adıyaman. The study
was carried out with the qualitative research method and the study data were
collected with the metaphor form. Using the data collected in the metaphor
form, students and pre-service teachers' perceptions about Seyit Onbaşı were
tried to be described. In this respect, the study is designed in accordance
with the descriptive model. The collected data were analyzed by the researchers
using content analysis. As a result of the analyzes, categories related to
similar metaphors were created. These metaphors were gathered under the themes
of “Power, Protector / Savior, Extraordinaryness, Sacrifice, Hope and Other”. As
a result, it was revealed that pre-service teachers formed more metaphors than 12.
high school and 8. middle school students.

Anahtar Kelimeler

Corporal Seyit, Galipoli Battles, Metaphor, Pre-Service Teacher, Student, Biography

Kaynakça

• Aslan, Ü. (2017) Ortaokullarda okutulan Türkiye Cumhuriyeti ve Atatürkçülük adlı ders kitaplarında Çanakkale Savaşları, (içinde 593-610), Çanakkale 1915 Tarih, Edebiyat ve Sanat, (Ed. Mehdi İlhan, Mehmet Bulut ve İbrahim G. Yumuşak), İstanbul: Zaim Üniversitesi.
• Arslan, M. M. ve Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğtim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 171, ss. 100-108.
• Doğan, Y. (2015). 100. Yılında öğretmen adayları ve öğrencilerin bakışıyla Çanakkale Savaşları: Bir metafor araştırması, Turkish Studies, 10(3), ss. 369-386.
• Forceville, C. (2006). Non-verbal and multimodal metaphor in a cognitivist framework: Agendas for research. In: Gitte Kristiansen, Michel Achard, René Dirven and Francisco Ruiz de Mendoza Ibàñez (eds.), Cognitive Linguistics: Current Applications and Future Perspectives. Berlin: Mouton de Gruyter, 379-402.
• Gençoğlu, A. (2016). Türkiye’de siyasi iktidar değişiklikleri ve ortaöğretim tarih ders kitaplarında Osmanlı algısı (1970-1980), Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gök, B. (2014). Çanakkale Deniz ve Kara Savaşları: Sebepleri, gelişimi ve sonuçları (Çanakkale zaferinin 99. yıldönümü anısına), Kafkas Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 2, ss. 117-145.
• Kalyoncu, R. (2012). Görsel sanatlar öğretmeni adaylarının “öğretmenlik” kavramına ilişkin metaforları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt. 9, Sayı.20, ss. 471-484.
• Lakoff, G. ve Johnsan, M. (1980) Metaphors we live by. London: The university of Chicago press.
• Luke, T. W. (2004) Megametaphorics: Re-reading globalization and virtualization as rhetorics of world politics, Metaphorical World Politics, eds. F. A. Beer and C. De Landtsheer. East Lansing: Michigan State University Press.
• Markham, A. N. (2003). Metaphors reflecting and shaping the reality of the Internet: Tool, place, way of being. (Unpublished manuscript) Presented at the 4th annual conference of the International Association of Internet Researchers (AoIR), Toronto, Canada, October 2003. Retrieved from http://markham.internetinquiry.org/writing/MarkhamTPW.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018). Ortaöğretim tarih dersi (9, 10 ve 11. Sınıflar) öğretim programı, 09.10.2019 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr adresinden erişilmiştir. Özdemir, Ulaş Şahin (2015). Çanakkale hakikatleri: Çanakkale Savaşları’nda yaşanan gerçek hikayeler, İstanbul: AZ Kitap.
• Pala, F. (2018). 8. Sınıf öğrencilerinin Çanakkale cephesine ilişkin bilgi düzeyleri. Araştırma ve Deneyim Dergisi. 3(2), ss. 62-74.
• Robson, C. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri gerçek dünya araştırması. (Çev. Ed. Şakir Çankır ve Nihan Demirkasımoğlu). Ankara: Anı yayıncılık.
• Sarıkoyuncu, A. ve Sarıkoyuncu Değerli, E. (2009). Avustralya Basınında Çanakkale Muharebeleri, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi Çanakkale Savaşı Özel Sayısı, 73(25), ss. 39-62.
• Seniavskii, A. S. ve Seniavskaia, E. S. (2010). The historical memory of twentieth-centry wars as an arena of ideological, political and psychological confrontation, Russian Studies in History, 49(1), ss. 53-91.
• Tannehill, Deborah & MacPhail, Ann (2014) What examining teaching metaphors tells us about pre-service teachers' developing beliefs about teaching and learning, Physical Education and Sport Pedagogy, 19:2, 149-163.
• Taşkıran, Cemalettin (2009). 18 Mart Çanakkale Deniz Savaşı, Atatürk araştırma Merkezi Dergisi Çanakkale Savaşı Özel Sayısı, 73(25), ss. 25-38. Turan, R. (2015). Türkiye’de İlköğretim Tarih Öğretiminde Çanakkale Savaşları (1985-2015). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(USBES Özel Sayısı I), ss. 287-306.
• Yazıcı, N. (2013). Lise müfredat programlarında ve ders kitaplarında Çanakkale Savaşı’nın öğretimi üzerine eleştirel bir yaklaşım. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), ss. 535-550.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013) Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, Bora (2017). Metinler arası ilişkiler bağlamında Çanakkale Savaşları’nı konu alan romanlar ve Çanakkale Savaşları ile ilgili anlatılar. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 2(2), ss. 416-424.